Zijn er vier Republikeinen die instemmen met het voorstel van de Democraten om nieuwe getuigen op te roepen? Eerder deze week leek dat dit zou gebeuren. Van drie was men vrijwel zeker, een vierde aarzelde. Maar ook als er drie overbleven, dan kon de tijdelijke voorzitter van de Senaat, opperrechter Roberts, altijd nog de doorslag geven, zo redeneerden de Democraten

Vrijdagmorgen was al duidelijk dat er zeker geen vierde kwam. Toen vrijdagmiddag, al vrij vroeg tijdens het debat over het oproepen van nieuwe getuigen, de Republikeinse senator Lisa Murkowski uit Alaska verklaarde tegen te zullen stemmen, ging de hoop van de Democraten in rook op. Zij hadden steeds gerekend op de steun van in Murkowski.

Ondanks het feit dat de uitkomst vrijdag dus al snel vast lag, gebruikten de Democratische impeachmentmanagers de hen toegemeten spreektijd van twee uur om nogmaals te pleiten voor het verhoren van nieuwe getuigen. Daardoor wilden zij vooral de Amerikaanse kiezers zo pijnlijk mogelijk duidelijk maken dat de Republikeinse senatoren bewust voorbijgingen aan relevant bewijsmateriaal. Daarbij hadden zij vooral de recente onthullingen uit het boek van John Bolton, de voormalige veiligheidsadviseur van Trump, in het vizier.

De Democraten maakten een opsomming van dingen die tijdens het proces zijn gezegd door de advocaten van Trump en die niet lijken te stroken met het ingebrachte bewijsmateriaal. Een voorbeeld: zij probeerden de stelling van de Republikeinen onderuit te halen dat Trumps advocaat Rudy Giuliani slechts een randfiguur was in de Oekraïne-kwestie. „U weet best dat er veel meer relevant bewijs te vergaren is,” luidde de boodschap aan de Republikeinen, „maar u verzaakt bewust uw plicht.”

Niet geldig

Vooraanstaande Democraten hebben vrijdag gezegd dat een vrijspraak van president Trump in het proces in de Senaat zonder getuigenverhoren geen geldigheid heeft. De Democratische senator Chuck Schumer stelde dat vrijspraak in dit proces „geen enkele betekenis heeft als mijn Republikeinse collega’s geen getuigen of documenten willen toelaten”.

„Een rechtszaak zonder getuigen is geen rechtszaak”, zei de Democratische leider van de impeachment managers, Adam Schiff. „Je kunt het wat anders noemen, maar een rechtszaak is het niet.”

Jake Sekulow, de advocaat van Trump, weersprak het verwijt van de Democraten. Hij nam een lijst door van de getuigen die een verklaring aflegden tijdens de verhoren in het Huis. „In de laatste zeven dagen hoorde u wel degelijk bewijs. U hoorde bewijs van dertien verschillende getuigen, uit 192 videofragmenten en uit meer dan 28.000 pagina’s aan documenten.” Hij citeerde een aantal Democraten uit het Huis van Afgevaardigden die rond de jaarwisseling stelden dat er inmiddels genoeg bewijs is om aan te tonen dat de aanklachten tegen Trump kloppen. „Waarom willen ze dan dat de Senaat nieuwe getuigen gaat horen? Omdat hun zaak te zwak bleek,” aldus Sekulow.

Uitstel

Na de stemming over het oproepen van getuigen kon de Senaat in principe direct overgaan tot een eind oordeel over de beschuldigingen tegen Trump van de Democratische oppositie. Dan zou de president, zo is wel duidelijk, meteen worden vrijgesproken door de Senaat. Een snelle eindstemming leek ook steeds de bedoeling te zijn. Maar zowel Democraten als Republikeinen gaven vrijdag aan meer tijd nodig te hebben.

Sommige Republikeinse senatoren willen hun stemgedrag toelichten – vooral richting de kiezers. Zij stellen dat hun stem vóór het vrijspreken van Trump niet direct te maken heeft met de aantijgingen tegen hem. De president afzetten, zeggen zij, zou het land alleen nog maar dieper verdelen dan nu het geval is.

„Ons land is al te diep verdeeld en we zouden moeten proberen wonden te helen, niet om nieuwe te creëren. Het is beter om het volk te laten beslissen”, zei senator Rob Portman uit Ohio, doelend op de presidentsverkiezingen in november.