Op het congres dat de VVD zaterdag hield, werd pijnlijk duidelijk dat dit zelfgekozen imago zich momenteel behoorlijk keert tegen de partij. Het aanpakken van de stikstofproblematiek is complex, verloopt traag en vraagt van elk van de vier coalitiepartijen offers. De VVD moest het verlagen van de maximumsnelheid incasseren en is even niet in beeld als vroem-vroem-club, zoals premier Rutte zijn partij graag typeert.

Nu kan de VVD als het om het stikstofbeleid gaat de schuld gemakkelijk afschuiven. Zíj is hier immers niet de aartsvader van; dat waren CDA en PvdA. Bovendien kan zij aanvoeren dat de portefeuille landbouw in alle kabinetten-Rutte in handen was van andere partijen. Maar dat geldt niet voor asielbeleid.

In het debat over dat thema zet de VVD al jaren onmiskenbaar de toon. Bovendien zijn het de liberale bewindslieden Teeven, Harbers en Broekers-Knol die hun stempel drukten en drukken op dit beleid. Dat veel Kamerleden vorige week Broekers kant opkeken toen in het debat over de justitiebegroting ook allerlei lastige asielonderwerpen aan de orde kwamen, was dus niet onterecht.

Net als haar voorgangers betoogt Broekers graag dat de oplossing voor veel asielproblemen in Europa ligt. Daar zit wat in: juridisch gezien kan het Nederlandse asielsysteem nauwelijks nog efficiënter functioneren dan het nu al doet. De beslistermijn van acht dagen na het eerste asielgehoor is Europees gezien kort en het percentage zaken van ruim 70 procent dat wordt afgedaan in eerste termijn, dus zonder hoger beroep, internationaal gezien hoog. Deels is het dus inderdaad de Europese raad van regeringsleiders die een nieuwe impuls moet zien te geven aan een nog slagvaardiger beleid.

Het was echter wel de VVD die er in 2016 voor koos om tegen tal van waarschuwingen in te bezuinigen op de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND). Een onbezonnen maatregel, naar nu blijkt. Meerdere burgemeesters staat het water tot aan de lippen door de overlast van asielzoekers uit veilige landen, zoals bijvoorbeeld Marokko en Albanië. Maar door toedoen van de VVD moeten de IND’ers die nodig zijn om hun veelal kansloze asielaanvragen af te handelen eerst opnieuw worden geworven en opgeleid.

Een pest, een plaag en een kwaad, bracht Broekers uit toen de Kamer haar donderdag over deze overlast aan de tand voelde. Stevige woorden, maar als de partij zich wil rehabiliteren voor haar kortzichtige bezuinigingsdrift is alleen retoriek niet genoeg. Wijze en vindingrijke dáden zijn dringend gewenst.