De bijzonder hoogleraar protestantse en evangelicale missie aan de Theologische Universiteit Kampen hield donderdagmiddag op de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland een lezing over het thema ”Onbevangen in de marge – Het verlangen naar betekenisvol discipelschap en het einde van sprakeloosheid”. Hij legde het accent op ”vrijmoedigheid” in relatie tot identiteit. „Wie zijn wij? En wat heeft dat met vrijmoedigheid te maken?”

Het missionair getuigen is eigen aan de protestantse traditie, stelde prof. Noort. „Protestantse kerken willen niet kerk voor zichzelf zijn, maar dat juist op de samenleving betrekken. Dat is ook terug te vinden in de rapportage Kerk 2025.”

Terwijl de gereformeerden kozen voor het principe van soevereiniteit in eigen kring, hielden de hervormden volgens prof. Noort lang vast aan wat hij „de voortgaande kerstening van de samenleving” noemde. „Dat heeft lang doorgewerkt. Het was misschien verstandig geweest om dat concept terzijde te schuiven. Maar zelfs in 1991 kwam dat nog nadrukkelijk op de agenda te staan. Daarbij werd toen gezegd dat de kerk de bewaarder van het grote geheim is. Maar dan heb je echt een andere blikrichting.”

”Damage control”

„Past een publiek getuigenis eigenlijk nog wel in deze tijd, waarin kerk bezig lijkt te zijn met ”damage control”?”, vroeg prof. Noort zich vervolgens af. „De positie van de kerk in de samenleving is ingrijpend veranderd. Dat kan vragen om een aanpassing van onze verlangens en ambities.”

Prof. Noort stelde de vragen niet om het verlangen naar vrijmoedigheid „terzijde te schuiven”, zo gaf hij aan. „Maar ik wil wel nuanceren. Ik heb namelijk soms enige zorg over de zoektocht naar en het accent op vrijmoedigheid. Het is mooi dat mensen vrijmoedig willen zijn, maar dat heeft wel consequenties. Soms wordt vrijmoedigheid tot een nieuw gebod, dat leidt tot missionaire verkramping. Ernstiger is het als de nadruk op vrijmoedigheid een lakmoesproef wordt om als een gezonde kerk met groeipotentie gezien te worden. Met permissie: daar geloof ik niet zo in.”

Prof. Noort gaf de voorkeur aan vrijmoedigheid als verwachtingsvolle navolging. „We zijn niet geroepen tot vrijmoedig spreken in de samenleving, maar tot verwachtingsvolle navolging van onze Heere. Vrijmoedigheid is dan geen doel of opdracht, maar een uitvloeisel, een gevolg. Om het met paus Franciscus te zeggen: vrijmoedigheid vloeit voort uit vreugde over de ontmoeting met Christus. De Wereldraad van Kerken sprak over verbondenheid met Christus. Die perspectiefwisseling is hard nodig. Dan gaat het niet meer om ons vrijmoedig gesproken woord of onze sprakeloosheid, maar om God Die ons vrijmaakt om leerlingen van Christus te worden.”