Niet mee mogen doen, buitenspel gezet worden en vanaf de rand van het schoolplein toekijken. Ieder die dat als kind heeft meegemaakt, voelt als volwassene nog de pijn. Maar ook op latere leeftijd kan men worden uitgesloten. Tot schade en verdriet.

Abigail Shrier is een Amerikaanse freelancejournaliste die geregeld schrijft voor The Wall Street Journal, een van de grote kwaliteitskranten in de VS. Vanwege de grondigheid van haar werk en haar vaardigheid in het schrijven is ze alom gerespecteerd.

Frame

Inmiddels wordt Shrier uitgesloten in het publieke debat. Niet omdat ze slecht onderbouwde artikelen heeft gepubliceerd. Wat zij op papier zet, is doorgaans goed onderzocht en zit vaak goed in elkaar. Het probleem is dat ze soms thema’s opvoert die niet passen in het frame van het libertijnse denken. De journaliste publiceerde begin deze zomer een boek dat tegen de heersende opvatting over transgenders ingaat.

Op grond van uitgebreid onderzoek komt Shrier tot de conclusie dat meisjes in verwarring raken door de verlokking van het moderne, libertijnse denken over transgenders. Het richt bij hen grote schade aan. „Tijdens bijvoorbeeld gastlessen van transgenders wordt er iets losgemaakt bij pubermeisjes waar ze nog nooit aan hebben gedacht. Meisjes die zich met hun biologische geslacht nog nooit ongelukkig hebben gevoeld, gaan nu tobben. Dat komt doordat ze van anderen horen over een coming out als transgender. Ze gaan zich ineens ongelukkig voelen en zoeken medische of psychische hulp. Een grote groep ontwaakt na verloop van tijd weer uit die vervoering. Die meisjes gaan dan beseffen te zijn meegevoerd met een modegril; ze zien dan in op een dwaalspoor te hebben gezeten. Maar daarmee is dit experiment niet voorbij. Er is met die zogenaamde coming out vaak grote, soms zelfs blijvende schade aangericht.” Vandaar de titel die Shrier haar boek meegaf: ”Irreversible damage”, oftewel ”Onherstelbare schade”.

Dat de journaliste daarmee op tenen trapte, is inmiddels wel duidelijk. De boodschap van haar boek wordt in de Amerikaanse media afgedaan als achterhaald, onwetenschappelijk, discriminerend. De webwinkel Amazon wil nog net het boek verkopen, maar dat is het dan ook wel. Toen uitgever Regnery Publishing enkele weken geleden advertentieruimte op de website van Amazon wilde kopen om het boek te promoten, kreeg deze nul op het rekest. „Terwijl ieder die bij Amazon zoekt naar transgenderboeken daar tal van advententies vindt”, zegt Regnery Publishing. Het argument van Amazon is dat het boek van Shrier „mogelijk niet geschikt is voor alle klanten.” Daarop zegt de uitgever: „Dan zijn er in het aanbod nog duizenden andere titels te vinden waar dit voor geldt. De echte reden is dat de inhoud van dit boek haaks staat op het moderne denken. Daar is Amazon tegen. Dat zegt zich te keren tegen discriminerende standpunten. Maar vergeet niet: Shrier biedt niet alleen opvattingen, ze heeft het over wetenschappelijk onderbouwde feiten.”

Selectief

Het is niet de eerste keer dat Amazon blokkades opwerpt voor de verkoop van uitgaven met opvattingen op het gebied van transgendervragen of homoseksualiteit die afwijken van de libertijnse koers. In 2016 haalde het bedrijf een boek uit de schappen waarin gewaarschuwd werd voor de medische of psychische gevolgen van een homoseksuele levenswijze. Het argument van Amazon was toen dat de inhoud van het boek niet past binnen de richtlijnen die het bedrijf heeft voor het tegengaan van discriminatie. Een woordvoerder van de American Family Association zegt dat Amazon hierin heel selectief is: „Publicaties over huwelijk, partnerschap, homoseksualiteit die de progressieve standpunten uitdragen, biedt Amazon te kust en te keur aan; als het gaat om boeken met een conservatief standpunt, dan is men heel strikt.”

Regnery Publishing is bezorgd dat Amazon met zijn machtspositie op de Amerikaanse boekenmarkt in staat is het informatieaanbod te beïnvloeden. De woordvoerder wijst erop dat Amazon niet zomaar een boekhandel is, maar „een gigant die een steeds groter deel van de boekleveranties doet. Als je, zoals Amazon doet, beweert dat elk boek via jouw webwinkel is te leveren, dan moet je ook elk boek in je fonds hebben en advertentioneel dezelfde kans bieden.”

Was het vroeger de kerk of de staat die censuur uitoefende, vandaag de dag lijkt Amazon dat te doen. Mensen met afwijkende, vooral conservatieve opvattingen worden genegeerd, niet serieus genomen en buiten de discussie geplaatst. Wie traditionele opvattingen heeft, telt niet meer mee.

Wikipedia

Overigens gebeurt dat niet alleen in de boekenwereld. Ook op andere hoeken van de informatiemarkt is er de neiging om traditionele opvattingen te negeren of op een zijspoor te rangeren. Recent liet de Amerikaanse tak van Wikipedia weten medewerkers te weren die publiek stellen dat het huwelijk een unieke relatie is tussen een man en een vrouw. Voor hen was geen plaats meer.

Jarenlang hamerde de leiding van Wikipedia erop dat ze de informatie zo neutraal mogelijk wilde aanbieden via internet. Wie, vaak onbewust, in woordkeus de suggestie van subjectiviteit opriep, werd gecorrigeerd. In mei van dit jaar liet medeoprichter Sanger weten dat het streven naar volstrekte neutraliteit werd losgelaten. Wikipedia wilde de traditionele opvattingen over huwelijk en gezin niet langer als norm hanteren.

Zorgpunt

Amazon en Wikipedia hebben beide in onze moderne maatschappij een belangrijke plaats. Laatstgenoemde is een handige, digitale informatiebron en Amazon biedt een goede service voor mensen die wereldwijd boeken of andere producten willen bestellen. Maar hetgeen zij aanbieden en hun bedrijfsfilosofie zijn niet waardevrij. Dat is een belangrijk zorgpunt. De signalen wijzen in de richting van het uitsluiten van traditionele opvattingen.