Het mondkapje is sinds het uitbreken van de coronacrisis in Nederland niet uit beeld geweest. Als het niet over schaarste aan mondkapjes voor zorgpersoneel ging, dan was er wel de discussie over het nut van het dragen ervan door burgers.

Feit is dat de wetenschappers van het RIVM tot op de dag van vandaag volhouden dat een mondkapjesplicht niet heel zinvol is om het coronavirus te bestrijden. Schijnveiligheid ligt op de loer. Want wat als mensen die een kapje dragen vervolgens minder of geen afstand meer houden van elkaar?

Wetenschappelijke consensus is er zelfs wereldwijd niet. Dan is het opvallend dat in tal van landen –ook in de meeste buurlanden van Nederland– overheden wél overgingen tot een mondkapjesplicht. Wie heeft er nou gelijk, is een vraag die zich gemakkelijk opdringt.

Mondmaskers burgeren heel langzaam in. De draagplicht die geldt voor het openbaar vervoer en op Schiphol werkt daaraan mee. Maar gemeengoed is het mondkapje echt niet. Het dragen ervan wordt als vervelend ervaren, het tast de vrijheid aan. Dat dat verzet oproept, is niet heel verwonderlijk.

Met het jongste mondkapjesadvies mag er landelijk meer duidelijkheid zijn gekomen, reden om de vlag uit te hangen is er bepaald nog niet.

Want wat is nu de waarde van een advies? Een advies doet een beroep op de loyaliteit en past prima in het liberale standpunt van premier Rutte dat we het volk niet te veel moeten willen opleggen. Handhaven is bij een advies al helemaal niet aan de orde. En de winkelketen die dat toch wil (en daar het recht toe heeft) moet het vooralsnog helemaal zelf uitzoeken.

De vragen stapelen zich ondertussen op. Waarom wordt in het advies (nog) een uitzondering gemaakt voor scholen? Dat betreft toch ook de openbare binnenruimte?

Het aantal coronabesmettingen loopt pijlsnel op. Waarschijnlijk zijn het alleen nog de complotdenkers die dat durven ontkennen. De druk op het zorgsysteem neemt eveneens weer sterk toe. Dat de overheid ingrijpende maatregelen afkondigt, getuigt daarom van verantwoordelijkheidsbesef.

Het is vervolgens aan de burger om die verantwoordelijkheid mede te dragen. Dat is wat anders dan voortdurend kijken of het overheidsbeleid wel in mijn straatje past of dat er wellicht nog wat te onderhandelen valt. Pandemiebestrijding is nu eenmaal wat anders dan polderen over pensioenen.

De roep om een landelijke mondkapjesplicht klinkt steeds luider en is beter dan een advies. Gelijke monniken, gelijke kappen is een taal die iedereen begrijpt.