Wie voor een goed coronabeleid is, moet niet met extreemrechts gaan demonstreren
Veel Duitsers zagen zaterdag in Berlijn iets waarvan ze liever hadden gehad dat dat in de geschiedenisboeken was gebleven: de vlag van het oude keizerrijk. Ruim 40.000 demonstranten kwamen naar de Duitse hoofdstad om te protesteren tegen het coronabeleid. Naar schatting waren daarvan 3000 extreemrechtse figuren, die met de Rijksvlag zwaaiden.
De Rijksvlag ligt in Duitsland zeer gevoelig. Hij vormt de grondslag voor de latere –inmiddels verboden– nazivlaggen. De Rijksvlag is niet verboden, maar natuurlijk wel besmet.
De Duitse autoriteiten zien extreemrechts als de grootste bedreiging van de samenleving. En niet ten onrechte. Vorig jaar werd eerst een CDU-bestuurder doodgeschoten door iemand uit deze hoek, later werd de synagoge in Halle aangevallen, en dit jaar volgde een aanslag in Hanau met tien doden als gevolg.
Ook bij eerdere protesten tegen het coronabeleid liet rechts zich zien, maar niet zo duidelijk als zaterdag. De betogers wilden zelfs binnendringen in de Rijksdag, het parlementsgebouw. Dat wist de politie te voorkomen. Maar de Duitse bondspresident Steinmeier sprak maandag wel van een „ondraaglijke aanval op het hart van de democratie.” Nog dagenlang is er in de Duitse politiek en media over nagepraat.
De betogers liepen zonder mondkapje en omhelsden elkaar opzichtig. Dat was tegen de afspraken. Nog in de nacht van vrijdag op zaterdag had de rechter in hoger beroep de demonstratie toegestaan, op voorwaarde dat de veiligheidsvoorschriften rond corona in acht zouden worden genomen.
De betoging was een „vergaarbak van ontevredenen”, zo schreef de Neue Zürcher Zeitung. Onder de deelnemers zaten zogeheten antivaxxers, die in corona een complot zien van de farmaceutische industrie, en evenzeer mensen die in de beperkende maatregelen een schending van hun grondrechten zien.
De rechtsextremisten waren nog geen 10 procent van het geheel, maar bepaalden wel de beeldvorming. Het was ook geen verrassing dat ze er waren. Elke betoging die erop gericht is de rechtmatigheid van de overheid te bestrijden, kan op hun medewerking rekenen.
Als het gaat over corona doet de Duitse overheid haar werk goed. In de statistieken ligt het aantal doden in Duitsland lager dan in omliggende landen, hoewel dat ook kan komen door een andere manier van meten. Toch is het geen schande om vragen te stellen bij het beleid van de regering. Het verplicht dragen van een mondkapje –zoals in sommige delen van Duitsland– ervaren velen als een inperking van de vrijheid.
Maar wie zich inzet voor democratische grondrechten, doet er niet verstandig aan samen op te trekken met rechtsextremisten. Daarmee snijd je jezelf in de vingers. Want het effect van de demonstratie zaterdag is duidelijk: wie serieuze vragen stelde, werd niet gehoord.
