Gemeenten in de PKN hebben minstens 1 miljard euro aan vrij beschikbaar vermogen op hun bankrekeningen staan. Ze moeten dat geld in de samenleving investeren, vindt het moderamen (bestuur) van de kerk. Scriba dr. R. de Reuver liet vrijdag op de synodevergadering in Doorn een paar keer het woord ”urgentie” vallen: het is de hoogste tijd om als kerk midden in de samenleving te staan, om het Woord te verkondigen en dienstbaar te zijn. „Mede door de coronacrisis neemt de armoede in Nederland toe.”

Zuinigheid en kerkgrenzen staan een goed gebruik van het geld in de weg, vindt dr. De Reuver. „We hebben soms minder moeite met het steunen van een project in Afrika dan een project drie dorpen verderop.”

Lees ook

Vermogen kerk raakt nooit op

De scriba vroeg de synode een „dringend appel” te doen op de gemeenten om beschikbaar geld goed te gebruiken. Ze moeten worden „verleid.” Daarom moet er een platform komen waar „vragers en aanbieders van middelen” elkaar kunnen ontmoeten.

De synodeleden schaarden zich niet zomaar achter het plan. „Te ambitieus”, vindt ds. M. de Jager (Delfzijl). Het zou te weinig rekening houden met de wensen van plaatselijke gemeenten. Een ander synodelid: „Gemeenten zijn zelf verantwoordelijk.”

Hier en daar klonk ook steun voor het plan. Een diaken: „Stop het geld niet in de grond, gebruik het. We hoeven als kerk niet in de Quote 500 te komen”, zei hij, verwijzend naar de lijst met vijfhonderd rijkste Nederlanders.

De nadere uitwerking van het plan komt in november terug op de synodevergadering.

Visienota

De bespreking van de visienota ”Van U is de toekomst” stond tijdens het morgengedeelte centraal. Een meerderheid van de synodeleden verleende het moderamen het mandaat om verder te werken aan de visienota, zolang er rekening wordt gehouden met de opmerkingen die tijdens de gespreksronde zijn gemaakt. In het document, de derde visienota sinds de oprichting van de Protestantse Kerk in 2004, ligt de nadruk op het begrip ”genade”. Verschillende synodeleden gaven aan daardoor –al dan niet positief– te zijn verrast.

Predikantentekort

Dr. De Reuver deelde vrijdagmiddag mee dat uit cijfers van het landelijk dienstencentrum blijkt dat er tot 2028 geen predikantentekort verwacht wordt in de PKN. „Eerder een relatief klein overschot van vijftig tot tachtig predikanten.”

Dr. De Reuver wees daarop tijdens de bespreking van de nieuwe kerkordelijke regels die gaan gelden voor tijdelijke hulpdiensten die onder meer emeritus predikanten leveren aan gemeenten. „Er klonken geluiden dat de hulp van emeriti op korte termijn zeer nodig zou zijn vanwege een tekort aan predikanten. Dat is dus niet de verwachting.”De synodescriba verwees daarmee impliciet naar onder meer de kritische bijdrage van dr. P. van den Heuvel, afgelopen januari in De Waarheidsvriend, wekelijks orgaan van de Gereformeerde Bond.

De synode sprak vrijdagmiddag ook over het werk van geestelijk verzorgers buiten instellingen. Dr. De Reuver lichtte toe dat de burgerlijke overheid vindt dat iedere Nederlander –kerkelijk of niet– een beroep moet kunnen doen op een geestelijk verzorger. Concreet betekent dat dat die verzorgers ook bij mensen thuis kunnen komen.

De overheid heeft gevraagd of de Protestantse Kerk hiervoor mensen wil zenden, die tot deze taken bekwaam en bevoegd zijn. Het generaal college voor de kerkorde en het moderamen hadden geen fundamentele bezwaren om de kerkorde op dit punt aan te passen.

De synodeleden reageerden minder eenduidig. Hoewel het kerkordelijke kader werd aangenomen, was er voor de besluiten voor de uitwerking van het beleid geen meerderheid. Het moderamen moet dus nog op zoek naar een andere invulling.

Digitaal vergaderen

De 62 leden van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) vergaderden vrijdag verspreid over vier locaties: in Leeuwarden, Utrecht, Tilburg en Doorn. Bij de bespreking van de visienota stelde ouderling A. Verbeek (Amsterdam) dat via een beeldverbinding geen besluit genomen kon worden over zo’n groot agendapunt. Scriba dr. R. de Reuver erkende dat er sprake was van „een gemankeerde wijze van vergaderen.” Preses (voorzitter) ds. M. C. Batenburg stelde daar echter tegenover dat

„alles in het werk gesteld is om dit voor elkaar te krijgen.”