Sinds woensdag is dit zinnetje extra pijnlijk. Wat is er aan de hand? Naar aanleiding van vragen van de VVD heeft het kabinet het Humanistisch Verbond gevraagd een voorstel te doen voor een gedragscode voor de kerken. Die code moet bepalen wat de grenzen zijn aan de pastorale zorg bij mensen die worstelen met hun seksuele gerichtheid in relatie tot hun geloof.

Plat gezegd: het Humanistisch Verbond gaat de kerken helpen om te bepalen hoe ze moeten denken over pastoraat aan homo’s en wat ze mogen zeggen over relaties en seksuele verlangens. Nu, dan is het niet moeilijk om de kern van deze gedragscode alvast in te vullen. Het verbond heeft namelijk, in reactie op de Nashvilleverklaring, een zogenoemde Liefdesverklaring opgesteld: „Alle mensen moeten in vrijheid kunnen zijn wie ze willen zijn. (…) Wij bevestigen dat er mensen zijn die van sekse willen veranderen, en bevestigen hun recht dit te doen. (…) Wij bevestigen dat het huwelijk een keuze is tussen vrije mensen – hetero, homo of bi – die met elkaar een liefdevol en verantwoordelijk verband aan willen gaan. (…) Wij bevestigen dat er ook andere vormen zijn waarin mensen liefdevol samenleven en voor elkaar zorgen.”

Het hoeft geen betoog dat zo’n Liefdesverklaring haaks staat op de opvattingen in zowel evangelische als in bevindelijk-gereformeerde kring. Daarom is het ronduit onverstandig dat minister De Jonge, al vóór het overleg met de Kamer, het Humanistisch Verbond heeft gevraagd zo’n gedragscode op te stellen. Het is niet constructief om in dit stadium van de discussie de kerken al tegen de haren in te strijken. Bovendien kan de door het verbond beoogde vrijheid van denken botsen met de vrijheid van godsdienst. Helaas is dit niet de eerste smet op dit dossier, want ook de vragenlijst van de onderzoekers rammelde aan alle kanten en dat heeft zijn sporen nagelaten in het rapport.

Tegelijkertijd houdt het rapport de kerken ook een spiegel voor. Behalve de extreme voorbeelden van duiveluitdrijving zijn er kennelijk regelmatig uitspraken gedaan vanaf de kansel en in pastorale gesprekken die jonge homo’s ernstig hebben beschadigd. Als dat oproepen waren om seksuele zonden en zondige relaties te vermijden en te verbreken, heeft dat niets te maken met homogenezingstherapieën, maar het kan wel degelijk leiden tot depressie, eenzaamheid en suïcidaliteit – en in de regel ook tot kerkverlating. Laten kerken en religieuze instellingen daarom de vlucht naar voren nemen, hierover het gesprek voeren met ervaringsdeskundigen en zelf duidelijke grenzen aangeven met betrekking tot homogenezing.