Volgens de wetenschappers, verenigd in het Sustainable Finance Lab, legt de pandemie een aantal zwakke plekken bloot in de samenleving. In een drang naar efficiëntie en winst zijn financiële buffers en voorraden tot een minimum beperkt, waardoor bedrijven bij tegenslag meteen in de gevarenzone komen. Niet alleen door de huidige virusuitbraak, maar ook na milieurampen en maatschappelijk onrust kan dit voor problemen zorgen.

De briefschrijvers, onder wie econoom en voormalig Rabobank-topman Herman Wijffels, vinden daarom dat de overheid van bedrijven die steun ontvangen een verduurzamingsplan moet eisen. Tegelijkertijd moet de steun vanwege de coronacrisis via bezuinigingen niet te snel worden afgebouwd.

Om het huishoudboekje toch sluitend te krijgen, zou het kabinet breder belasting moeten innen. Zo kan de winstbelasting omhoog, maar zijn bijvoorbeeld ook extra heffingen op vervuilende brandstoffen een optie.

Hoge schulden en lage buffers bij huishoudens en bedrijven zijn volgens de economen een groot probleem, omdat ze crises verergeren. Prikkels voor het aangaan van schulden, zoals de hypotheekrenteaftrek, moeten daarom van de baan. Ook zou de overheid bij hulp aan bedrijven niet alleen met vormen van krediet moeten komen, maar ook moeten inzetten op steun in de vorm van een aandelenbelang.

Burgers zouden in die hervorming vaker inspraak moeten krijgen bij grote bedrijven in de media, farmacie en voeding. Te denken valt aan adviesraden van cliënten die sommige zorginstellingen al hebben. Ook moet de regering ervoor waken dat flexwerkers en zzp’ers, die in deze crisis het hardst worden geraakt, niet door het sociaal vangnet glippen.

„De huidige crisis biedt een blik in een toekomst waar meer verstoringen dreigen. Ontwrichting door sociale onrust, overstromingen of juist droogte. Deels voorspelbare rampen die we kunnen afwenden en deels onvoorspelbare waar we ons op kunnen voorbereiden”, besluiten de economen in hun brief. „Economisch en financieel gezien is dit zeker mogelijk.”

Naast Wijffels ondertekenden onder anderen hoogleraar economie Arnoud Boot, Triodos-topman Peter Blom en financieel geograaf Ewald Engelen de oproep.