Oproep tot wereldwijd staakt-het-vuren moet serieus worden genomen
Een oproep om de wapens te laten zwijgen, komt nooit te vroeg. En vanzelfsprekend kan vrijwel niemand erop tegen zijn een einde aan oorlog en geweld te maken. Complete internationale organisaties zijn in de loop der jaren opgetuigd om die doelstelling te realiseren en zo nodig af te dwingen. Met wisselend succes, overigens.
Oproepen tot een staakt-het-vuren hebben dan ook al vele malen geklonken – helaas vaak tevergeefs. Maar juist nu de hele mensheid met een ongekende gezondheidscrisis wordt geconfronteerd, krijgt zo’n noodkreet extra urgentie. Om die reden spoorde VN-secretaris-generaal Antonio Guterres vorige week strijdende partijen waar ook ter wereld met klem aan alle gevechtshandelingen te staken – op zijn minst tijdelijk. Onder andere de paus en de Verenigde Staten hebben zich inmiddels achter het dringende verzoek van de VN-baas geschaard.
Het wereldwijde bestand moet hulpverleners de mogelijkheid te bieden de meest kwetsbare bevolkingsgroepen te bereiken die het slachtoffer van het coronavirus dreigen te worden. Anders dreigt vooral in conflictgebieden een humanitaire ramp, bovenop alle ellende die er toch al is.
Veel regeringen hebben hun land op slot gedaan om het aantal besmettingen in te dammen, maar het is hoog tijd voor een lockdown van de gewapende strijd, betoogde Guterres. „De furie van het virus toont de gekte van de oorlog.”
Die gekte van de oorlog doet zich niet alleen in bekende brandhaarden als Syrië, Libië, Jemen of Somalië voor. Er zijn tal van ‘vergeten’ conflicten, waar het risico op verspreiding van Covid-19 net zo nadrukkelijk aanwezig is. Neem de drugsoorlog in Mexico, waarbij vorig jaar meer dan 10.000 doden vielen. Of de gevechten in Oost-Congo, waar het aantal slachtoffers nauwelijks ordentelijk kan worden bijgehouden.
Het is uiteraard heel gemakkelijk om de aansporing van Guterres af te doen als een idealistische oproep van een topdiplomaat die vanuit een ivoren toren de internationale gemeenschap vertelt hoe het zit. Maar dat gaat ten enenmale voorbij aan de ernst van de situatie. Het is juist van het grootste belang dat wereldleiders het voortouw nemen in de strijd tegen het virus. Of dat nu is met een gecoördineerde afstemming van overheidsmaatregelen, of met een dringend pleidooi om de wapens te laten zwijgen.
Dan nog blijft natuurlijk de vraag of strijdende partijen zich iets van die oproep zullen aantrekken. Aanslagen in Afghanistan, bombardementen in de Syrische provincie Idlib en gevechten tussen regeringsleger en Boko Haram in Nigeria in de afgelopen week, geven weinig reden tot optimisme.
Des te meer reden om die oproep te blijven herhalen. Want het coronavirus houdt geen rekening met kogels. Maar andersom kan wel. Zwaarden omsmeden tot ploegscharen. Of tot medische instrumenten, in dit geval.