Met de maandagavond afgekondigde nieuwe maatregelen om het coronavirus in te dammen kwam een einde aan dagen onzekerheid bij oranjeverenigingen. Er kwam een streep door vieringen van Konings- en Bevrijdingsdag. „We moeten nadenken hoe we ondanks het feit dat we Koningsdag niet fysiek vieren, mensen wel een gevoel van verbondenheid kunnen meegeven”, zegt Verhoeve dinsdag.

De voorzitter van de Oranjebond ziet dat het sociale leven is stilgevallen. „Bij veel mensen staat het hoofd ook niet naar een feest.” Toch willen Oranjeverenigingen stilstaan bij Koningsdag. „Het is heel sneu als je als vrijwilligersgroep maanden bezig bent geweest om collectieve rituelen te vieren die dus niet doorgaan.”

Alternatieven

De bond zag de bui al hangen: sinds zaterdag wordt er op de site nagedacht over alternatieven. Een ervan is om Koningsdag op 31 augustus te vieren, een verwijzing naar de voorloper van Koningsdag, Prinsessedag. Het was de verjaardag van prinses en later koningin Wilhelmina. Verhoeve is terughoudend om Koningsdag dit jaar op die datum te vieren. „Ik ben voorzichtig omdat ik niet weet hoe lang de crisis duurt. Bovendien voorzie ik tegen die tijd capaciteitsproblemen bij de politie.” Verhoeve weet dat in zijn functie als burgemeester van Gouda. De verwachting is dat meer evenementen verplaatst worden. Mogelijk wordt de druk op handhavers te groot als er op 31 augustus een grote viering van Koningsdag bij komt.

Financiële strop

Oranjeverenigingen zijn bij veel evenementen betrokken en hebben vaak al de nodige kosten gemaakt. Voor de Oranjevereniging Voorthuizen dreigt een financiële strop van tienduizenden euro’s, zegt vice-voorzitter Evert van Middendorp. Onder meer tijdens Koningsnacht is een band geboekt die al is betaald. „Ook de ereboog waarmee we de koning feliciteren, mag niet worden gezet. Op de achterzijde van die boog bedanken we onze bevrijders.”

De Oranjevereniging, die 1800 leden telt, gaat het programmaboekje wel drukken en verspreiden. Alleen al omdat er adverteerders aan hebben bijgedragen. Het eigen bevrijdingsfestival en de Boeren Zaterdag in juli zijn al van de kalender gehaald. „Niemand weet hoe lang dit gaat duren. We hadden de voorbereidingen al stilgelegd en hopen alles te verzetten naar een later moment dit jaar. Maar gezondheid gaat voor alles.” Wat de vereniging op 27 april doet? „We kunnen de vlag uithangen. Heel veel meer lijkt er niet mogelijk.”

Ansichtkaart

Op de site van de Oranjebond stromen de ideeën binnen. Van het voor de voordeur staan en het Wilhelmus zingen, het luiden van de kerkklokken tot het inzetten van de Luchtmacht om met F16’s rode, witte en blauwe strepen in de lucht te trekken. Stichting Oranjefeesten Apeldoorn hoopt met alle verenigingen een ansichtkaart met kroon naar Nederlandse huishoudens te versturen. Op de kaart kunnen mensen het vertrouwen in de toekomst uitspreken. De bond bundelt de beste suggesties, zodat verenigingen zelf een keuze kunnen maken. Veel Oranjeverenigingen laten het programmaboekje van Koningsdag veelal begin april drukken, dus die kosten sparen ze nu uit.

Gemeenten bellen de bond met de vraag hoe om te gaan met al verleende subsidies. De bond hoopt dat gemeenten daar soepel mee omgaan. Vereniging Oranje & Buren heeft de boekjes nog niet gedrukt. Ze had een week terug besloten de evenementen in de Gelderse plaats in april en mei af te gelasten. „Maar helemaal niets doen op 27 april voelt niet goed. We willen iets doen om saamhorigheid en verdraagzaamheid onder de aandacht te brengen”, zegt secretaris Jilske de Bruin. Wel worden vlaggenlijnen in straten gehangen. Van belang is nu „dat we het als gemeenschap redden en mentaal sterk en fysiek fit blijven.”