Bijna de helft van de gemeentepredikanten in de Protestantse Kerk gaat de komende tien jaar met emeritaat. Ruim 300 gemeenten zijn al vacant. In de context van die „alarmerende cijfers” kan de emeritus predikant en kerkrechtdeskundige niet begrijpen dat de synode paal en perk wil stellen aan de inzet van pastorale hulpdiensten van emeriti, schrijft hij in het komende nummer van De Waarheidsvriend, orgaan van de Gereformeerde Bond.

Het is onoverzichtelijk welke voorwaarden gelden voor emeritus predikanten die bijstand verlenen in het pastoraat, oordeelde de synode vorig jaar. Daarom ligt er nu een regeling op tafel die meer duidelijkheid moet scheppen.

De gevolgen van de nieuwe regels zijn groot, aldus dr. Van den Heuvel. In de praktijk komt de regeling erop neer dat een emeritus predikant voor maximaal twee jaar „incidentele hulpdiensten” mag verlenen. De omvang daarvan mag ten hoogste veertig uur per jaar bedragen, wat neerkomt op minder dan een uur per week. Na afloop van de periode van twee jaar mag een gemeente geen nieuwe opdracht verlenen, ook niet aan iemand anders. Voor een taak die langer duurt dan twee jaar, kan een gemeente een beroep uitbrengen tot predikant (of proponent) in tijdelijke dienst. Of ze moet haar toevlucht nemen tot mogelijkheden zoals detachering van een gemeentepredikant.

In de huidige situatie kan een kleine gemeente een emeritus of beroepbaar predikant roepen om het dienstwerk van predikant te verrichten voor een periode van twee tot vier jaar, met een mogelijkheid tot herbenoeming. Die optie vervalt onder de nieuwe regeling. Dr. Van den Heuvel: „Terwijl vacante en kleine gemeenten zonder eigen predikant in de toekomst steeds meer een beroep moeten doen op emeritus predikanten, worden de mogelijkheden van bijstand sterk beperkt.”

De kerkrechtdeskundige roept de synode ertoe op om nog eens goed na te denken over de regeling. „Een verruiming van de mogelijkheden om emeritus predikanten en dienstdoende predikanten in te schakelen lijkt mij eerder voor de hand te liggen.”