Dit jaar moet het woord ”boomer” daar iets over vertellen. Het is door ruim 17.000 Nederlanders gekozen als favoriet uit een voorselectie van negentien woorden, maakte Van Dale dinsdag bekend. Boomer, van babyboomer, is jongerentaal en staat voor een meestal oudere persoon met ouderwetse denkbeelden of conservatieve opvattingen. Een synoniem is ”fossiel”, aldus Van Dale. Niet heel complimenteus dus voor de opbouwgeneratie.

Het woord kreeg grote bekendheid toen een jonge politica uit Nieuw-Zeeland, Chlöe Swarbrick, het in november bezigde in het parlement. Het debat ging over klimaatverandering, waarbij Swarbrick de belangen van haar generatie verdedigde. Toen een oudere parlementariër haar interrumpeerde, repliceerde ze snedig met „Ok, boomer” en vervolgde haar betoog.

Een videootje van de interruptie ging viraal op sociale media en sindsdien gebruiken jongeren het woord graag om ouderen de mond te snoeren. Swarbrick bedoelde haar opmerking niet per se denigrerend en in het gewone gebruik zal dat vaak niet anders zijn, eerder ludiek. Als synoniem van ‘fossiel’ getuigt het hoe dan ook echter niet van veel respect voor grijze haren. De kritische vraag van de spiegel is dus of dat niet een onsje meer kan.

Als tweede en derde kwamen de woorden klimaatspijbelaar en klimaatdrammer uit de verkiezing. Dat zullen zonder meer woorden zijn die historici aan 2019 zullen koppelen.

Het is overigens leerzaam even in de ziel van de zuiderburen te gluren. Bij de Vlamingen kwam ook het woord klimaatspijbelaar op twee, maar op één het opmerkelijke woord ”winkelhieren”. Het is gemunt door de Vlaamse Unie van zelfstandige ondernemers (Unizo) en betekent zoveel als ”bij lokale bedrijven en winkels kopen”. Dat staat vooral tegenover het doen van bestellingen via grote internetwinkels als bol.com.

Het is een mooie stimulans van de Vlamingen, zeker ook voor de generatie die graag het woord boomer in de mond neemt. Wie niet wil dat winkelstraten steeds leger woorden en de samenleving onpersoonlijker doet er goed aan vaker te winkelhieren. Nu veel mensen toch al aan het nadenken zijn over hun lijstje met goede voornemens, kan dit er misschien op.

Voor wie zich als boomer al te grote zorgen maakt over het woord van het jaar: sommige woorden beklijven, maar andere verdwijnen zo weer. Een blijver was bijvoorbeeld het woord selfie (2013), maar wie gebruikt ”dagobertducktaks” (2014) nog? De FNV duidde er een verhoging van de belasting van spaargeld boven de 100.000 euro mee aan. Dus alles kan nog: boomer er in het spraakgebruik weer uit, winkelhieren erin.

Boomer woord van het jaar 2019