Dat was vrijdag de boodschap op de generale synode van de Protestantse Kerk, bijeen in Doorn. Op tafel lag een rapportage over de nota ”Schuilplaats in de wildernis?”, dat de zogeheten triosynode van de Nederlandse Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken in Nederland en de Evangelisch-Lutherse Kerk in 1999 aannam. Deze kerkverbanden vormden in 2004 de Protestantse Kerk in Nederland.

Er is veel veranderd in twintig jaar tijd. Volgens de PKN is het belangrijk dat predikanten en kerkelijk werkers „op alle niveaus alert zijn” zodat er in pastorale relaties geen seksueel misbruik kan plaatsvinden. Na- en bijscholing is noodzakelijk, vindt de kerk. Plaatselijke gemeenten blijken steeds minder te zijn toegerust om seksueel misbruik te voorkomen of daarop te reageren.

Seksueel misbruik in pastorale relaties komt té vaak voor, zei interim predikant ds. S. H. Bloemert vrijdag in een toelichting op het rapport. Het is volgens haar tijd om het beleid van de kerk te evalueren. Ze verwees naar het seksueel misbruik in de Rooms-Katholieke Kerk en naar de #MeToo-beweging.

„Negeren van seksueel misbruik is geen optie”, aldus de predikant. „Het is een zonde, een kwaad in Gods ogen, een zonde tegen de medemens. De kerk moet onomwonden kiezen voor slachtoffers van seksueel misbruik. Wie macht heeft, draagt verantwoordelijkheid. De kerk moet voor iedereen een veilige plek zijn.”

De kerk heeft protocollen voor het omgaan met mogelijk seksueel misbruik. „Maar lang niet alles is daarin te vatten, zoals gevoelens van slachtoffers. Goede bedoelingen kunnen anders uitpakken dan gedacht.”

Vergeving is volgens ds. Bloemert „prachtig”, maar niemand kan daartoe gedwongen worden. „Vergeving gaat nooit zonder excuus. Bij genade hoort ook gerechtigheid. Vergeving kan alleen vrijwillig geschonken worden, en dat kost tijd.”

Preventie van seksueel misbruik is belangrijk, onderstreepte ds. Bloemert. „Die moet hoge prioriteit hebben bij iedereen die in de kerk werkt. Het uiteindelijke doel is het voorkomen van machtsmisbruik.” Alle werkers in de kerk moeten volgens haar een verklaring omtrent het gedrag (VOG) hebben.

De synodeleden gingen in groepjes uiteen om over seksueel misbruik in de kerk te praten. De vergadering nam nog geen besluit; dat gebeurt in november.

Democatischer

De synode nam vrijdag ook haar eigen „huishoudelijk regeling” onder de loep. Ds. H. Jansen (Drachten) stelde voor het „democratisch karakter” van de synode te versterken. Zo zouden synodeleden agendapunten moeten kunnen aandragen. Het synodebestuur (moderamen) zegde toe daarnaar te zullen kijken. Ook dit onderwerp komt terug tijdens de vergadering in november.