Succes van activisten zoveelste tegenslag voor pulsvisserij
De discussie over de toekomst van de pulsvisserij is in een cruciale fase beland. Als het misloopt, raken in april de eerste 42 Nederlandse kotters –de helft van de pulskorvloot– hun vergunning kwijt.
Opnieuw een succes voor de Franse milieuorganisatie Bloom: maandag bleek dat het ambtelijk apparaat van de Europese Commissie vindt dat Nederland moet worden aangepakt. Onze overheid zou de afgelopen jaren te veel vergunningen voor elektrisch vissen hebben verstrekt. Een jaar geleden wisten de activisten van Bloom het Europees Parlement al aan hun kant te krijgen. Dat stemde toen in meerderheid voor een totaalverbod op pulsvissen.
Wat is pulsvissen ook al weer?
Bij de pulskor (kor betekent net) schrikken stroomstootjes bodemvissen zoals tong op zodat die omhoog zwemmen en in het net terechtkomen. Bij de traditionele boomkor gebeurt dit „wekken” met kettingen die over de zeebodem slepen. De pulstechniek kan wel tot 50 procent brandstof besparen. Bovendien neemt de bijvangst van ongewenste vis fors af en wordt de zeebodem minder beroerd. Dat is dus winst voor de visser én voor het milieu, vinden de voorstanders.
Waarom is er zoveel gedoe over?
Gematigde critici, waaronder Nederlandse milieuorganisaties, vinden dat Nederland te hard van stapel is gelopen met de omschakeling van de kottervloot naar puls. Het is nog niet bekend of het gebruik van elektriciteit op lange termijn negatieve effecten heeft op het leven in zee. Onderzoek daarnaar loopt nog.
Fel verzet komt met name van Franse maar ook van Britse zijde. Kleinschalige kustvissers uit die landen zien hun vangsten teruglopen en stellen dat de Nederlandse pulskotters daar de schuld van zijn. De activisten van Bloom bespelen de publieke opinie met horrorverhalen over geëlektrocuteerde vis. Hoewel onderzoek al duidelijk heeft gemaakt dat daar geen sprake van is, blijft Bloom op dat aambeeld hameren.
Wordt de zee leeggevist?
Nee, dat is klinkklare onzin. Alle vissers zijn gebonden aan quota en worden streng gecontroleerd. Wel vissen pulskotters soms op plekken waar ze vroeger met de boomkor niet terecht konden.
Hoe zit het met die vergunningen?
Vissen met elektriciteit is in principe verboden, net als het vissen met chemicaliën of explosieven. Innovatie moet echter mogelijk zijn, vindt ook Europa. Daarom mag maximaal 5 procent van de vissersvloot met een nieuwe techniek experimenteren. Voor Nederland, dat de pulskor ontwikkeld heeft, kwam dat in 2010 neer op 22 kotters (volgens Bloom nu nog maar 14). In 2011 peuterde toenmalig staatssecretaris Bleker van Landbouw in Brussel 20 extra vergunningen los voor wetenschappelijk onderzoek. De vissers waren er blij mee: de visserij kampte destijd met hoge brandstofkosten, ‘pulsen’ zou de sector weer rendabel kunnen maken. Begin 2014 wist staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken er voor een „nationaal pilotprogramma” nog eens 42 vergunningen bij te krijgen. Dat programma loopt eind april af.
Mogen die 42 kotters dan binnenkort niet meer met de puls vissen, en later misschien nog eens 20?
Dat gevaar is zeer reëel. De sector en het Nederlandse kabinet hopen dat de Europese lidstaten, het Europees Parlement en de Europese Commissie het snel eens worden over verlengde toestemming voor de pulsvisserij. Achter de schermen wordt daar druk over onderhandeld. De tijd dringt: in mei zijn er Europese verkiezingen en verliest de huidige Commissie haar mandaat.
Hebben de vissers een alternatief?
Terug naar de boomkor, maar dat wil eigenlijk niemand, ook de milieubeweging niet. Daarbij is er meteen een praktisch probleem: de vissers moeten dan nieuwe netten kopen. Daar zit vele maanden levertijd op. Onder vissers circuleert intussen het idee om de overblijvende vergunningen met elkaar te delen. Maar dat is niet meer dan een interessante suggestie.
