Het is nu twee jaar na de terroristische aanslag in de Duitse hoofdstad. De islamistische terrorist Anis Amri reed met een vrachtwagen in op de bezoekers van de kerstmarkt naast de beroemde Gedächtniskirche. Zo doodde hij twaalf mensen en verwondde hij nog eens 55 bezoekers.

Vorig jaar waren de veiligheidsmaatregelen al strenger, nu zijn ze nog eens aangescherpt. Zeker na de dodelijke aanslag op de kerstmarkt in Straatsburg deze week.

Opstoppingen

De normaliter drukke doorgaande wegen rondom de markt zijn zo goed als afgesloten. Alleen leveranciers, bussen en fietsers mogen zich een weg banen door een smalle gang voor Hotel Waldorf Astoria. Velen negeren het verbod, wat vervolgens weer tot grote opstoppingen leidt.

De stadsregering heeft speciaal op deze plek een combinatie van verschillende barrières opgetrokken. Volgens de wethouder een „unieke toegangsbeveiliging” tegen terroristische aanslagen met vrachtwagens tot 40 ton. De kosten: ongeveer 2,5 miljoen euro. Politiemensen in uniform en agenten in burger patrouilleren over de markt. Ze letten in het bijzonder op verdachten die mogelijk met een mes een aanslag willen plegen.

Hier binnen in de ‘kerstvesting’ lijkt het op het eerste gezicht ouderwets gezellig. Tussen de feestverlichting en de dennentakken vind je zo’n 200 sfeervolle kramen, zoals bakker Böttcher met de Quarkkeulchen, houten statafels waar warme Glühwein wordt gedronken.

Bezoekers komen voor de klassiekers zoals de halve meter braadworst, Berliner Handbrot en natuurlijk de Stramme Max.

Onder alle blinkende lichtkettingen is het nauwelijks zichtbaar: het herdenkingsmonument voor de twaalf slachtoffers die stierven op 19 december 2016. Het is een scheur tussen de tegels, gevuld met een goudkleurige metalen legering die de kerktrappen oploopt. Op de treden staan de namen van de omgekomenen. Enkele foto’s, rozen en kaarsen herinneren aan de slachtoffers.

Overdreven

Iets verderop staat een verkoper van papieren kerststerren. Hij staat er voor het vijfde jaar en was er bij twee jaar geleden, toen de vrachtwagen niet ver van zijn kraam tot stilstand kwam. Hij vindt alle maatregelen een beetje overdreven. „Ik heb er last van bij het bevoorraden van mijn stand.”

Een paar kramen verder staan de zoetwaren. Bij verkoopster Brigitte Schumann kwamen de afgelopen week na de aanslag in Straatsburg weer veel nare herinneringen naar boven. Maar nu is de gezellige kerstsfeer weer terug, vertelt ze. „Een mens vergeet snel, blijkt maar weer.” De extra beveiliging geeft volgens haar een vals gevoel van veiligheid. „Als een terrorist kwaad wil, dan houd je hem niet tegen met palen.”

Terwijl ze het vertelt, komt een groepje agenten langs met machinepistolen voor de borst. „Eigenlijk zie je de extra beveiliging alleen aan hen, en wanneer je de palen passeert. Maar verder voelt het net zo als anders.”

Afgeschrikt

Marktmeester Michael Roden vindt de maatregelen precies goed, zegt hij tegen Berliner Zeitung. „Het is niet overdreven om voldoende zekerheid te bieden”, zegt hij. „Bovendien worden mensen niet afgeschrikt. Ze komen nog steeds in massa’s en wennen snel aan de nieuwe maatregelen.”

De nieuwe beveiliging rond de Gedächtniskirche is nog maar het begin. De komende jaren wil Berlijn meer pleinen, zoals Alexanderplatz, permanent ombouwen om aanslagen met voertuigen te voorkomen.