Ouder, zoek verbinding met je kind
Wanneer er in een gezin vertrouwen heerst, zullen jongeren eerder naar hun ouders toe gaan als er iets aan de hand is, reageert Gerdien Lassche-van Grol.
Wanneer je puber op de bank hangt met alleen aandacht voor zijn of haar mobiel, roept dit vaak direct ergernis op. Het luistert echter erg nauw hoe we dan als ouders reageren. Het onderzoeksrapport ”Jongeren en online veiligheid” van Kliksafe (RD 27-6) houdt ons, als het hier om gaat, een spiegel voor.
Het is verblijdend dat dit rappoort onderstreept dat ouders enorm belangrijk zijn in het leven van hun kinderen. Het maakt opnieuw duidelijk dat het ouderschap een ontzettend verantwoordelijke en invloedrijke taak is. Ouders zijn zich hiervan soms te weinig bewust. En helaas worden ouders vaak zo in beslag genomen door allerlei zaken en beslommeringen dat er voor de opvoeding en het gesprek met de kinderen (te) weinig tijd is.
Wat in het rapport van Kliksafe opvalt, is het pijnlijke verschil dat reformatorische jongeren in veel mindere mate dan hun seculiere leeftijdgenoten hun ouders in vertrouwen nemen wanneer er iets vervelends gebeurt, en dat er ook minder over media gesproken wordt.
Falen de reformatorische ouders in dit opzicht? Zou er juist in onze gezinnen niet meer openheid moeten zijn? Het maakt veel verschil hoe wij de opvoeding vormgeven. Is opvoeden alleen het stellen van regels? En zijn dat dan alleen regels rond bijvoorbeeld het mediagedrag en kleding? Stellen we ook regels wat betreft roken, alcoholgebruik en woordkeus? Of denken we dan: wij zijn vroeger ook jong geweest en als ze eenmaal getrouwd zijn, komt het wel weer goed?
Regels zijn absoluut nuttig en juist een uiting van liefde en betrokkenheid! Vaak ontbreekt echter het doel van regels en gaan ze te veel over de vorm (vastgestelde tijden, wat, waar en wanneer wel/niet) en te weinig over de inhoud.
Natuurlijk bespreek je in het gezin met elkaar de regels, maar je stelt ze als ouder uiteindelijk wel. Dit wordt vaak halfslachtig benoemd en omgeven met vooral veel praten, praten, praten.
Huisgodsdienst
Het is verdrietig dat een van de conclusies uit het rapport luidt dat jongeren bang zijn voor de boze reacties van de ouders. Belangrijke vraag hierbij is: waarom en hoe worden ouders boos? Doet onze boosheid onszelf niet de meeste pijn?
Als voor onze kinderen merkbaar is dat wij pijn voelen wanneer Gods eer gesmaad wordt, zal ons dat bewaren voor verkeerde boosheid. Maar wanneer blijkt dat je puber de halve nacht Netflix heeft gekeken en je wordt als ouder niet boos, klopt dat ook niet. Hier geld dat boos worden juist je betrokkenheid toont en laat zien dat het menens is.
Wij ouders moeten ons continu bewust zijn dat kinderen en jongeren graag gesteund en begrepen willen worden (een andere conclusie uit het rapport). Er dient dus goed met hen meegedacht te worden.
Prof. Micha de Winter stelt vanuit zijn pedagogische visie dat ouders hun kinderen positief moeten opvoeden. Een positieve opvoeding is een opvoeding met hoop.
Dit is een punt dat reformatorische ouders sowieso zou moeten aanspreken. Opvoeden met hoop is gericht op de hoop die in Christus is. Op Hem mogen we ons (ook onze kinderen) richten, uit genade.
Deze opvoeding met hoop begint bij de gewetensvorming van onze kinderen. Op jonge leeftijd zijn kinderen ontvankelijk voor de Bijbelse normen en waarden, die als hoofddoel hebben God te eren. Wanneer hieraan in het gezin op een goede wijze, door huisgodsdienst en dergelijke, vorm wordt gegeven, zullen ze dit hun hele leven bij zich dragen. Wij denken hierbij concreet aan: samen zingen, napraten over de preek of een dagboekstuk lezen en de vragen met elkaar bespreken.
Muziek
Ook de seksuele opvoeding dient door de ouders zeer serieus genomen te worden. Binnen het gezin kan in alle rust, op een mooie en integere wijze, over seksualiteit als scheppingsgave gesproken worden. Dit geeft aan de jongeren de basis mee voor het omgaan met bijvoorbeeld sexting op hun mobiel. Want het is toch niet normaal om naaktfoto’s te bekijken?
De muzikale opvoeding speelt eveneens een belangrijke rol met het oog op hun (latere) omgaan met sociale media. Maak kinderen en jongeren al vroeg vertrouwd met goede (bijvoorbeeld klassieke) muziek. Wanneer ze deze muziek zelf spelen of er graag naar luisteren, is het risico dat ze veelvuldig naar andere muziek gaan luisteren kleiner. Samen zingen als gezin is bovendien zeer bevorderlijk voor de onderlinge band. En de psalmen en liederen die zo worden doorgegeven, zullen jongeren nooit meer vergeten.
Ten slotte vraagt het mobielgebruik zelf aandacht. Ga als ouder vooral functioneel met de smartphone om. Je geeft een belangrijk voorbeeld als je die nuttig gebruikt. Laat zien dat het een instrument is waarmee je berichten kunt versturen, iets kunt opzoeken op internet, je geldzaken kunt regelen enzovoort.
Jongeren vinden het erg leuk als ze hun ouders kunnen helpen bij het gebruiken van de mogelijkheden die de smartphone biedt. Gelukkig zijn er heel mooie toepassingen (apps) te verkrijgen. Denk hierbij aan Bijbel-apps die iedere dag een tekst leveren om te overdenken. Of apps die direct de kanttekening bij een Bijbeltekst meegeven (GBS) of helpen bij de bestudering van de grondtekst van de Bijbel (Blueletterbible). Veel jongeren gebruiken dit. Het is beschamend dat ouders dit nogal eens niet van hun kinderen weten.
Tijdsinvestering
Ouders doen er goed aan verbinding met hun kind(eren) te zoeken. Probeer aan te haken bij hun leefwereld en kweek een vertrouwensband. Wanneer er in een gezin vertrouwen heerst, zullen jongeren eerder naar hun ouders toe gaan als er iets aan de hand is.
Vertrouwen betekent niet: direct boos worden of extra regels stellen. Vertrouwen is meelopen en wachten. Het soms even laten gebeuren, maar er wel zijn als vangnet. Alles in Gods handen leggen, is de les van de vader die zijn twee zoons een opdracht gaf (Matth. 21). Heb daarbij steeds oog en oor voor uw kind(eren).
Dit betekent een tijdsinvestering! Er zijn vele manieren te bedenken om met kinderen en jongeren in contact te komen en in gesprek te gaan. De komende vakantieperiode is daar uitermate geschikt voor! Vraag tijdens een wandeling of fietstocht belangstellend naar de onderwerpen die langskomen in hun vriendenappgroep, welke apps hij of zij regelmatig gebruikt en of er nog tips voor u zijn. Wijs uw kind(eren) op de nieuwe Yona-app. Dit is een prachtig middel om, samen met uw kind, te gebruiken.
Voor ouders zijn bezinning en toerusting nodig. Toerusting wordt regelmatig gegeven, door bijeenkomsten vanuit de kerken, de scholen of organisaties. Ouders kunnen van elkaar leren, dus is het deelnemen aan zo’n bijeenkomst vaak inspirerend en nuttig.
De auteur is ouder, leerkracht en beleidsmedewerker bij de Reformatorische Ouder Vereniging (ROV).
