„Stoer doen met vuurwerk vooral voor status”
Oud en Nieuw komt dichterbij en de discussie over vuurwerk laait weer op. Overlast, schade en ongelukken zijn onderwerp van gesprek. Waarom nemen jongeren vaak grote risico’s bij het afsteken van vuurwerk en zou een verbod erop zinvol zijn? „Risicogedrag is een manier om te laten zien dat je erbij hoort. En niet iedereen kan die risico’s even goed inschatten”, zegt Margot Peeters, gedragswetenschapper bij de Universiteit Utrecht.
Zeker in groepsverband wordt de drang om te presteren volgens haar vaak groter en nemen jongens veel risico’s. Peeters wijst erop dat ruim driekwart van de slachtoffers afgelopen nieuwjaarsnacht een man was. „Dat kan goed met status in de groep te maken hebben, jongens zijn vanuit evolutionair perspectief veel meer gericht op onderlinge competitie. Om status in een groep te verwerven doen ze vaak stoer in het bijzijn van andere jongeren. Meisjes zijn daar op dat vlak minder mee bezig, maar meer op relationeel vlak”, stelt de wetenschapper.
Een vuurwerkverbod voorkomt volgens Peeters, die onderzoek doet naar risicogedrag onder jongeren, niet dat er slachtoffers vallen. „Een verbod zou best effect kunnen hebben, echter moeten we ook bedenken of we onze jeugd niet van alles gaan ontnemen terwijl wij als volwassenen ons gedrag niet aanpassen. We moeten niet vergeten dat tweederde van de slachtoffers onder volwassenen valt. Het is dus blijkbaar niet alleen de jeugd die die risico’s niet goed kan inschatten”.
