„Afwisselend vlees, kip, vis en insecten helpt”
„In deze familie kunnen ze niet klein denken”, zegt Sanne van Erp lachend als ze de deur naar de insectenkwekerij dichtschuift. Kwekerij en kenniscentrum Tasty Bugs –lekkere insecten– is ontstaan uit het idee om voedsel te kweken voor de hagedissen, kameleons en schildpadden van schoonvader Cor.
Het bedrijf in Kessel, iets boven Roermond, produceert krekels, sprinkhanen, meelwormen en moriowormen als diervoer én ten behoeve van menselijke consumptie. De laatste soort mag daarvoor echter nog niet worden verkocht. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) geeft pas toestemming als vaststaat dat de diertjes geen allergieën of schade veroorzaken.
Er is maar een handjevol bedrijven dat insecten kweekt voor menselijke consumptie. „Wij zijn een kleintje en produceren 50 tot 100 kilo in de week voor restaurants en biologische winkels.”
Zwarte kever
De broedruimten zijn haast klinisch ingericht en het is er 30 graden Celsius. De meel- en moriowormen zitten in het donker in plastic kratten. Beide zijn larven van een zwarte kever en lijken alleen in grootte van elkaar te verschillen. Er hangt een luchtje, maar een koeienstal en kippenhok ruiken sterker. De diertjes, die over elkaar heen krioelen, eten zemelen met mineralen en daarnaast aardappel en wortel voor het vocht. „Je zou er je gft-afval bij kunnen gooien, de helft ervan zouden ze zeker eten”, zegt Van Erp terwijl ze routineus met haar vingers door de kriebelende massa harkt.
De krekels zitten in kisten en nestelen zich in het karton van eierdozen. De sprinkhanen van een centimeter of vier, vijf eten gras. Zij verblijven in een terrarium zij aan zij en op elkaar op een rooster en koesteren zich in de warmte van een lamp. In een plat bakje met aarde kunnen de diertjes met hun legbuis eitjes deponeren.
Afwisselen
Sanne en haar man Erwin van Erp leggen zich sinds 2013 toe op de productie en promotie van insecten. „In 2050 zijn er 9 miljard mensen op de wereld. Dan zijn er twee aardbollen nodig om mensen en vee te voeden. Een kilo rundvlees vergt net zo veel voedsel als 15 kilo sprinkhanen. En de insecten zijn nog voedzamer ook.”
Van Erp eet met haar gezin één tot twee keer in de veertien dagen insecten in salade, soep of in de nasi. „Als iedereen vlees afwisselt met vis, kip en insecten schuift het voedselprobleem al vijftien jaar op”, betoogt ze. „Met 100 gram sprinkhanenpasta per dag krijg je genoeg eiwit binnen.”
Insecten smaken nootachtig, afhankelijk van wat ze zelf eten. Krekels en meelwormen kunnen gevriesdroogd vermalen worden tot bakpoeder. Sprinkhanen gedipt in chocoladesaus gelden als kostbare lekkernij. Van Erp verkoopt pakketjes van 20 gram –30 tot 35 stuks– voor 8,95 euro.
Pogingen om insecten in de markt te zetten zoals oesters en escargots (slakken) hebben nog weinig opgeleverd. Er zijn restaurants die ze alweer van het menu hebben gehaald. Supermarkt Jumbo heeft insectenburgers in het assortiment. Dat het eten van insecten weerzin oproept, ervaart Van Erp dagelijks bij rondleidingen. „Maar als gasten hebben gezien hoe het hier gaat, willen ze toch wel proeven.” Ze vertelt dat iedereen jaarlijks al wel een pondje insecten naar binnen werkt. „Ze zitten in je brood, in tomaten en in snoepgoed. Kijk maar eens op de verpakking: als er E120 op staat, is er schildluis in verwerkt.” Van tomaten bestemd voor puree worden echt niet alle insecten gewassen. Hetzelfde geldt voor appels die de fabrikant tot moes verwerkt, bonen voor cacao en pinda’s voor de pindakaas. „Er mag een bepaald percentage insecten in zitten.”
Daarom is ze verbaasd dat er in Nederland maar vier soorten insecten zijn toegestaan voor humane consumptie. „Naast de krekel, de sprinkhaan en de meelworm is dat de buffaloworm, terwijl er honderden eetbare soorten zijn.”
De opvattingen over het eten van insecten lopen sterk uiteen. „In China staan krekels in grote bakken op de markt. De EU-landen zijn nog zoekende: in België zijn tien soorten insecten toegestaan en in Italië mogen ze niet eens geïmporteerd worden. In de VS worden ook mieren en spinnen gegeten, wat hier niet is toegestaan. Daar mogen sprinkhanen weer absoluut niet.”
Bij het verlaten van de kwekerij loopt Van Erp opnieuw door de ruimte met reptielen, waar het idee voor Tasty Bugs ontstond. De hagedissen, kameleons en schildpadden zitten nog altijd roerloos in hun verblijf. Slangen zijn er niet. Van Erp krijgt de rillingen van die dieren. „Brrr…”
Insecten
Het eten van insecten, ook wel entomofagie genoemd, kan bijdragen aan het oplossen van de voedselproblemen die ontstaan als de wereldbevolking blijft groeien. Insecten zijn koudbloedig, waardoor ze hun voedsel efficiënt omzetten in eiwit. Ze produceren minder broeikasgas dan varkens of koeien. Omdat ze organisch afval eten, dragen ze bovendien bij aan het oplossen van afvalproblemen.
Wereldwijd zijn er zo’n 1900 soorten eetbare insecten, zoals kevers, rupsen, mieren, bijen, wespen, libellen, termieten, vliegen, kakkerlakken en spinnen.
serie Bijzondere boerderijen
Niemand kijkt er vreemd van op als een boer koeien, varkens, kippen, schapen of geiten houdt. Maar hoe verdien je een inkomen met edelherten, paarden, buffels of insecten? Deel 2 in een serie over vier bijzondere boerderijen.