Opinie

Macrons grootste vijand is nu de apathie

De partijen die vanouds de Franse politiek bepalen lijken rijp voor bijzetting in het museum van de geschiedenis. Tijdens de presidentsverkiezingen in april en mei kwamen ze al niet verder dan de eerste ronde en gisteren bleven ze ver achter bij de fonkelnieuwe partij van president Emmanuel Macron, La République en Marche.

Hoofdredactioneel commentaar
12 June 2017 12:38Gewijzigd op 16 November 2020 10:46
Macron. beeld AFP, Lionel Bonaventure
Macron. beeld AFP, Lionel Bonaventure

Volgens de prognoses kan die partij straks rekenen op 415 tot 455 van de 577 zetels in het Franse parlement, de Assemblée Nationale. Dat is een ongekende prestatie, want de partij is als beweging, En Marche!, pas een jaar geleden opgericht. Komende zondag is de tweede ronde van de parlementsverkiezingen en dan werpen de Fransen de teerling definitief.

Mocht de tweede ronde voor Macron uitpakken zoals nu voorzien, dan betekent de uitslag niets minder dan een aardverschuiving in de Franse politiek, vergelijkbaar met de introductie van de zogenoemde Vijfde Republiek in 1958 door Charles de Gaulle. Via een referendum stemde een overgrote meerderheid van de Fransen toen voor een nieuwe grondwet die de president veel macht gaf. Macron wil de economie van Frankrijk diepgaand hervormen en lijkt daar nu een stevig mandaat voor te krijgen. Er breken daarmee interessante tijden aan.

De klap die de gevestigde partijen in Frankrijk krijgen, is ongekend. De centrumrechtse Republikeinen kregen gisteren nog 21,5 procent van de stemmers achter zich, maar door het Franse systeem van getrapte verkiezingen wijzen de voorspellingen op een verlies van zo’n 100 van de huidige 196 zetels in de Assemblée. Voor de socialisten zijn de druiven helemaal zuur: zij houden naar verwachting niet meer dan 15 tot 25 van de huidige 260 zetels over.

De voorkeur van de Fransen lijkt daarmee helder, maar tegelijk heeft de stemronde van gisteren ook een ander beeld bevestigd: dat van een diep verdeeld Frankrijk. Dat klinkt als een nietszeggende frase, omdat alleen dictaturen ogenschijnlijk niet verdeeld zijn, maar verontrustend is dat de Franse verdeeldheid zich lijkt te vertalen in apathie. Minder dan de helft van de kiesgerechtigden nam gisteren de moeite een stem uit te brengen. Dat was ongekend in de Franse geschiedenis.

De vraag is wat dit betekent. De oppositie wist het wel. Marine Le Pen van het Front National wees gisteren met een beschuldigdende vinger naar het Franse kiesstelsel. Dat stelsel bevoordeelt grote partijen en is volgens Le Pen aan hervorming toe. Het is waar dat het Front National al lange tijd veel minder zetels krijgt dan procentueel gezien gerechtvaardigd zou zijn. In districten waar de partij in de eerste ronde sterk uit de bus komt, sluiten andere partijen in de tweede ronde bovendien vaak de gelederen.

De vraag is reëel of dit stelsel de ressentimenten tegenover de politiek bevordert, omdat een grote groep kiezers zijn stem in rook ziet opgaan en zich niet vertegenwoordigd weet. Het ontegenzeggelijke voordeel is dat moeilijke dossiers zoals de broodnodige hervorming van de Franse economie straks wellicht met voortvarendheid opgepakt kunnen worden. De zware vaak voor Macron is die zó door te voeren dat de apathie niet nog sterker wordt.

Meer over
Commentaar

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer