Bestand in Syrië zet VS buitenspel
Sinds donderdagavond is in Syrië een staakt-het-vuren van kracht. Dankzij inspanningen van Rusland en Turkije. Amerika lijkt dit keer buitenspel te staan. De vraag is hoe lang het bestand zal houden.
Turkije kondigde donderdag nog aan dat het voor het einde van het jaar een wapenstilstand in Syrië voor elkaar wilde krijgen. Dat leek een ambitieus plan. Maar nog voor middernacht werd een staakt-het-vuren in het al vijf jaar door oorlog geteisterde land van kracht.
Al eerder werden in Syrië bestanden gesloten. Die hielden slechts kortstondig stand. Maar dit keer lijkt het anders. Juist vanwege de gezamenlijke inspanning van Rusland en Turkije. Moskou is van oudsher een bondgenoot van de Syrische president Bashar al-Assad. De Russische militaire steun aan het regime was de belangrijkste reden voor de recente successen van het regeringsleger. Turkije steunt juist de soennitische opstandelingen die tegen Assad vechten.
Dat onder leiding van deze twee landen een wapenstilstand werd gesloten, biedt voorzichtig hoop op licht aan het eind van de tunnel.
Opmerkelijk is dat de Verenigde Staten niet bij de deal waren betrokken. Dat was eerder wel het geval. Het lijkt erop dat Washington zich er definitief bij heeft neergelegd dat het in Syrië geen doorslaggevende rol speelt.
Tegelijkertijd blijft Amerika wel strijders van Islamitische Staat (IS) bestoken, zowel in Syrië als in Irak. IS is ook geen partij bij de wapenstilstand. Ook aan al-Qaida gelieerde groeperingen en de Koerdische beweging YPG maken geen deel uit van de deal. Zij controleren nog altijd aanzienlijke gebieden in het land.
Dat is al meteen een complicerende factor. Want dat betekent dat het geweld in Syrië in elk geval voorlopig niet zal stoppen.
De overeenkomst roept ook de vraag op wat de volgende stappen moeten zijn. Als het bestand houdt, staan er vredesonderhandelingen in de Kazachse hoofdstad Astana gepland. Die zouden binnen een maand moeten worden gehouden.
De positie van president Assad zal daarbij een cruciale rol spelen. Turkije heeft van meet af aan gezegd dat het Syrische staatshoofd van het toneel moet verdwijnen. Rusland wil dat Assad in het zadel blijft. Een overgangsregeling lijkt de best haalbare kaart.
Turkije zal op zijn beurt alles in het werk stellen om de Koerdische strijders uit zijn grensgebied te verdrijven. Dat is het voornaamste Turkse belang.