Liederen Klepper bieden troost onder donkere wolken
HARDENBERG. De liederen van de Duitse dichter en romanschrijver Jochen Klepper zijn intiem en troostrijk, eenvoudig maar diep van inhoud. Hij schreef ze onder de naderende dreiging van de donkere wolken van het nationaalsocialisme.
„In de liedteksten klinken tonen van licht en donker, van beklemming en bevrijding, van hoop en aanvechting door. Daarom zijn de liederen van Klepper bij velen geliefd en worden ze in veel kerken gezongen”, zei Titia Lindeboom woensdagavond tijdens de presentatie van het boek ”Het licht breekt door de wolken”. In boekhandel Heijink te Hardenberg had een „muzikale presentatie” van de liedbundel plaats.
Lindeboom vertaalde 29 liederen uit de bundel ”Kyrie” van Klepper (1903-1942). Musicus ds. F. G. aan het Rot, predikant van de gereformeerde kerk vrijgemaakt in Enschede-Oost, componeerde nieuwe melodieën voor zestien liederen die nog niet op muziek waren gezet. Lindeboom, freelancetekstschrijfster, publiceerde vorig jaar het boek ”Onder de schaduw van Uw vleugels”, een levensbeschrijving aan de hand van dagboekaantekeningen van Klepper.
Nazitop
Lindeboom vertelde woensdag hoe de levensloop van Klepper haar had geraakt. De dichter, zoon van een predikant, werd geboren in Beuthen an der Oder, in Silezië, het huidige Polen. In 1931 trouwde Klepper met de Jodin Johanna Stein, een weduwe met twee dochters, en vestigde zich in Berlijn. Daar wilde hij als dichter, journalist en schrijver naam maken. Zijn tweede roman, ”Der Vater”, over de Pruisische koning Frederik Wilhelm I, werd een succes. Ook de nazitop las het boek, dat aan Hitler cadeau werd gedaan voor diens verjaardag.
Halverwege de jaren dertig van de vorige eeuw, toen de dreiging van het nationaalsocialisme in Duitsland toenam, begon Klepper kerkliederen te schrijven. Lindeboom: „In die angstige tijden zag Jochen Klepper zijn dichterschap als een ambt: hij wilde met zijn poëzie troost bieden. Klepper was zeer belezen en stelde hoge eisen aan de inhoud van zijn liederen, die altijd naar een Bijbelpassage moesten verwijzen.”
Het gezin Klepper kwam op „dramatische” wijze aan zijn einde, aldus Lindeboom. Omdat Kleppers Joodse vrouw Johanna en haar twintigjarige dochter Renate naar een vernietigingskamp zouden worden gedeporteerd, zag het gezin geen andere uitweg dan een zelfgekozen dood. Op 10 december 1942 schreef Jochen Klepper zijn laatste dagboekaantekening: „Wij sterven nu – ach ook dat hebben wij bij God neergelegd. Wij gaan vannacht samen de dood in. Boven ons staat in de laatste uren het zegenende beeld van Christus, Die voor ons strijdt. In Diens aanblik eindigt ons leven.”
Diepte
Ds. Aan het Rot gaf aan dat hij dankzij de nauwkeurige vertaling van Lindeboom de noodzakelijke eenheid van tekst en melodie in zijn composities heeft kunnen bewaren. De predikant uit Enschede liet onder begeleiding van pianospel enkele liederen zingen om de diepte van Kleppers teksten aan te tonen. Hij vertelde dat hij in overeenstemming met het karakter van de liederen uit de lutherse, calvinistische en rooms-katholieke tradities heeft geput.