Het Plein in Den Haag zucht onder de horeca. Terrasje hier, terrasje daar. Overal tafeltjes en stoeltjes onder brede parasols. Het bordje bij de taxisopstelplaatsen spreekt boekdelen. Toestemming voor maximaal elf auto’s. Alleen op vrijdag tot en met zondag. Van rond middernacht tot 6.00 uur ’s ochtends.

Het Plein is het Plein niet meer, klaagt Miep – „nee, niet mijn echte naam.” De Hagenese woont 48 jaar aan het bekendste plein van de hofstad. „Vroeger reden hier nog trams.” De Duitsers hebben het tramverkeer in de oorlog stilgelegd. Het autoverkeer ook. Zij wijst. „Daar kwamen ze vandaan, reden hier in een lus en keerden weer om.”

De metamorfose gaat haar aan het hart. „De problemen zijn hier groter dan in de Schilderswijk”, bezweert ze. Miep somt op: „Schietpartijen, steekpartijen, ruzie, overlast. Het is hier een zooi. De gemeente had hier nooit een horecaplein van moeten maken. Vroeger hadden we hier gezellige winkeltjes, een juwelier, wat bioscopen. Zó gaaf. Allemaal weg.”

Cafeetjes en restaurantjes hebben het Plein veroverd. Aan de oostkant huist horeca, aan de zuidkant huist horeca. „Verschillende namen, dezelfde kaart”, verzucht Victor Meijer (44), de langstdienende kelner op het Plein. „Schnitzeltje, biefstukje, hamburgertje.” De ober bedient –in het seizoen– 278 stoelen en 64 tafels. Een heus monopoly op het Plein dreigt. „Al die horecazaken zijn in handen van enkele ondernemers.”

De historie van het Plein voert terug tot 1632. De graven van Holland laten een plein aanleggen dat moet lijken op Place Royale, het huidige Place des Vosges, in Parijs. De landsbestuurders lopen zo vanuit het Binnenhof, via de Grenadierspoort, naar de ommuurde moes- en siertuinen, op de plek van het huidige Plein.

Stadhouder Frederik Hendrik weet in de 17e eeuw te voorkomen dat de vierhoekige ruimte wordt volgebouwd. Graaf Johan Maurits laat in de hoek het Mauritshuis verrijzen.

Op de hoek Plein/Lange Poten bouwt dichter, diplomaat, geleerde, componist en architect Constantijn Huygens een woning. Het huis van Huygens maakt in 1876 plaats voor het ministerie van Justitie. Het statige gebouw, nog altijd in gebruik, gaat schuil achter lindebomen.

Midden op de geklinkerde plek staat Willem van Oranje. Versteend. Een forse meeuw op z’n hoofd. Willem doet er het zwijgen toe. De chique Sociëteit De Witte bezet de noordvleugel, het departement van Justitie en de Tweede Kamer zetelen aan de westkant. Regelmatig stellen demonstranten zich op tegenover het ‘nieuwe’ regeringsgebouw, dat sinds 1992 in gebruik is.

Hotels in dit stukje centrum ontbreken. Huizen ook. Boven de eettenten zijn alleen appartementen te vinden. Plein, Spui en Lange Poten bevinden zich op het monopolybord aan de onderkant van het duurdere segment. De Haagse huren zijn huizenhoog. „Voor een studio, een een­kamerappartement, vragen ze hier 900 euro per maand”, weet de ober. Miep kijkt zuinig. Zij betaalt 700 euro. Inclusief. „Valt nog mee.” De hypotheekwaarde? „Nul”, schampert Miep.

Nina Jovanovic (16) uit Alphen heeft vakantie. Zij is geboren in Nederland, haar ouders in Bosnië. Gevlucht voor het geweld in de burgeroorlog. De havoleerling van het rooms-katholieke Ashram College geniet van monopoly. „Leuk om met je familie te spelen. Nadeel is dat het zo lang duurt.”

De charme van het spel? „Even goed nadenken… De macht die je in het spel hebt. En proberen een ander lekker dwars te zitten.” Haar tactiek? „Zo veel mogelijk kopen.” Een speciale voorliefde voor de Haagse straten op het monopolybord heeft ze niet. „Het is alweer twee jaar geleden dat ik het heb gespeeld.”

Six (77), een gedistingeerde Haagse heer, schrijdt over het Plein. Z’n gezicht licht op. Een brede glimlach verschijnt. „Oh ja, ik speelde monopoly zeventig jaar geleden met mijn broer”, verklaart hij olijk. „Hij kon niet tegen zijn verlies. Daarom drukte mijn moeder altijd geld bij. Gewoon door geld erbij te maken. Fraude? Daar zijn moeders toch voor?!”

Onder elke aflevering in deze veertiendelige serie staat een vraag. Het antwoord is te vinden in het artikel. Verzamel de gevraagde letters. Door de veertien letters te mixen, ontstaat een spreekwoord. Bij de laatste aflevering en op internet staan de inzendmogelijkheden. Onder de goede inzenders worden vijf spellenpakketten verloot.

Wat is de schuilnaam van de dame die 700 euro huur betaalt op het Plein? Noteer de tweede letter.


zomerserie Monopoly

Dit is het tiende deel in een serie over het tachtigjarig bestaan van het bordspel monopoly.