Dirk Jan Versluis: Grote Duits-romantische werken trekken me
Organist Dirk Jan Versluis uit Gouda voert vanaf volgende maand alle zeven koraalfantasieën van Max Reger uit op het orgel van de Westerkerk in Amsterdam.
Het eerste concert vindt plaats op 24 mei, het laatste op 25 oktober. Het gaat om gratis toegankelijke lunchpauzeconcerten (13.00 uur) op de zaterdag.
Versluis, sinds 2011 voorzitter van de Vereniging Organisten Gereformeerde Gemeenten (VOGG), deed een aantal jaar geleden zijn bachelor orgel aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag bij Jos van der Kooy. Sinds september is hij verdergegaan met zijn master, opnieuw bij Van der Kooy. Daarbij functioneert het orgel van Duyschot in de Amsterdamse Westerkerk als lesinstrument.
Al langer leefde bij Versluis de wens om de grote orgelfantasieën van Reger in een concertserie te vertolken. „Ik heb al eens de zes sonates van Mendelssohn in drie concerten gespeeld. Die grote Duits-romantische werken trekken me. Meer dan bijvoorbeeld de symfonieën uit de Frans-romantische school. Natuurlijk speel ik weleens Widor. En voor m’n bachelor heb ik de tweede symfonie van Dupré gedaan. Maar ik vertolk toch liever Liszt, Reubke en Reger. Waarom? Ik denk omdat die stukken een bepaalde grootsheid hebben, een massiviteit. Ze zijn niet, zoals bij Widor, opgedeeld in zes onderdelen. Je moet daardoor één grote spanningsboog creëren.”
Volgens de organist komt deze muziek op het Duyschotorgel in de Westerkerk prima tot haar recht. „Reger klinkt er fantastisch. Op zo’n klassiek instrument komt het lijnenspel mooi uit. Vergeleken met het orgel van de Bavo in Haarlem heb je misschien in de Westerkerk iets minder volume, bijvoorbeeld omdat je de 32-voet op het pedaal mist. Maar met drie manualen en complete plena heeft het Duyschotorgel alles wat je nodig hebt. Ik vind de klank zelfs nog warmer dan die van het Bavo-orgel. Ik ben gek op het instrument.”
Tijdens ieder concert speelt Versluis eerst één of twee werken van Bach. „Voor Reger was Bach de grote inspiratiebron. Bovendien: in de Wester komen toeristen binnen voor de naam Bach. Die muziek vormt tegelijk een mooie binnenkomer. Eerst de lichtvoetige, kamermuzikale barokmuziek van een triosonate of een concerto, en dan het extatische van Reger als climax.”
De werken van Reger staan erom bekend veel te eisen van de speler. „Het is een stevige onderneming. Tegelijk: ik heb bijna alles al eens gespeeld. De fantasieën over ”Straf’ mich nicht in deinem Zorn” en ”Alle Menschen müssen sterben” vond ik het meest veeleisend.” Gaat het instuderen hem makkelijk af? „Als ik een paar uur per dag studeer, zit zo’n stuk er binnen een week wel in. Maar daarna moet de muzikale groei nog komen doordat je zo’n stuk blijft spelen.”
Welke fantasie hij de mooiste vindt? „Aan het eind van de serie staat de fantasie over ”Hallelujah! Gott zu loben”. Die doet me het meest. De tekst is die van Psalm 146, op een heel mooie melodie. Een prachtig credo om mee af te sluiten.”
Meer informatie op de website van Jos van der Kooy.