Gezondheid

Jochemsen: Embryodonatie heeft positieve en negatieve kant

LEIDERDORP – Voor het eerst is in Nederland een baby uit embryodonatie geboren. Dr. ir. Henk Jochemsen, lid van de Pro Life Raad van de christelijke zorgverzekeraar Pro Life en oud-directeur van het Lindeboom Instituut voor christelijke medische ethiek, signaleert zowel positieve als negatieve kanten.

Wetenschapsredactie
5 March 2013 10:55Gewijzigd op 15 November 2020 02:18
beeld ANP
beeld ANP

De embryodonatie had in 2012 plaats in het Medisch Centrum Kinderwens (MCK) in Leiderdorp. Vorige maand werd de baby geboren, zo maakte het centrum dinsdag bekend.

Het embryo was afkomstig van een stel dat een ivf-behandeling met succes had afgerond en waarvan nog embryo’s over waren (zie infographic). De gangbare praktijk is dat deze embryo’s worden vernietigd of gebruikt voor onderzoek.

Een nieuwe mogelijkheid is om het embryo af te staan aan een ander paar met een kinderwens. Dat gebeurde in dit geval en het vruchtje werd geplaatst in de baarmoeder van een vrouw die geen kinderen kon krijgen, ondanks allerlei vruchtbaarheidsbehandelingen, inclusief reageerbuisbevruchting.

Dat is een voorwaarde om voor embryodonatie in aanmerking te komen, aldus gynaecoloog Jacqueline Pieters van het MCK. Ook worden paren medisch en psychisch gescreend om te bekijken of een zwangerschap verantwoord is.

De biologische ouders worden erop gewezen dat de kans groot is dat het kind op een bepaald moment zal willen weten waar het vandaan komt en contact met hen opneemt. Dat is mogelijk omdat de wet voorschrijft dat alle persoonsgegevens worden vastgelegd.

Volgens Pieters kwam het MCK op het spoor van embryodonatie door vragen van mensen die al via in-vitrofertilisatie (ivf) kinderen hadden gekregen en die nog embryo’s over hadden. Ze opperden de mogelijkheid ze aan andere stellen met een kinderwens ter beschikking te stellen.

In het buitenland gaat het soms anders toe. Een kliniek in het Russische Sint-Petersburg biedt de mogelijkheid van embryodonatie en vraagt voor een eerste plaatsing in de baarmoeder bijna 8000 euro. De embryo’s zijn afkomstig van eigen zaad- en eicelbanken.

De patiëntenvereniging Freya noemt de gang van zaken bij het MCK in het Algemeen Dagblad van vandaag „de ultieme adoptie en tegelijkertijd een prachtige oplossing.” Toch voorziet de vereniging dat niet iedereen dit zal willen. „Als paar geef je toch een broertje of zusje van je eigen kind weg. De een zal dat kunnen, de ander niet.”

Dr. ir. Henk Jochemsen, lid van de Pro Life Raad en oud-directeur van het Lindeboom Instituut voor medische ethiek, ziet aan embryodonatie zowel positieve als negatieve kanten. Hij wijst erop dat het Lindeboom Instituut vanaf het begin ivf waarbij restembryo’s worden ingevroren, vernietigd of gebruikt voor onderzoek, heeft afgewezen. De uitgangssituatie bij embryodonatie noemt hij dan ook „ethisch problematisch.”

Dat neemt volgens Jochemsen niet weg dat de gang van zaken ook iets positiefs in zich heeft. „Vanuit de ontvangende ouders kun je het zien als prenatale adoptie van zeer pril menselijk leven. Leven dat anders was vernietigd of gebruikt voor onderzoek.”

Ook zou de biologische hechting tussen de zwangere vrouw, haar man en het kind sterker kunnen zijn dan bij de gebruikelijke adoptie van een kind na de geboorte. De ouders die het kind opvoeden, zijn niet de biologische ouders, maar dat is bij gewone adoptie ook zo. „Prenatale adoptie lijkt mij ethisch acceptabel als je adoptie ook acceptabel vindt.”

Toch is er in de hele gang van zaken iets wat wringt, vindt Jochemsen. „Bij gewone adoptie gaat het meestal om een kind dat door ongewilde gebeurtenissen, sterfte, oorlogsgeweld of andere noodsituaties niet door de eigen ouders meer kan worden opgevoed.”

Bij embryodonatie is dit anders. „Door menselijke beslissingen en medisch toedoen is een ethisch problematische situatie ontstaan. Ook wordt de scheppingsorde huwelijk, seksualiteit en voortplanting, doorbroken. Dat is de gebroken wereld waarin nu de mogelijkheid is ontstaan van embryodonatie.”

Zou je als christen je verantwoordelijk moeten voelen voor zulk pril leven dat anders wordt vernietigd? „Het gaat mij te ver om het als een soort plicht te zien. Maar als mensen dit als motief hebben, valt het ethisch te waarderen.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer