Middeleeuwse verrassingen in boekbanden Abdij Rolduc
In de voormalige kloosterbibliotheek van Abdij Rolduc in Kerkrade (Limburg) zijn tientallen bladen uit middeleeuwse boeken opgedoken.
In boekbanden van drukken uit de vijftiende tot en met de zeventiende eeuw gaat een verborgen wereld schuil. In die tijd versneden boekbinders handgeschreven boeken uit de middeleeuwen, omdat deze na de uitvinding van de boekdrukkunst ouderwets waren geworden. Deze versneden boeken gebruikten ze als bind- en verstevigingsmateriaal. Wanneer de boekbanden tegenwoordig door beschadiging of veelvuldig gebruik scheuren beginnen te vertonen, komen deze verborgen schatten tevoorschijn.
In Abdij Rolduc troffen docenten van de Universiteit Leiden tientallen van dergelijke middeleeuwse bladen aan. Komende week zullen docenten en studenten van de opleiding ”book and digital media studies” in een driedaags werkbezoek deze versneden middeleeuwse boeken identificeren en beschrijven. Ook gaan ze op zoek naar nog meer banden met zo’n onverwachte en waardevolle lading.
Dergelijke fragmenten van middeleeuwse boeken worden wel vaker aangetroffen. Het bijzondere aan de boekencollectie van Rolduc is echter dat zij zeer veel vroege drukken bevat, waarvan vele nog in hun oorspronkelijke band. De collectie is tot dusver niet bestudeerd vanuit boekhistorisch perspectief.
De Leidse onderzoekers hebben eerder al verschillende fragmenten van de collectie van Rolduc kunnen identificeren. Daaronder zijn een Middelnederlands evangeliënboek, verschillende Latijnse liturgische werken uit de twaalfde eeuw en twee Bijbels uit de dertiende en veertiende eeuw. Ook werd er een stuk van een middeleeuws Hebreeuws handschrift aangetroffen.
Verwacht wordt dat de zoektocht van volgende week nog veel meer vondsten zal opleveren. Voor de onderzoekers bevatten ze een schat aan informatie, die hun meer duidelijkheid verschaft over de productie en het gebruik van boeken in de middeleeuwen.
De boeken in de voormalige kloosterbibliotheek bevatten ook andere informatie, zoals aantekeningen van bezitters en lezers uit de zestiende tot en met achttiende eeuw. Sommige exemplaren bevatten tekeningen en gekleurde familiewapens. Dergelijke notities zullen ook worden bestudeerd.