Samen vreemdeling zijn
Reformatorische christenen zouden niet gefrustreerd moeten zijn over hoe de buitenwereld naar hen kijkt, maar over hun interne verdeeldheid, stelt P. W. Moens. Het is tijd om de handen ineen te slaan en samen na te denken over de vraag hoe we als christenen in de wereld moeten staan.
Het dinsdag geprestenteerde onderzoek ”Recht op verschil?” maakt duidelijk dat de gereformeerde gezindte in beweging is én blijft en dat externe druk een negatieve werking heeft op deze interne bezinning. Zoals dr. Herman Paul (RD van zaterdag) opmerkt, zijn we door God in déze tijd geplaatst. Bevindelijk gereformeerden maken deel uit van déze samenleving, participeren in déze maatschappij. Dat heeft invloed op ons denken en handelen. Wij behoeven niet op te gaan in de samenleving, maar moeten wel keuzes maken die deze tijd toebehoren.We moeten daar niet te krampachtig mee omgaan. Een goed voorbeeld is de herbezinning op medezeggenschap. Een ander voorbeeld is de discussie over de positie van de vrouw. Lijkt het nu dat we nog terugschrikken van de gedachte dat een vrouw SGP-raadslid of lid van een schoolbestuur wordt, de praktijk laat een toenemend aantal vrouwen zien op leidinggevende posities, zowel in het onderwijs als –sinds jaar en dag– in de zorg. Is hier sprake van externe druk of van een interne ontwikkeling?
Zelfbewuster
Ten aanzien van kinderopvang is een vergelijkbare ontwikkeling te verwachten. Er is toenemende belangstelling voor identiteitsgebonden kinderopvang. Niet vanwege carrièredruk of omdat moeders economisch onafhankelijk willen zijn, wel omdat ze een opleiding hebben gevolgd, gevraagd worden te komen werken of omdat het simpelweg financieel niet anders kan.
Dit zijn geen veranderingen die toe te schrijven zijn aan externe druk, maar die te maken hebben met interne ontwikkeling. Mijns inziens is dat een wezenlijk verschil. Dat ontwikkelingen in de samenleving van invloed zijn, is heel wat anders dan dat ontwikkelingen worden gestimuleerd onder druk van de buitenwereld.
Hierin mogen we best wat zelfbewuster worden. Ten opzichte van de wereld om ons heen doen we het toch nooit goed. De discussie rond homoseksualiteit is daarvan een helder voorbeeld. Aan de verwachtingen van minister Plasterk en het COC zullen we nooit kunnen noch willen voldoen. Daartoe is dit onderwerp ook nooit geagendeerd noch de visienota van de VGS geschreven. Interne zorg om de medemens met homoseksuele gevoelens en duidelijkheid vanuit de Bijbel: dát waren de drijfveren.
Dat dit veel aandacht kreeg, is inherent aan de maatschappelijke discussie. Dat wij vervolgens transparant zijn in ons standpunt, de dialoog zoeken maar tevens vasthouden aan het Bijbelse standpunt, is een logisch gevolg van medeburger zijn in dit pluriforme land. Die ruimte hebben we en moeten we benutten.
Onze keuzes moeten Bijbels genormeerd, geloofwaardig en consistent zijn. Daarbij past dat we in alle eerlijkheid keuzes moeten durven maken die in het verleden mogelijk ondenkbaar waren. Daarbij hoort ook dat we onderscheid moeten durven maken tussen cultuur- en tijdgebonden waarden en Bijbelse kernwaarden. Alles wat we bediscussiëren, staat per definitie nog niet ter discussie!
Aangevallen
Het is hoog tijd dat we ons op hoofdzaken richten en niet op bijzaken die de karikatuur van de gezindte bepalen. Juist de interne verdeeldheid geeft verlegenheid om in het publieke domein onze opvattingen actief uit te dragen. Het zou niet zo mogen zijn dat wie in het publieke domein het reformatorisch gedachtegoed uitdraagt, vervolgens vanuit de achterban wordt aangevallen, en evenmin dat we elkaar kwalificeren op uiterlijkheden.
Volgens prof. Oomen spat uit het onderzoek de frustratie over de beknotting in hun opvattingen die reformatorische christenen ervaren. Jammer. Maar dit wisten we toch? „In de wereld zult gij verdrukking hebben.”
Onze frustratie zou de interne verdeeldheid moeten gelden en de verlegenheid hoe we gezamenlijk de Bijbelse boodschap op een integere, geloofwaardige wijze uitdragen, voorleven en gestalte geven. Dat begint niet bij: Hoe krijgen we grip op ontwikkelingen, maar bij: Hoe kunnen we onszelf en onze jongeren toerusten om als christen in het publieke domein te functioneren?
Dat vraagt om een integrale bezinning van kerk, onderwijs en gezinnen op de relatie van de gereformeerde gezindte met de samenleving en die van de toekomst: wel in deze wereld, niet van deze wereld. Bijbels vreemdelingschap, laten we het daarover hebben – binnen en buiten de gereformeerde gezindte.
De auteur is adviseur en beleidsmedewerker identiteit bij de Vereniging voor Gereformeerd Schoolonderwijs (VGS).
