Het bestaan van homoseksuele gevoelens wordt door reformatorische christenen steeds minder ontkend. Dat is een van de conclusies van het onderzoek onder leiding van prof. B. Oomen van de Roosevelt Academy in Middelburg. Slechts een heel kleine groep van 4 procent van de ondervraagden aanvaardt homoseksualiteit volledig.Ik verzorg regelmatig spreekbeurten in reformatorische kring waarbij ik vanuit een Bijbelse visie op seksualiteit en relaties inga op het onderwerp homoseksualiteit. Ik herken de tendens die in bovengenoemd onderzoek naar voren komt. Veel mensen die ik ontmoet hebben een open houding naar mensen met een homoseksuele gerichtheid, ze zijn oprecht bewogen met hen, maar vinden het ook belangrijk dat de Bijbel richtsnoer blijft.

Mensen delen dan ook vaak hun zorg met mij: is er niet het gevaar dat een groeiende openheid leidt tot een ”glijdende schaal”? Bovengenoemd onderzoek lijkt dit niet te staven. Toch begrijp ik deze zorg en ik geloof dat ze niet helemaal onterecht is.

Het principe van de glijdende schaal zien we in kerken en onder christenen dikwijls optreden. Het heeft te maken met het aan de slag gaan met ideeën en inzichten die algemeen aanvaard zijn in de omliggende cultuur; men meent daar niet omheen te kunnen. Tegelijk staan deze ideeën vaak op gespannen voet met wat de Bijbel leert. De nieuwe inzichten worden niet onmiddellijk aanvaard, maar als na verloop van tijd prominente personen aangeven deze niet per se te verwerpen, wordt de tendens van de glijdende schaal zichtbaar.

Een glijdende schaal treedt ook op waar men vasthoudt aan een overtuiging, maar waar tegelijkertijd de praktijk zich in een andere richting ontwikkelt. Omdat men niet altijd antwoorden heeft op wat in de praktijk gebeurt, gaat die praktijk een eigen leven leiden. Op langere termijn gaan overtuigingen dan ook schuiven.

Geen steun

Als het gaat om het thema homoseksualiteit zijn mijns inziens twee dingen nodig: een doordachte Bijbelse visie op (homo)seksualiteit en relaties en een praktische uitwerking van die visie op het pastoraat.

In onze kerken bevinden zich mannen en vrouwen, jongens en meisjes, die zoeken naar een weg hoe om te gaan met hun homoseksuele gerichtheid. Dikwijls verkeren ze in een isolement en ervaren verwarring en eenzaamheid, wat invloed heeft op hun geloofsbeleving. Als ze geen steun vinden in hun eigen geloofsgemeenschap zullen ze die elders zoeken, waarbij ze het risico lopen een verkeerde weg gewezen te worden.

Christelijke bewogenheid en betrokkenheid zijn daarom op zichzelf al drijfveren om het onderwerp homoseksualiteit niet uit de weg te gaan. Maar bewogenheid en betrokkenheid kan niet zonder ook trouw te blijven aan het Woord van God. We mogen het heil van mensen niet losmaken van het Woord in zijn volle breedte en diepte. Vandaar de noodzaak van een doordachte, Bijbelse visie op dit onderwerp.

Legitieme noden

Weten dat seksuele relaties buiten die tussen man en vrouw in het huwelijk tegen Gods bedoeling ingaan, betekent nog niet dat alle vragen waarmee we te maken krijgen opgelost zijn. Het is nodig dat de Bijbelse visie vertaald wordt naar het pastoraat. Gemeenteleden met een homoseksuele gerichtheid ervaren legitieme noden en behoeften en zoeken naar antwoorden op relevante vragen, zoals: Hoe ga ik om met mijn homoseksuele gevoelens? Kan ik vriendschappen aangaan met personen van hetzelfde geslacht? Wat doe ik als ik me eenzaam voel of emotionele pijn ervaar?

Vaak zijn homoseksuele mannen en vrouwen (heteroseksueel) getrouwd. De vragen die dan spelen zijn: Hoe ga ik om met mijn homoseksuele gevoelens in de context van mijn huwelijk? Hoe kunnen we als echtpaar ervoor zorgen dat we niet uit elkaar groeien maar juist naar elkaar toe?

Om die reden hebben we als Different een cursus pastoraat ontwikkeld. We willen de diepte ingaan en niet aan de buitenkant van het onderwerp blijven steken.

Dat er zorg is dat een groeiende openheid kan leiden tot een glijdende schaal, heeft ook te maken met wat mensen in de praktijk meemaken. Ze zien bijvoorbeeld hoe kerkelijke, homoseksuele jongeren elkaar gaan opzoeken en vragen zich af: Is dit wel goed? Lopen ze niet het risico om daar een homorelatie te beginnen? Ook deze zorg vind ik niet onterecht.

Identiteit

Het hangt sterk af van hoe men invulling geeft aan deze ontmoetingen. In mijn eigen leven heb ik gezien dat ontmoetingen met andere personen met een homoseksuele achtergrond een positieve factor zijn geweest in het vinden van mijn weg. Bij Stichting Onze Weg, een organisatie van en voor christenen met een homoseksuele achtergrond, vond ik in een moeilijke periode van mijn leven herkenning en begrip. Dit had ik echt nodig. Maar ik vond hier ook bemoediging om Christus trouw te blijven. De combinatie van die twee elementen was voor mij van wezenlijk belang. Zonder het laatste element hadden dergelijke ontmoetingen wellicht een verkeerde uitwerking op mijn leven gehad.

De vraag is daarom of mensen elkaar vooral vinden op basis van het feit dat ze een homoseksuele gerichtheid hebben of op basis van het verlangen om Christus te volgen. En wordt dat verlangen dan vervolgens ook vertaald naar een omgaan met homoseksuele gevoelens op een manier die rechtdoet aan de Bijbel?

Als het vooral draait om het ”homo zijn”, is er het risico dat mensen elkaar bevestigen in het idee dat ze toch wel een aparte groep zijn; in de kerk is er immers niemand die hen echt begrijpt, ze vinden vooral steun bij elkaar. Homoseksualiteit wordt dan een soort identiteit. En de eigen beleving wordt de norm. De praktijk laat zien dat er dan gemakkelijk een glijdende schaal optreedt. De acceptatie van homorelaties sluipt binnen, waardoor mensen op een verkeerd spoor terechtkomen.

Helpende hand

Het volstaat echter niet om hiertegen alleen maar te waarschuwen. Er is alle reden om niet aan de kant te blijven staan, maar om met een bewogen hart en trouw blijvend aan Gods Woord mensen met een homoseksuele gerichtheid een helpende hand te bieden. Daar zullen we ons pastoraal goed op moeten voorbereiden.

De auteur is als docent verbonden aan Different, een onderdeel van de Stichting Tot Heil des Volks.