„Welzijnswet zaagt een fundamentele pijler weg”
Er dreigt een fundamentele pijler onder het zorgstelsel te worden weggezaagd. Die vrees uit manager J. van der Ham van de christelijke thuiszorgorganisatie Agathos uit Capelle aan den IJssel met het oog op de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO).
Deze smeedt de bestaande Welzijnswet, de Wet voorzieningen gehandicapten (WVG) en een deel van de AWBZ tot één nieuw geheel en hevelt de uitvoering ervan over van het Rijk naar gemeenten. Met ingang van 1 juli 2006 wordt hij als het aan staatssecretaris Ross (Volksgezondheid) ligt van kracht.
Of die datum inderdaad haalbaar is, is volgens Van der Ham nog onzeker. „Op basis van de informatie die ik bestuurlijk tot me krijg, denk ik van niet.” Onduidelijk is ook wat er overblijft van het persoonsgebonden budget (pgb). Dat biedt gehandicapten en chronisch zieken met een indicatie voor AWBZ-zorg de mogelijkheid zelf te bepalen van wie ze hun zorg ontvangen. „Ook die onzekerheid baart mij zorgen”, aldus Van der Ham.
„Wat we in elk geval weten, is dat voor het pgb een plaats is ingeruimd. Maar daarmee ben ik zeker niet tevreden. Ik vind dat elke burger via een pgb geld moet kunnen krijgen van een gemeente. Is dat niet het geval -en daar lijkt het vooralsnog op af te gaan- dan wordt er een fundamentele pijler onder het zorgstelsel weggezaagd, namelijk dat een burger van dit land niet meer kan kiezen voor de zorgaanbieder van zijn kleur. Dat is verschraling en achteruitgang. Daarom hoop ik dat voor onze gezindte en voor onze gezinnen de mogelijkheden van identitaire zorg blijven bestaan.”
Tijdens het bewind van oud- minister Borst is er sterk gewerkt aan het verminderen van wachtlijsten in de zorg, zegt Van der Ham. „De productgefinancierde AWBZ is toen een belangrijk middel geworden. De wachtlijsten zijn daarmee weggewerkt, maar de kosten zijn daardoor ook enorm gestegen. Dat die nu beheerst moeten worden, is begrijpelijk, ook gelet op de komende vergrijzingsgolf, maar voor de aanpak en de inhoud van de discussie over de WMO heb ik geen waardering.”
De Agathos-manager is voorstander van samenwerking door christelijke zorginstellingen. „Het eerste initiatief daartoe dateert al van jaren geleden. Ik loop in de zorg nog niet zo lang mee als menig collega-bestuurder, maar wat ik begrijp is dat het merendeel van die initiatieven voortijdig is gestrand. Op deelgebieden zie je wel partijen met elkaar praten, maar tot een gezamenlijke belangenbehartiging komt het niet. En dat zou voor de WMO wel moeten.”
Als het aan Van der Ham ligt, gaat Agathos binnenkort in gesprek met collega-instellingen om na te gaan hoe op basis van een gemeenschappelijke visie de bestaansrechten van de cliënten en de achterban kunnen worden veiliggesteld. „Het organiseren van marktmacht kan op diverse manieren, variërend van een verdergaande samenwerking waarbij elke partij blijft wie hij is tot een volledige fusie.” Ook samenwerking met een grote protestants-christelijke organisatie kan doelmatig uitwerken, stelt Van der Ham.