Nederland verwerpt EU-begroting
Premier Balkenende heeft vrijdagavond laat het voorstel voor een Europese meerjarenbegroting verworpen. Dat heeft de woordvoerder van de premier meegedeeld.
Volgens bronnen rondom de onderhandelingen hebben ook Groot-Brittannië, Zweden, Spanje en Finland de begrotingsvoorstellen verworpen. Italië heeft zich onthouden.
Daarmee is de top over de begroting voor de periode 2007 tot en met 2013 mislukt. Mogelijk gaan de Europese leiders later in het jaar of volgend jaar proberen om alsnog een akkoord te bereiken over de inkomsten en uitgaven van de Europese Unie.
Grootste struikelblok was de strijd tussen de Britse premier Blair en de Franse president Chirac. Blair wilde alleen tornen aan de miljardenkorting op de Britse afdrachten aan Brussel, als Frankrijk bereid zou zijn om over enkele jaren het omstreden landbouwbeleid van de EU op de schop te nemen.
Voortdurende pogingen van de Luxemburgse premier Juncker, die de regie voerde over het overleg, om beweging te brengen in het standpunt van zijn collega uit het Verenigd Koninkrijk over de financiële bijdrage van diens land aan de gemeenschappelijke kas, bleven zonder resultaat. Blair, die vanaf 1 juli voor zes maanden het roulerend voorzitterschap van de EU overneemt, had in de ochtend al geopperd het beraad op te schorten en binnen afzienbare tijd een extra top te beleggen.
Hij handhaafde in de loop van de dag de steeds van zijn kant geventileerde opvatting dat er met hem alleen valt te praten over een neerwaartse aanpassing van de automatische korting op de bijdrage van het Verenigd Koninkrijk als er een garantie is op een verdere hervorming van het landbouwbeleid, met daaraan gekoppeld forse besparingen. Hij botste op dat punt met de Franse president Chirac. Die geldt traditioneel als beschermheer van de subsidiestroom voor de omvangrijke agrarische sector in zijn land. Hij voelde er niets voor de reeds in 2002 gemaakte afspraken over het plafond voor de uitgaven op dat terrein in de discussie te betrekken.
Chirac bood op zeker moment aan een bevriezing van de zogeheten Britse ”rebate” te accepteren in plaats van de aanvankelijk voorgestelde geleidelijke vermindering ervan. Blair reageerde daarop negatief. In zijn ogen betrof het geen echte concessie, omdat hij dinsdag deze toen door Luxemburg aangedragen suggestie al had afgewezen.
Ook Nederland en Zweden wierpen hindernissen op. Beide lidstaten verlangen een verlaging van de contributie aan de Unie. Eerder deze week noemde Balkenende het aanbod van Juncker om in de periode 2007 tot en met 2013 een reductie toe te kennen van jaarlijks 460 miljoen euro onvoldoende. Vrijdagavond circuleerden er geruchten dat de voorzitter het bedrag tot 700 miljoen zou willen verhogen. Rond tien uur had Balkenende een bilateraal onderhoud met Juncker.
De Duitse bondskanselier Schröder drong er vrijdag bij alle partijen op aan water bij de wijn te doen om de impasse te doorbreken. Hij wees erop dat de EU-leiders, na de zware tegenslag van het Franse en het Nederlandse nee bij de referenda over de grondwet, een signaal moeten geven dat ze in staat zijn met elkaar beslissingen te nemen. De Zweedse regeringsaanvoerder Persson daarentegen waarschuwde niet overhaast zaken te doen. Hij zei dat het beter is de komende tijd verder te onderhandelen over een goed en evenwichtig budget. Het uiteindelijke besluit vereist unanimiteit onder de 25 partners.
Volgens de Franse president Jacques Chirac was er bijna een akkoord bereikt, maar jammer genoeg wilde het Verenigd Koninkrijk helemaal niets afstaan. Dat heeft tot het mislukken van de top geleid, aldus Chirac.
Hij bekritiseerde daarbij ook „het egoïsme van twee of drie landen". Hij noemde geen namen zoals eerder de Duitse bondskanselier Schröder die het Nederlandse standpunt egoïstisch noemde.
Schröder was naar eigen zeggen zaterdag treurig. Groot–Brittannië en Nederland hebben volgens hem een van de ernstigste crises in de Europese Unie veroorzaakt. Schröder beklemtoonde dat „de Europese Unie alleen als politieke unie kan overleven" temidden van de „wedijverende markten". Het geloof in een dergelijke unie leeft klaarblijkelijk bij de nieuwe lidstaten die op het laatste moment de top trachtten te redden door spontaan offers te brengen.
Schröder prees de Luxemburgse voorzitter premier Jean–Claude Juncker als groot Europeaan. Juncker zelf was zaterdag duidelijk aangedaan en kwaad, zo kwaad dat hij, zonder hem bij name te noemen, de Britse premier Blair ervan beschuldigde uit te zijn geweest op een mislukking.
Juncker zei dat zij die op de valreep een totale revisie van de financiën willen, drommels goed weten dat het niet mogelijk om dit met 25 landen even te regelen. „Wie dat verzoekt, wil een mislukking". aldus Juncker.