Vooral landen die grenzen aan Rusland en Belarus, zoals Finland met zijn 1340 kilometer lange grens met Rusland, „staan voor de zware uitdaging om de veiligheid van de Unie en de territoriale integriteit van de lidstaten te waarborgen”, zegt voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen. De lidstaten die grenzen aan Rusland en Belarus moeten daadkrachtig kunnen optreden, vindt de Europese Commissie.

De illegale migratie naar Letland, Litouwen, Polen en Finland is in 2021 begonnen, maar is de laatste tijd fors gestegen, zei Eurocommissaris Henna Virkkunen (Technologische Soevereiniteit, Veiligheid en Democratie) tijdens een persconferentie. Het aantal illegale migranten vanuit Belarus naar Polen is volgens haar in een jaar tijd met 66 procent gestegen. „We weten dat de Russische autoriteiten deze illegale bewegingen faciliteren”, zei Virkkunen. Volgens haar steekt meer dan 90 procent van de migranten met een Russisch studenten- of toeristenvisum illegaal de grens van Belarus naar Polen over.

„Gezien het ongekende karakter van de situatie aan de oostelijke buitengrenzen vandaag, kunnen zij uitzonderlijke maatregelen nemen om de buitengrenzen te beschermen”, zei de Eurocommissaris. De lidstaten kunnen bijvoorbeeld onder strikte voorwaarden de illegale migranten het recht op asiel ontnemen of begrenzen. De maatregelen moeten „uitzonderlijk, tijdelijk en proportioneel zijn” en in overeenstemming zijn met het internationale recht en het recht van de Europese Unie, zei Virkkunen.

„Een aanval op een lidstaat is een aanval op de hele Unie”, benadrukte Virkkunen. „Rusland en Belarus passen bewust hun tactiek aan, ze richten zich vandaag op een land, morgen op een ander. Het is cruciaal dat de lidstaten samenwerken en elkaar informeren.”