Binnenland

Afscheid nemen van een tijdperk; „Ik kan nog altijd met bonzend hart naar deze mooie dame kijken”

Het tijdperk F-16 zit erop. Het legendarische jachtvliegtuig is tijdens zijn afscheidstoer voor een groot deel van Nederland ineens ”stealth”. Onzichtbaar.

De brandweer op Vliegbasis Volkel geeft een F-16 bij aankomst een eresaluut met waterbogen. beeld ANP, Rob Engelaar

Met oorverdovende herrie stijgen F-16’s op van Vliegbasis Volkel. Met sprekende callsigns: Final, Viper, Flight. De gevechtsvliegtuigen maken zich op voor een rondje Nederland over locaties die voor de straaljager van betekenis zijn geweest. Niet alleen vliegbases, maar ook het commandocentrum in Nieuw-Milligen bijvoorbeeld.

Door de stormachtige wind met onweer kunnen de F-16’s echter niet hun geplande route maken. De toestellen maken boven de Vliegbasis Leeuwarden rechtsomkeert en zetten rechtstreeks koers naar het zuiden. Niet op alle aangekondigde locaties komen de toestellen opdagen. Ineens is de F-16 stealth. Onzichtbaar.

Grijze driewieler

Na 45 jaar trouwe dienst zet de luchtmacht definitief een punt achter de F-16, met een bescheiden feestje in een hangar op Volkel. Buiten rijdt toestel J-197 voorbij. Met op de beschilderde staart een roofvogel en de missies van de F-16: Bosnië, Kosovo, Afghanistan, Libië, Irak, Syrië en de Baltische Staten.

Luitenant-generaal André Steur, oud-F-16-vlieger met een kleine 3000 landingen, memoreert de verdiensten van de „grijze driewieler” van de luchtmacht. „Bijna vijf decennia werd het toestel onafgebroken ingezet voor onze vrede en veiligheid. Het onbetwiste werkpaard van Defensie.”

Buiten stijgt weer een F-16 op. En nog een. Nederland doneert 24 toestellen aan Oekraïne. „Niets zou mooier zijn dan dat de Oekraïense luchtstrijdkrachten met onze oude toestellen een verschil kunnen maken in hun gevecht voor vrijheid en soevereiniteit en de stabiliteit van West-Europa”, zegt de hoogste baas van de luchtmacht.

„Bijna vijf decennia is de F-16 onafgebroken ingezet voor onze vrede en veiligheid ” - Luitenant-generaal André Steur, hoogste baas luchtmacht

„We nemen niet alleen afscheid van een jachtvliegtuig, maar van een legende, van een tijdperk”, stelt Steur. „Ik kan nog altijd met bonzend hart naar deze mooie dame kijken, ik krijg daar kippenvel van.” Hij blikt naar de kist in de hoek. „Dag trouwe partner”, zegt de hoge militair en salueert.

De F-35 neemt de taken van de F-16 over. Van bewaking van het Beneluxluchtruim tot het bijdragen aan de nucleaire afschrikking van de NAVO. De F-35 is sinds deze week officieel onder alle omstandigheden volledig inzetbaar. De luchtmacht beschikt nu over 40 van bestelde 52 stuks, maar krijgt er nog eens 6 bij.

F-16’s voeren een afscheidsvlucht uit boven Nederland. beeld ANP, Koen van Weel

Telelens

De F-16-afscheidsvlucht raast verder over Nederland. Van noord naar zuid. Op de Aardhuisweg bij Uddel, met zicht op de radarbol in Nieuw-Milligen, zijn de F-16’s –anders dan gepland– in geen velden of wegen te bekennen. „Valt tegen”, reageert André Homma uit Nunspeet. „Ik heb niks met de F-16, maar ik vind dit wel spectaculair”, zegt de gepensioneerde fotograaf, Nikon D5500 met telelens in de aanslag.

Harry Sterkenburg maakt een kort werkweekje om de afscheidsvlucht te zien. „Dit is de laatste keer dat je ze kunt zien overkomen.” De loodgieter uit Nunspeet volgt de acht F-16’s als bewegende oranje stipjes op ADSB-radar. „Ze zitten op 700 meter hoogte.” Maar ze komen niet over Uddel. Sterkenburg houdt het voor gezien. „Het is goed met ze.”

De afscheidsvlucht zet koers naar Woensdrecht, Breda en via de Vliegbasis Eindhoven richting noordoosten. Een ”flyby” op Volkel volgt. Drie voor, een in het midden, twee achter. Gevolgd door twee toestellen met oorverdovend lawaai van de naverbrander. Voor de laatste keer.

Nieuws in beeld