De Duitse sociaaldemocraten (SPD) rolden zondag bij de verkiezingen in de deelstaat Brandenburg met 30,9 procent van de stemmen als grootste partij uit de bus. Voor Dietmar Woidke, de sociaaldemocratische minister-president van de deelstaat, was het resultaat reden om feest te vieren. De extreemrechtse AfD was met 29,2 procent van de stemmen immers niet de grootste geworden.
In de peilingen had het er lange tijd naar uitgezien dat de AfD zou winnen. Aan het einde van de verkiezingsstrijd plaatste Woidke zichzelf op de voorgrond: met hem, en dan ook alleen met hem, was te voorkomen dat de AfD de grootste partij zou worden. Lukte dat niet, dan was hij na tien jaar te hebben geregeerd niet meer beschikbaar als minister-president.
De strategie pakte goed uit. Dat was vooral te danken aan burgers die anders op de CDU en de Groenen zouden hebben gestemd. Het gevolg is dat de Groenen niet terugkeren in het deelstaatparlement en de CDU is gedecimeerd. Woidke kan met de CDU regeren, maar voor een meerderheid moet er nog een partij bij. Hij komt dan uit bij Bündnis Sahra Wagenknecht (BSW), de links-extremistische partij die 13,5 procent van de stemmen in de wacht sleepte.
Dus zo blij hoeft Woidke niet te zijn. De randpartijen in Brandenburg behaalden samen bijna 45 procent van de stemmen. Dat is zorgwekkend, of zoals de Centrale Raad van de Joden in een reactie terecht zei: „De toegenomen kracht aan de politieke randen is niet goed voor Duitsland.”
Veelzeggend is overigens dat Woidke partijgenoot en bondskanselier Olaf Scholz op een afstand hield. Woidke wilde Scholz zelfs niet zien in Brandenburg. Scholz kan dus de overwinning in Brandenburg niet opeisen.
Het laat zien dat de bondskanselier voor de sociaaldemocraten tot een last is geworden. Dat zal in de partijtop ongetwijfeld tot de vraag leiden of Scholz de geschikte kandidaat is om de partij te leiden bij de landelijke verkiezingen van volgend jaar september.
Wie naar de populariteitscijfers van Scholz’ coalitie kijkt, weet in feite het antwoord: slechts 3 procent van de bevolking is nog blij met deze regering.
De regering dankt zijn impopulariteit aan interne conflicten op diverse terreinen, zodat er uiteindelijk zo goed als niets gebeurt. Scholz moet zich dit als bondskanselier aantrekken. Maar doet hij dit ook?
Boris Pistorius, de minister van Defensie, zou een prima vervanger zijn. Hij is op dit moment de populairste politicus in Duitsland. Maar krijgt hij een kans? Of denkt Scholz dat hijzelf de juiste man is? Niemand moet er dan vreemd van opkijken dat AfD en BSW dan extreem hoge ogen gooien.
Charlotte Knobloch, de vroegere voorzitter van de Centrale Raad van de Joden in Duitsland zei maandag treffend: „Niemand kan zeggen of de dam die het vandaag nog heeft gehouden, de volgende keer niet zal breken.”
