Israël bevestigt dat er „korte, lokale” pauzes zullen worden ingelast in de Gazastrook, maar presenteert dat niet als een verandering van de huidige situatie. Volgens defensieminister Yoav Gallant zullen die pauzes de operatie in de Gazastrook niet in de weg staan en zal er gewoon doorgevochten worden.

De Israëliërs nemen dan ook niet het woord „gevechtspauzes” in de mond, zoals een woordvoerder van het Amerikaanse Witte Huis dat wel deed. Volgens hem zou Israël vanaf donderdag elke dag vier uur een gevechtspauze inlassen. De Israëliërs komen niet met een harde ontkenning van die aankondiging, maar brengen wel stevige nuances aan.

Het kantoor van premier Benjamin Netanyahu kwam snel na de uitspraken uit Washington met een verklaring waarin stond dat er zeker geen staakt-het-vuren zou komen, maar dat Israël door zou gaan met de pauzes die het al sinds zondag heeft ingesteld. Die zijn bedoeld om burgers de gelegenheid te geven naar het zuiden te reizen en voor humanitaire hulp. Daarom spreekt Netanyahu liever van een humanitaire corridor dan van gevechtspauzes.

Gallant benadrukt dat de oorlog door zal blijven gaan totdat Hamas is verslagen en alle gijzelaars zijn bevrijd.

Een radicale beweging in de Gazastrook, de al-Quds-brigades, heeft videobeelden verspreid van, naar eigen zeggen, twee Israëlische gijzelaars die door de groep worden vastgehouden. De gewapende vleugel van de Palestijnse Islamitische Jihad (PIJ) kondigt aan het duo om humanitaire redenen vrij te laten als aan bepaalde voorwaarden is voldaan.

Het zou gaan om Hanna Katsir and Yagil Yaqoub, een oudere vrouw en een tiener.

PIJ geldt na Hamas als de grootste beweging in de Gazastrook. Na de aanval op Israël op 7 oktober werden ruim tweehonderd personen naar de Gazastrook versleept. Slechts enkele gijzelaars werden tot nu toe vrijgelaten.

Een topdelegatie van de Palestijnse beweging Hamas is in Egypte aangekomen. Onder hen zijn de in Qatar wonende politieke leider Ismail Haniyeh en voormalig leider en kopstuk Khaled Meshaal. Ze hebben meteen met de chef van de Egyptische inlichtingendienst Abbas Kamel gesproken over de toestand in de Gazastrook.

Qatar probeert te bemiddelen om een tijdelijk staakt-het-vuren voor elkaar te krijgen om hulp te bieden aan de talrijke burgerslachtoffers in de Gazastrook. Hamas zou dan gijzelaars moeten vrijlaten. Volgens media in de regio zou Israël zeker dertig gijzelaars vrijgelaten willen zien. Hamas zou ook de vrijlating van door Israël vastgezette vrouwen en kinderen eisen.

Qatar steunt Hamas onder meer in de diplomatie en met geld. Het emiraat heeft geen diplomatieke betrekkingen meer met Israël maar wel andere contacten. Qatar verbrak de diplomatieke relaties met Israël in 2009 na een van de vele bloedige aanvallen van Israël op de Gazastrook. Het door militairen geregeerde Egypte heeft al sinds 1979 diplomatieke relaties met Israël en is doorgaans fel tegenstander van de beweging Hamas die is voortgekomen uit de Egyptische Moslimbroederschap.

sraël zal donderdag beginnen met vier uur durende gevechtspauzes in het noorden van Gaza om mensen in staat te stellen de vijandelijkheden te ontvluchten, meldt het Witte Huis. Washington spreekt van een stap in de goede richting.

Israël zou de Amerikanen hebben medegedeeld dat de pauzes donderdag beginnen, laat woordvoerder John Kirby weten. Hij zegt dat de Verenigde Staten willen dat die dagelijkse pauzes doorgaan zolang als nodig is.

Volgens Kirby maken de gevechtspauzes het niet alleen mogelijk dat mensen kunnen vluchten naar veiligere gebieden, maar ook dat humanitaire hulp kan worden geboden en mogelijk dat gijzelaars kunnen worden vrijgelaten. Het is niet bekend of er al afspraken zijn gemaakt met Hamas over de vrijlating van de gijzelaars. Israël en Hamas hebben ook nog niet gereageerd op de aankondiging van het Witte Huis.

Kirby benadrukt dat de VS nog steeds geen voorstander zijn van een staakt-het-vuren. In de ogen van Washington en ook van Israël zou dat in het voordeel zijn van Hamas. Die zou in zo’n periode weer kunnen herstellen en hergroeperen.

De premier van Qatar, Mohammed bin Abdulrahman bin Jassim al Thani, heeft donderdag met topfiguren van de Amerikaanse en van de Israëlische geheime dienst gesproken over een mogelijke deal voor vrijlating van gijzelaars in Gaza en een tijdelijk bestand. De drie partijen spraken volgens media in Doha net als woensdag ook over noodhulp en de levering van brandstof aan de bevolking van de Gazastrook.

Nieuwszender Al Jazeera meldt dat de emir van Qatar, Tamim bin Hamad al Thani, vrijdag in Egypte spreekt met de president van dat land, Abdel Fattah al Sisi, over de toestand in Gaza. Qatar speelt een sleutelrol, mede omdat het de Palestijnse beweging Hamas steunt en meefinanciert. Het politieke hoofdkwartier van de beweging is in Qatar.

Bij de Israëlische bombardementen op de dichtbevolkte Gazastrook zijn sinds 7 oktober volgens de plaatselijke autoriteiten zeker 10.812 mensen gedood, onder wie 4412 kinderen. Volgens de VN-hulporganisatie UNWRA is 70 procent van de bevolking van ruim 2 miljoen mensen ontheemd.

Vanuit heel de wereld luiden oproepen om de strijd te onderbreken voor hulp aan de vele burgerslachtoffers. Zo deed NAVO-chef Jens Stoltenberg dat donderdag in een toespraak in Berlijn. Woensdag werd in Qatar gerept van een bestand van drie dagen en de vrijlating door Hamas van twaalf gijzelaars, onder wie zes Amerikanen.

Woensdag heeft de Nederlandse premier Mark Rutte nog over de Gazastrook gesproken met zowel de emir van Qatar als de premier van Israël, Benjamin Netanyahu.

Israëlische militairen en strijders van Hamas zijn in zware gevechten verwikkeld in Gaza-Stad. De Israëlische krijgsmacht zegt een van de „uitvalsbases” van Hamas na een tien uur durende strijd in handen te hebben. Hamas vecht terug met raketwerpers en aanvalsgeweren, ook buiten de stadsgrenzen.

Een journalist van het persbureau AFP reisde mee met de Israëlische krijgsmacht door het noorden van Gaza en meldt „enorme verwoestingen” na een maand oorlog. Gebouwen en strandresorts in het gebied zijn verlaten.

Meerdere fracties in de Provinciale Staten van Utrecht zijn verontwaardigd over een toespraak van Statenlid Julia Matser van GroenLinks. Matser begon woensdag haar maidenspeech, de eerste rede van een Statenlid, met de woorden „van de rivier”. Ze eindigde met de boodschap dat je alleen vrij kunt zijn, als iedereen dat is en de woorden „tot aan de zee”.

Onder meer fractievoorzitter Sjors Nagtegaal van de fractie UtrechtNu! uitte zijn ongenoegen over de rede. In een bericht op X wijst hij erop dat de leus niet onomstreden is. „De Tweede Kamer heeft het gebruik ervan verboden en de burgemeester van Amsterdam, mevrouw Halsema, laat bij het OM onderzoeken of de leus strafbaar is.” Het VVD-Statenlid Edgar Peer liet tijdens de Statenvergadering weten dat de speech hem dwarszit.

De Franse president Emmanuel Macron vindt dat er snel gevechtspauzes moeten komen in Gaza, en dat ook zo snel mogelijk gewerkt moet worden aan een staakt-het-vuren. Dat heeft hij gezegd bij aanvang van een top over dit onderwerp in Parijs.

„Burgers moeten beschermd worden, dat is onontkoombaar en niet onderhandelbaar en onmiddellijk noodzakelijk”, aldus Macron. Hij zei dat er „heel snel” gevechtspauzes moeten komen om humanitaire steun het gebied in te krijgen.

Israël heeft bekendgemaakt dat opnieuw een militair is omgekomen bij de strijd in de Gazastrook. Daar sneuvelden sinds het begin van de grondoperaties al 34 militairen, bericht The Times of Israël. In totaal kwamen volgens de nieuwssite sinds 7 oktober 352 Israëlische militairen om het leven.

De 29-jarige man uit Jeruzalem zou zijn gedood bij gevechten in de Gazastrook, waarbij ook meerdere militairen ernstig gewond raakten. Israël probeert in het dichtbevolkte kustgebied met grondtroepen en bombardementen de Hamas-beweging uit te schakelen.

Het risico dat infectieziekten zich in de Gazastrook verspreiden is door de Israëlische bombardementen groter geworden, waarschuwt de WHO, de Wereldgezondheidsorganisatie van de Verenigde Naties. Door de beschietingen functioneert het gezondheidssysteem gebrekkig, is er geen toegang tot schoon drinkwater en hokken mensen bij elkaar in schuilplaatsen, aldus de WHO op woensdag.

Door het gebrek aan brandstof zijn veel ontziltingsinstallaties van zeewater buiten gebruik en stijgt het risico op diarree. Israël weigert brandstof naar de Gazastrook door te laten, uit angst dat het in handen van Hamas valt. Volgens de WHO zijn er al ruim 33.000 gevallen van diarree geweest, vooral bij kinderen onder de vijf jaar. In 2021 en 2022 lag het aantal gevallen van diarree in die leeftijdsgroep volgens de WHO rond de 2000.

Door het gebrek aan brandstof wordt er ook geen vuilnis opgehaald. Dat trekt insecten, muizen en ratten aan, die ook ziekten verspreiden.

Voor het eerst heeft de Palestijnse terreurorganisatie Hamas een verklaring gegeven voor haar aanval op Israël op 7 oktober. De Amerikaanse krant The New York Times sprak leiders van Hamas in Doha, de hoofdstad van Qatar.

Volgens Khalil al-Hayya, een van de topleiders van Hamas, was het de bedoeling om de Palestijnse kwestie „terug op de kaart te zetten”. De leiders in Doha hopen dat er een blijvend conflict woedt dat aan elke wens tot co-existentie tussen Israël, Gaza en de omringende landen een einde maakt.

„Ik hoop dat de staat van oorlog met Israël permanent wordt en dat de Arabische wereld aan onze kant staat”, zei media-adviseur van Hamas Taher El-Nounou tegen The New York Times.
Volgens de leiders van Hamas pakte de aanval breder en dodelijker uit, omdat de verzetsgroep er met gemak in slaagde om door de Israëlische verdediging te breken. Zo ontstond er ook weer eensgezindheid over de vraag wat Hamas beoogt te zijn: niet alleen een groepering die de Gazastrook bestuurt, maar ook een strijdmacht.

Amerikaanse vliegtuigen hebben aan Iran gelinkte doelen in het oosten van Syrië gebombardeerd, zo maakte de Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin woensdagavond bekend.

Volgens Austin was de Amerikaanse aanval een reactie op beschietingen van de Islamitische Revolutionaire Garde van Iran en aanverwante groeperingen op Amerikaanse strijdkrachten in Irak en Syrië. Twee Amerikaanse F-15’s beschoten een wapendepot in het Syrische Deir Ez-Zor, aldus Austin. Daarbij zijn volgens het Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten negen mensen om het leven gekomen.

Sinds de aanval van Hamas op Israël afgelopen 7 oktober hebben door Iran gesteunde groeperingen Amerikaanse doelwitten zeker veertig keer onder vuur genomen.

In de Portugese Synagoge in Amsterdam is donderdagavond de jaarlijkse nationale herdenking van de Duitse Kristallnacht. In de nacht van 9 op 10 november 1938 vielen de nazi’s in heel Duitsland Joden aan en vernietigden hun gebouwen en bezittingen. De ruiten van duizenden Joodse winkels werden ingeslagen en 1400 synagogen werden in brand gestoken. De herdenking wordt georganiseerd door het Centraal Joods Overleg (CJO).

Bij de herdenking in Amsterdam zal onder meer demissionair vicepremier Sigrid Kaag een speech houden. Ook een overlevende van de Holocaust, de Amerikaanse ambassadeur voor Nederland Shefali Razdan Duggal en CJO-voorzitter Chanan Hertzberger zullen spreken.

In Groningen werd het programma van de Kristalnachtherdenking van afgelopen weekend aangepast. De organisatie besloot om de stille tocht te schrappen om de oorlog tussen Israël en Hamas. Een herdenkingslezing van Manja Pach, medeoprichter van Herinneringscentrum Kamp Westerbork, ging wel door.

Het liveblog van woensdag is hier na te lezen.

Lees ook

„Qatar bemiddelt over vrijlating gijzelaars en bestand Gaza”