Honderden doden bij bombardement ziekenhuis in Gaza, Israël ontkent verantwoordelijkheid
Volg de laatste ontwikkelingen in Israël na de aanval van Hamas op zaterdag 7 oktober.
Advertentie
Volgens Israël zaten Palestijnse strijders zelf achter de dodelijke explosie in een ziekenhuis in de Palestijnse Gazastrook. Het Israëlische leger zegt over informatie te beschikken dat een spervuur van „vijandelijke” raketten over het hospitaal ging richting Israël, toen het gebouw in Gaza werd geraakt door een afzwaaier.
Hamas, dat de Gazastrook controleert, zegt dat het een Israëlische raketaanval was. Er zouden honderden doden en gewonden zijn. De Israëlische strijdkrachten wijzen op de paramilitaire beweging Islamitische Jihad als verantwoordelijke partij „voor de mislukte raketaanval waarbij het ziekenhuis werd getroffen.” De Israëlische premier Benjamin Netanyahu spreekt over „barbaarse terroristen.”
Een woordvoerder van Islamitische Jihad op zijn beurt spreekt de Israëlische aantijgingen tegen.
Het Israëlische leger verklaart dat op basis van „inlichtingeninformatie een mislukte raket van de Palestijnse Islamitische Jihad (PIJ) de dodelijke ontploffing in het ziekenhuis in Gaza heeft veroorzaakt.” Dat meldt The Times of Israël op haar website.
De EU-leiders zitten op één lijn over de oorlog tussen Israël en Hamas, verzekert demissionair premier Mark Rutte. Maar waar hij en meerdere collega’s niet willen uitspreken dat Israël te ver gaat, laat hun voorzitter Charles Michel dat wel doorschemeren.
De regeringsleiders van de 27 EU-landen hadden een uitzonderlijke videovergadering belegd om de rijen te sluiten en helderheid te verschaffen over het standpunt van de Europese Unie. Sinds Hamas anderhalve week geleden een bloedige aanval op Israël uitvoerde, stichtten EU-kopstukken verwarring met tegenstrijdige boodschappen. De oude tegenstellingen tussen lidstaten die meer op de Israëlische hand zijn en de landen die meer voelen voor de Palestijnse zaak speelden zichtbaar op.
Maar de lidstaten hebben elkaar wel degelijk weer gevonden, stelt Rutte. En wel in de verklaring dat Israël het recht heeft zich te verdedigen binnen de internationale regels die daarvoor gelden. Daarover was „volstrekte overeenstemming. Onenigheid heb ik vanavond niet gemerkt.”
Rutte wil echter vervolgens niet beoordelen of Israël zich aan die voorwaarde houdt, met bijvoorbeeld het afgrendelen en afknijpen van de Gazastrook. Of met bombardementen die ook burgerdoelen treffen, zoals hoogstwaarschijnlijk een ziekenhuis eerder op de dag, waarbij mogelijk honderden mensen zijn omgekomen. „Dat kunnen wij van hieruit niet vaststellen”, houdt hij vol. Ook bijvoorbeeld voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie zwijgt daar liever over.
Anders dan de voorzitter van de regeringsleiders en staatshoofden, Charles Michel. De afgrendeling van Gaza of het aanvallen van infrastructuur is in strijd met het oorlogsrecht, zei hij na afloop van het video-overleg. EU-buitenlandchef Josep Borrell stelde eerder al vast dat Israël de regels overtreedt.
Ondertussen spant iedereen zich in om te voorkomen dat de oorlog overslaat naar buurlanden als Libanon, zegt Rutte. Angst voor het importeren van het conflict naar Europa zou de leiders minder hebben beziggehouden. Ook al was de oorlog bijvoorbeeld mogelijk een van de motieven van de pleger van de aanslag in Brussel.
Veel leiders onderstreepten volgens Rutte tegelijk ook dat de crisis in het Midden-Oosten die in Oekraïne niet naar de achtergrond mag dringen.
De Hongaarse premier Viktor Orbán ontbrak bij de videotop. Hij was in China, waar hij onder meer de Russische president Vladimir Poetin de hand drukte.
De aanval op het ziekenhuis in Gaza is „verschrikkelijk en onacceptabel”, zegt de Canadese premier Justin Trudeau desgevraagd.
Door het bombardement zijn volgens de Palestijnse autoriteiten zeker driehonderd doden gevallen en honderden gewond geraakt. Ook zouden er nog honderden slachtoffers vastzitten onder het puin.
Volgens de Palestijnen zijn bij een Israëlisch bombardement op een ziekenhuis in de Gazastrook honderden doden gevallen. Op Israëlische sociale media daarentegen is sprake van een mislukte raketlancering door Hamas. Het gebouw zou door een afzwaaier zijn geraakt. Ook zou Hamas in het ziekenhuis munitie hebben verstopt.
De Palestijnen spreken over minstens driehonderd doden en nog eens honderden gewonden. Honderden slachtoffers zitten volgens het Palestijnse gezondheidsministerie nog vast onder het puin. Het ministerie spreekt van een „oorlogsmisdaad”. Artsen verwachten dat er al zeker vijfhonderd doden zijn gevallen en dat het aantal waarschijnlijk tot meer dan duizend gaat oplopen. Onder de doden zouden veel burgers zijn geweest die naar het ziekenhuis waren gevlucht.
Op de Westelijke Jordaanoever zijn honderden Palestijnen de straat op gegaan om hun woede te uiten over de aanval op het ziekenhuis. Zij keerden zich ook tegen de Palestijnse president Mahmoud Abbas. Het kwam tot confrontaties met Palestijnse ordetroepen. Abbas op zijn beurt zegde een geplande ontmoeting met de Amerikaanse president Joe Biden af.
Een woordvoerder van de president noemde het bombardement „genocide” en een „humanitaire catastrofe”. Er is drie dagen van rouw afgekondigd. De Turkse president Tayyip Erdogan sprak over het „jongste voorbeeld van aanvallen van Israël die zijn verstoken van de meest elementaire menselijke waarden.” Ook de Wereldgezondheidsorganisatie WHO veroordeelde de aanval.
De Israëlische krijgsmacht zegt nog geen details te hebben rond de aanval op het ziekenhuis. Eerder zei een Israëlische veiligheidsbron tegen Reuters dat elke aanval op de Gazastrook wordt „goedgekeurd op het hoogste niveau” binnen de krijgsmacht.
De IDF zegt dat ze de ontploffing nog steeds onderzoekt en of deze al dan niet werd veroorzaakt door een Israëlische luchtaanval.
Dat de evangelicals in de Verenigde Staten nog steeds de ruggengraat vormen van de Amerikaanse steun aan Israël staat buiten kijf. Maar binnen evangelicale kringen is er wel sprake van een verschuiving. Met name onder evangelicale jongeren is de steun voor Israël niet meer vanzelfsprekend.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft het reisadvies voor Libanon aangescherpt. Het ministerie roept Nederlanders nu op om te bedenken of aanwezigheid in het land noodzakelijk is. Als dat niet zo is dan adviseert het ministerie: „vertrek zo spoedig mogelijk als dat veilig kan uit het land.” Dat kan nu nog per vliegtuig.
„De veiligheidssituatie in delen van Libanon is instabiel”, meldt het ministerie. Dat geldt voornamelijk in het grensgebied met Israël omdat daar raketaanvallen worden uitgevoerd en met scherp geschoten. De kleurcode voor het land is niet veranderd. Die is oranje en rood in de grensgebieden. Naar oranje gebieden wordt geadviseerd om alleen te reizen als dit noodzakelijk is. Het advies voor rode gebieden is om er niet heen te gaan.
Door Israëlische bombardementen op een schoolgebouw van de Verenigde Naties in een vluchtelingenkamp in de Gazastrook zijn zes mensen gedood. „Dit is schandalig en laat wederom de overduidelijke minachting voor burgerlevens zien”, zegt de afdeling van de VN die in Gaza actief is op X.
„Geen plek is meer veilig in Gaza, zelfs VN-gebouwen niet”, aldus de VN. De VN verwachten dat het dodental nog oploopt. „Zeker 4000 mensen zoeken hun toevlucht in gebouwen van de VN. Ze hadden en hebben nergens anders om heen te vluchten.”
Eerder kwamen al negen VN-medewerkers en dertig studenten die bij de VN in de Gazastrook werkten om het leven bij Israëlische bombardementen. Onder de Palestijnse bevolking in de Gazastrook zijn volgens Palestijnse autoriteiten zeker 3000 burgerdoden gevallen.
Israël voert sinds Hamas op 7 oktober een offensief begon aanhoudende bombardementen uit op de Gazastrook. De VN en andere hulpverleningsorganisaties maken zich ernstig zorgen over de humanitaire crisis die zich ontwikkelt in de Gazastrook. Israël heeft het Palestijnse gebied volledig afgesloten.
Advertentie
De Israëlische krijgsmacht heeft al meer dan 5000 bombardementen uitgevoerd op Hamasdoelwitten in Gaza, zegt een Israëlische bron tegen Reuters. Ook zou een „groot aantal” bombardementen zijn afgeblazen om burgerslachtoffers te voorkomen. Hoeveel aanvallen niet zijn uitgevoerd, vermeldde de bron niet.
Israël voert sinds een offensief dat Hamas op 7 oktober begon aanhoudend bombardementen uit op de Gazastrook. Al die aanvallen worden volgens de bron „goedgekeurd op het hoogste niveau” binnen de krijgsmacht. Door de bombardementen zijn al meer dan 3000 Palestijnen gedood, zeiden Palestijnse autoriteiten eerder.
Wij wonen in Afik, een kleine kibboets op de zuidelijke Golanhoogten. De Libanese grens ligt hemelsbreed 40 kilometer bij ons vandaan. Syrië ligt om de hoek: slechts 6 kilometer scheidt ons. In Israël noemen we dat „wonen op een confrontatielijn”.
Meer dan 3000 Palestijnen zijn bij Israëlische bombardementen van de Gazastrook gedood, melden de Palestijnse autoriteiten. Op de Westelijke Jordaanoever kwamen 61 mensen om het leven sinds de gevechten tussen Israël en Hamas uitbraken op 7 oktober.
Volgens de Palestijnse autoriteiten zijn er ongeveer 15.000 gewonden in de Palestijnse gebieden. Aan de Israëlische zijde zijn sinds Hamas een offensief begon tegen Israël zeker 1400 mensen om het leven gekomen.
Canadezen die zich in Libanon bevinden, kunnen beter vertrekken nu er nog commerciële vluchten beschikbaar zijn. Dat heeft de minister van Buitenlandse Zaken, Melanie Joly, via sociale media gemeld. „Terwijl de crisis in Gaza, de Westelijke
Jordaanoever en Israël zich blijft ontvouwen, wordt de veiligheidssituatie in de regio steeds instabieler,” schrijft Joly op X. Ook Australië en een aantal Midden-Oosterse landen, waaronder Saudi-Arabië, Koeweit en Bahrein hadden eerder een soortgelijke oproep gedaan.
Eerder op de dag maakte de Libanese luchtvaartmaatschappij Middle East Airlines (MEA) bekend dat ze als voorzorgsmaatregel vijf van haar toestellen in Turkije stationeert. Negentien andere toestellen blijven gewoon vanuit Libanon vliegen, maar het personeel van de maatschappij is wel gevraagd om klaar te staan om meer vliegtuigen te verplaatsen.
Als gevolg van de oorlog tussen Israël en Hamas is het ook erg onrustig aan de grens tussen Israël en Libanon. De militante groep Hezbollah, die nauwe banden heeft met Iran, heeft de afgelopen tijd herhaaldelijk raketten afgevuurd vanuit Libanon naar Israël. Daarbij is al zeker één Israëlische burger om het leven gekomen. Israël heeft als gevolg van die aanvallen 28 dorpen in de grensregio geëvacueerd.
Hezbollah meldde dinsdag dat in totaal al negen strijders zijn omgekomen bij de „uitvoering van de jihad” in de strijd met Israël.
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz is dinsdag in Israël aangekomen. Hij zal daar met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en president Isaac Herzog spreken over het conflict tussen Israël en Hamas. „Mijn reis naar Israël is een bezoek aan vrienden. Duitsland staat volledig aan de kant van Israël”, zei Scholz op X.
Scholz reist later door naar Egypte voor een ontmoeting met president Abdel Fatah al-Sisi. Over dat bezoek zegt Scholz dat de „burgerbevolking in de Gazastrook beschermd moet worden” en dat een „vuurzee” moet worden voorkomen.
Egypte kan een sleutelrol spelen in het verlenen van noodhulp aan Palestijnen in de Gazastrook. De grensovergang bij Rafah tussen de Gazastrook en Egypte is de enige plek waar dergelijke noodhulp het Palestijnse gebied in zou kunnen komen. Israël heeft zijn grenzen met de Gazastrook volledig geblokkeerd.
Eerder arriveerde de Roemeense premier Marcel Ciolacu al in Israël. Woensdag zal de Amerikaanse president Joe Biden een bezoek brengen aan Israël. De hoogwaardigheidsbekleders reizen af naar Israël om steun te betuigen aan Israël na de aanval op 7 oktober van de militante Palestijnse beweging Hamas.
Als de laatste Israëlische burgemeester van Gaza-stad weet hij als geen ander hoe moeilijk het is om in de nauwe straatjes van de stad te vechten. Maar een grondoorlog tegen Hamas is onvermijdelijk, zegt Grisha Yakubovich. „Het is geen kwestie van of, maar wanneer. En we zullen winnen – zonder enige twijfel.”
Een gesprek over doodsangst, de leiding van God, een onoplosbaar conflict en een zus die eigenlijk nooit huilt. Vijf leerlingen van de Guido de Brès in Rotterdam blikken terug op de reis naar Israël die ze nooit meer zullen vergeten.
Als de laatste Israëlische burgemeester van Gaza-stad weet hij als geen ander hoe moeilijk het is om in de nauwe straatjes van de stad te vechten. Maar een grondoorlog tegen Hamas is onvermijdelijk, zegt Grisha Yakubovich. „Het is geen kwestie van of, maar wanneer. En we zullen winnen – zonder enige twijfel.”
Video’s van vernielde huizen, verminkte lichamen in bodybags; De oorlog komt onze hoofden binnen en blijft op ons netvlies staan. Vooral voor kinderen kan dat problematisch zijn, zegt mediapedagoog Jacqueline Kleijer.
Nederlandse politici en maatschappelijke organisaties moeten „krachtig afstand nemen van alle vormen van haat en oproepen tot vergelding” naar aanleiding van de oorlog tussen Israël en Hamas. Die oproep komt van het Collectief tegen Islamofobie en Discriminatie (CTID), dat na het opgelaaide conflict hoort van een „alarmerende toename van antisemitische en islamofobe haatuitingen”.
Abdou Menebhi van het CTID heeft nog geen concrete cijfers van meldingen, maar spreekt van een „gevaarlijke sfeer” en een mogelijke „hetze tegen moslims”. De haatuitingen zijn volgens het collectief zichtbaar op sociale media in Nederland en in Europa, maar komen ook binnen via de telefoon en worden gemeld door moskeeën. „Ook op onze eigen websites komen akelige reacties”, zegt Menebhi. „Afgelopen zondag hadden we een conferentie in de Amsterdamse Oranjekerk over islamofobie. Ook daar kwamen de verhalen.”
Met een mars naar het Internationaal Strafhof in Den Haag (ICC) riep een christelijk collectief van onder meer theologen en organisaties voor mensenrechten politici op om het geweld in de Gazastrook door Israël te veroordelen. Zo’n veertig mensen liepen mee met de manifestatie, die begon bij het tijdelijke gebouw van de Tweede Kamer.
De actievoerders droegen borden met teksten als: „Laat Gaza leven” en „Geen genocide in Gaza”. Het Christelijk Collectief Geen Genocide in Gaza, de initiatiefnemer van de actie, zegt in een manifest dat na de aanval van Hamas op Israël vorige week politieke leiders in Europa de staat Israël een vrijbrief geven om Gaza met excessief geweld aan te vallen.
„We zijn hier omdat Israëlische politici onmenselijke taal gebruiken over Gazanen, die ze allemaal verantwoordelijk houden en allemaal beschouwen als doelwit”, zei theoloog en medeorganisator van de actie Janneke Stegeman voorafgaand aan de mars. „Die ze omschrijven als human animals. Er is verschrikkelijk geweld gaande in Gaza. En daarom gebruiken wij het woord genocide.” Stegeman zei bang te zijn voor het geweld dat gaat komen. „En we roepen alle politici in Nederland en in Europa op om zich duidelijk uit te spreken tegen Israëlisch geweld, dat ook terreur is.”
De groep wil dat politieke leiders zich sterk maken voor een staakt-het-vuren en zich uitspreken tegen de blokkade van voedsel, water en elektriciteit voor de bevolking van Gaza. Meta Floor, voorzitter van de stichting Vrienden van Tent of Nations Nederland, zegt „vol ongeloof” te zijn over hoe wereldleiders „inclusief Mark Rutte” reageren op het geweld van Israëlische zijde. Floor wil een einde aan „het massaal doden van mensen die part noch deel hebben aan het geweld dat vorige week is gebeurd”.
Het collectief zegt dat ze zich als christenen bewust zijn van de eeuwenoude geschiedenis van antisemitisme in Europa, schrijven ze in het manifest. „Joden werden vanuit christelijk perspectief vaak gereduceerd tot figuranten in een toekomstverwachting die ervan uitging dat ze zich zouden bekeren en terugkeren naar Israël voorafgaand aan de wederkomst. We zijn ons evenzeer bewust van onvoorwaardelijke, zelfs blinde christelijke steun aan de staat Israël. Te lang hebben christenen geen of te weinig oog gehad voor de onderdrukking van Palestijnen.”
Hij werkte van Kosovo tot Sierra Leone en weet als geen ander wat oorlog met kinderen doet. Ernst Suur, directeur van War Child Nederland, zag kinderen die niet meer konden lachen en tieners die weer in bed plasten.
Nederland heeft tot nu toe 751 Nederlanders en 136 buitenlanders uit Israël gehaald (gerepatrieerd). Overigens zijn ook door vluchten van andere EU-landen Nederlanders uit Israël opgehaald, meldt demissionair minister Hanke Bruins Slot (Buitenlandse Zaken) in een brief aan de Tweede Kamer. Defensie is van plan woensdag nog een vlucht te regelen, „eventueel in samenwerking met partners”.
Voor de dagen erna wordt steeds gekeken wat nodig en mogelijk is, aldus Bruins Slot. Ook bereiden haar departement en het ministerie van Defensie verschillende scenario’s voor, „voor het geval de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden nog verder verslechtert”.
Via de Nederlandse vertegenwoordiging in de Palestijnse stad Ramallah staat het kabinet ook zo goed als mogelijk in contact met de 22 mensen die banden hebben met Nederland en vastzitten in Gaza, aldus Bruins Slot in de brief. Eerder op dinsdag benadrukte ze al „alle mogelijke diplomatieke kanalen” te gebruiken om deze mensen uit Gaza te krijgen. Het kabinet hoopt dat deze mensen de grens met Egypte kunnen oversteken, zodat ze op die manier in veiligheid kunnen worden gebracht.
De Amerikaanse krijgsmacht heeft 2000 militairen in een verhoogde staat van paraatheid gesteld vanwege het conflict tussen Israël en Hamas. Dat zou het Pentagon in staat stellen „snel te reageren op de veranderende veiligheidssituatie in het Midden-Oosten”, aldus defensieminister Lloyd Austin.
Het zou met name gaan om een mogelijke ondersteunende inzet van de militairen, bijvoorbeeld medische hulpverlening. De VS stuurden vorige week al twee vliegdekschepen naar de regio om „vijandige acties tegen Israël te ontmoedigen”, zei Austin toen.
De Amerikaanse president Joe Biden bezoekt Israël en Jordanië op woensdag. Hij zal proberen de situatie te de-escaleren. Washington is een van de belangrijkste bondgenoten van Israël.
Transavia annuleert tot en met 31 oktober alle vluchten van en naar Tel Aviv in Israël, „vanwege de aanhoudende onzekere situatie in de regio”. Dat schrijft de luchtvaartmaatschappij op de eigen website. Transavia vliegt sinds het weekend van de bloedige aanval van Hamas op Israël al niet meer op Tel Aviv.
Het is nog niet bekend wat de situatie betekent voor vluchten vanaf 1 november, aldus Transavia. Vliegen naar Beiroet in Libanon en Amman in Jordanië kan tot op dit moment nog wel. Wel zijn de vliegroutes naar Amman gewijzigd, zodat toestellen niet over Israël hoeven te vliegen.
Luchtvaartmaatschappij easyJet annuleert in ieder geval tot en met woensdag 18 oktober alle vluchten naar Israël. KLM meldde vorige week „tot nader order” niet naar Israël te vliegen.
VN-topman António Guterres reist naar Egypte om er te overleggen over de oorlog tussen Israël en Hamas, meldt zakenkrant Financial Times. De secretaris-generaal van de Verenigde Naties zou woensdagochtend al landen in Caïro, waar hij onder meer met de Egyptische president Abdel Fattah Al-Sisi zal spreken.
Guterres hoopt een humanitaire corridor mogelijk te maken op de grens tussen Egypte en Gaza, zodat hulpgoederen tot bij de inwoners van Gaza geraken. Eerder hekelde hij dat hulpgoederen stilstaan bij die grens, terwijl ze in enkele uren naar Gaza kunnen worden vervoerd. Er is een groot gebrek aan water, elektriciteit en essentiële goederen in de landstrook.
De Roemeense premier Marcel Ciolacu heeft in Israël een ontmoeting gehad met zijn ambtgenoot Benjamin Netanyahu. Hij is de eerste buitenlandse regeringschef die het land bezoekt sinds het begin van de oorlog met de Hamasbeweging in de Gazastrook.
Israël kreeg veel buitenlandse steunbetuigingen nadat Hamas deze maand een bloedige verrassingsaanval was begonnen, met zo’n 1300 doden tot gevolg. Later op dinsdag wordt ook de Duitse bondskanselier Olaf Scholz verwacht. Een dag later reist ook de Amerikaanse president Joe Biden af naar Israël.
Duitse en Israëlische functionarissen hadden eerder de verwachting uitgesproken dat Scholz als eerste regeringschef een bezoek zou brengen aan Israël. De Roemeen Ciolacu landde uiteindelijk eerder. Hij wordt volgens plaatselijke media ook vergezeld door zijn minister van Defensie.
Het Belgische Openbaar Ministerie sluit niet langer uit dat de aanslag van maandagavond is ingegeven door de oorlog tussen Israël en Hamas. Het OM zei eerder geen verband te zien.
„We hebben intussen vastgesteld dat hij op zijn sociale media een aantal steunbetuigingen heeft gedeeld voor het Palestijnse volk”, zegt de woordvoerder van het federaal parket tegen de Vlaamse omroep VRT over de inmiddels doodgeschoten verdachte. „Mogelijk heeft dit dus een rol gespeeld.”
Het parket zegt „alle mogelijke” denkrichtingen te onderzoeken. Dat zal moeten uitwijzen wat Abdesalem L. precies heeft bewogen om maandag drie Zweden neer te schieten. Twee van hen lieten het leven, een derde raakte zwaargewond.
Europese politici vrezen al langer de oorlog die woedt sinds de bloedige aanval van de Palestijnse beweging Hamas op Israël te ‘importeren’ naar Europa. Medestanders van Hamas zouden zich ook in EU-landen kunnen roeren. De EU-leiders die dinsdagavond vergaderen bespreken onder meer of het gevaar van aanslagen daardoor is toegenomen en wat hun daartegen te doen staat.
Geestelijk leider Ali Khamenei van Iran beschuldigt Israël van „genocide” op Palestijnen in de Gazastrook. De grootayatollah eist dat bombardementen in dat dichtbevolkte gebied direct worden gestaakt.
Khamenei zei in Teheran dat „niemand de moslims en verzetskrachten kan tegenhouden” als „de misdaden van het zionistische regime doorgaan”. Toehoorders in de zaal scandeerden „dood aan Israël”.
Iran heeft herhaaldelijk dreigende taal geuit. Minister van Buitenlandse Zaken Hossein Amir-Abdollahian sprak na overleg met Hezbollah over een mogelijke „preëmptieve aanval”. Hij zei dat de „verzetsleiders” niet zullen toestaan dat „Israël naar eigen inzicht handelt in Gaza”.
Een hoge commandant van de Revolutionaire Garde, de stoottroepen van het Iraanse regime, kwam dinsdag ook met een waarschuwing. Ali Fadavi stelde Israël volgens staatsmedia een „schokgolf” in het vooruitzicht als de „gruweldaden” in Gaza niet stoppen.
Demissionair vicepremier Karien van Gennip vindt dat „Nederlanders elkaar de ruimte” moeten geven in het conflict in het Midden-Oosten. „Je ziet natuurlijk in de gesprekken die mensen hebben al heel veel emotie opkomen. Maar tot nu toe zie ik ook heel veel wijsheid. En mensen die zeggen, we willen juist met elkaar de dialoog aangaan”, zei ze dinsdag na afloop van het veiligheidsberaad.
De bewindsvrouw deed ook een herhaalde oproep om „de problemen van daar, het conflict van daar”, niet te „importeren” naar Nederland, omdat de „zorg” bestaat dat mensen tegenover elkaar komen te staan.
„En ondertussen spannen wij ons in om de situatie daar zo goed mogelijk te bestendigen”, zei Van Gennip. Nederland is „heel erg alert” na de aanslag in Brussel, en het kabinet voert gesprekken met verschillende organisaties. „Joodse organisaties, islamitische organisaties, Palestijnse organisaties. Maar ook andere Nederlanders die onrust voelen, onzekerheid voelen. Zodat we er met elkaar gesprekken over voeren en dat mensen ook met elkaar in gesprek komen”, aldus de vicepremier.
Het Israëlisch-Palestijnse conflict is complex. Er zijn veel belangen en rivaliteiten. Wij mogen het echter niet laten gebeuren dat Hamas zijn doel bereikt en de enige Joodse staat van de kaart veegt.
De Protestantse Kerk in Nederland (PKN) heeft dinsdag in een brief medeleven betuigd aan de partnerkerken in Israël en de Palestijnse gebieden. Er is een speciaal gebed voor gerechtigheid en barmhartigheid gemaakt voor iedereen in Israël en Gaza die te lijden heeft onder het geweld. De Nederlandse bisschoppen hebben in het weekend de katholieken opgeroepen om „te bidden voor duurzame vrede en veiligheid voor de inwoners van de vele landen die getekend worden door oorlog en conflict, in en rond Israël, In Nagorno-Karabach, Oekraïne, Zuid-Soedan, Jemen, Nigeria en andere conflictgebieden”.
„Er heerst grote verslagenheid en verdriet. Angst en onzekerheid over wat nog gaat komen”, aldus PKN-scriba René de Reuver. Hij leeft mee met partnerkerken in Israël, die zich al jaren inzetten voor dialoog en verzoening. „Het kan voelen alsof alles wat je hebt opgebouwd uit je handen is geslagen.” Palestijns-christelijke kerken zijn volgens De Reuver bezig met voorbereidingen voor noodhulp voor zover dat mogelijk is en proberen per telefoon pastorale hulp te geven. PKN bidt voor hen.
Er bevinden zich nog honderdduizenden Palestijnen in de noordelijke helft van de Gazastrook. Dat meldt het Israëlische leger, dat mensen oproept voor hun eigen veiligheid te vertrekken in aanloop naar een mogelijk grondoffensief.
Een legerwoordvoerder zei dat naar schatting zo’n 600.000 mensen zijn vertrokken naar het zuiden van het gebied. „Er zijn nog steeds enkele honderdduizenden mensen die moeten vertrekken.”
De geïsoleerde Gazastrook behoort tot de meest dichtbevolkte gebieden in de wereld. De ruim 2 miljoen inwoners zijn daar feitelijk gestrand omdat de grenzen zijn gesloten. Israël voert ondertussen al op grote schaal luchtaanvallen uit op doelen van Hamas.
Het kabinet steekt 10 miljoen euro extra in humanitaire hulp aan de bewoners van Gaza, meldt demissionair minister van Ontwikkelingssamenwerking Liesje Schreinemacher. Het geld wordt verstrekt via onder meer de Verenigde Naties en de Rode Halve Maan, zei de bewindsvrouw na een Nationaal Veiligheidsberaad.
Internationale hulporganisaties waarschuwen voor een „humanitaire ramp” in Gaza. Honderdduizenden mensen in het Palestijnse gebied zijn ontheemd na een oproep van de Israëlische regering om te evacueren. Door de vergeldingsacties van Israël in reactie op de terreuraanval van Hamas zijn inmiddels meer dan 2670 mensen in Gaza overleden. Het gebied is grotendeels afgesloten van water en elektriciteit.
Ook het kabinet maakt zich „enorme zorgen” over de humanitaire situatie. Het geld is bedoeld voor „medicijnen, voedsel en water”, hoewel de minister erkent dat het moeilijk is om hulp in Gaza op de juiste plek te krijgen. Ze blijft dan ook pleiten voor een humanitaire corridor voor hulpgoederen via Egypte.
De Libanese beweging Hezbollah heeft weer een aanval uitgevoerd op een doel in Israël. Er zou een antitankraket zijn afgevuurd op een positie van het Israëlische leger bij de plaats Metula.
Israël reageerde met een artilleriebeschieting op doelen in het zuiden van Libanon. Over slachtoffers door de aanvallen is nog niets bekendgemaakt. Het sjiitische Hezbollah heeft nauwe banden met Iran en heeft Israël de afgelopen dagen herhaaldelijk bestookt.
Israël maakte dinsdag ook bekend een nachtelijke infiltratiepoging vanuit Libanon te hebben verijdeld. „Observatietroepen zagen een eenheid van terroristen die probeerde het veiligheidshek bij Libanon te passeren en een explosief te plaatsen”, lieten de strijdkrachten weten. „Vier terroristen zijn gedood.”
Het Israëlische leger bereidt zich voor op de volgende fase van de oorlog tegen Hamas, maar de volgende fase is volgens een woordvoerder mogelijk niet zoals verwacht een grondoffensief.
„Iedereen heeft het over het grondoffensief. Het kan iets anders zijn”, aldus de woordvoerder. Het leger bereidt al dagenlang een grondoffensief voor. Naast militairen zijn ook tanks en ander militair materieel naar de grens met de Gazastrook gestuurd.
Het Israëlische leger bestookt de Gazastrook sinds 7 oktober. Hamas begon die dag vanuit het Palestijnse gebied met een grote aanval op Israël. Israël heeft voor de strijd tegen Hamas meer dan 300.000 reservisten opgeroepen.
Het Wereldvoedselprogramma (WFP) zegt dat de situatie in de Gazastrook met de minuut verslechtert en dat de voedselvoorraad van winkels binnen vier tot vijf dagen kan zijn uitgeput. De VN-organisatie wil de hulp aan de inwoners uitbreiden.
Israël staat al ruim een week niet toe dat voedsel of andere goederen via het land naar de Gazastrook worden gebracht. Het Palestijnse gebied grenst ook aan Egypte, maar daar is de grenspost Rafah al dagenlang gesloten als gevolg van de oorlog tussen Hamas en Israël. De eerste humanitaire hulpgoederen voor Gaza zijn aangekomen in Egypte.
Rome herdacht gisteren de razzia die 80 jaar geleden meer dan duizend Romeinse joden naar de gaskamers bracht. Het sobere, ontroerende evenement was dit jaar extra beladen door het conflict in Israël.
De Jordaanse koning Abdullah heeft gezegd dat het Midden-Oosten „op de rand van de afgrond” staat. Hij waarschuwde daarmee voor de gevolgen als de oorlog tussen Israël en Hamas tot meer instabiliteit in de regio leidt.
Abdullah deed de uitspraak na overleg met de Duitse bondskanselier Olaf Scholz in Berlijn. Die reist later op de dag zelf naar Israël, als eerste Europese regeringschef sinds het geweld daar eerder deze maand weer oplaaide. Scholz waarschuwde Hezbollah en Iran zich niet met het conflict te bemoeien.
De koning maakte ook duidelijk dat zijn land geen Palestijnse vluchtelingen meer kan opnemen. „Geen vluchtelingen in Jordanië, geen vluchtelingen in Egypte”, verklaarde Abdullah, die aangaf ook namens Egypte te spreken. Hij noemde de opvang van vluchtelingen „een rode lijn”.
Dat de publieke opinie bij het oplaaien van het conflict tussen Israël en de Palestijnen na korte tijd kantelt in het voordeel van de Palestijnen, is op zich niets nieuws. Maar dat theologen de term genocide in de mond nemen waar Israël een strijd voert tegen een terroristische organisatie, is uiterst verwerpelijk, schrijft de commentator van deze krant.
De meeste deelnemers aan de pro-Palestinademonstratie hielden zich zondag in Amsterdam aan de regels. Er waren echter ook ontoelaatbare uitingen te horen, stellen Joodse organisaties.
De Franse president Emmanuel Macron heeft ontsteld gereageerd op een video van Hamas. De Palestijnse beweging verspreidde beelden van een gegijzelde Frans-Israëlische vrouw, de 21-jarige Mia Schem.
Macron noemde het een schande dat dergelijke beelden worden verspreid. Hij roept in een verklaring op tot haar „onmiddellijke en onvoorwaardelijke” vrijlating. Frankrijk zou zich met internationale partners inzetten om Franse gijzelaars vrij te krijgen.
Hamas gaf maandag beelden vrij van de gegijzelde Schem. Op de beelden is te zien dat ze wordt behandeld aan haar verwondingen. Ze vraagt of ze zo snel mogelijk kan terugkeren naar haar familie. De identiteit van Schem is bevestigd door een vertegenwoordiger van haar familie.
De gouverneur van de Amerikaanse staat New York gaat naar Israël. Kathy Hochul verklaarde volgens Amerikaanse media dat ze solidariteit wil tonen. De Democrate zegt contact te willen hebben met gemeenschappen die „zijn verwoest door de afschuwelijke aanslagen van Hamas”.
In New York bevindt zich volgens The New York Times de grootste Joodse populatie buiten Israël. Er is mogelijk ook een onbekend aantal New Yorkers gegijzeld door Hamas, dat deze maand een verrassingsaanval uitvoerde op Israël.
Gouverneur Hochul staat volgens de krant bekend als een uitgesproken aanhanger van Israël. Ze wil dinsdag naar het land reizen. De reis van Hochul valt naar verwachting samen met die van haar partijgenoot Joe Biden. De president gaat woensdag naar Israël.
„Het is in deze moeilijke tijden belangrijker dan ooit dat New York laat zien dat het Israël steunt”, aldus de Democrate. „New York zal de wereld laten zien dat we achter Israël staan. Vandaag, morgen en altijd.”
Trucks met hulpgoederen arriveerden dinsdag bij grensovergang Rafah, tussen Egypte en de Gazastrook. Dat zeggen een getuige en bronnen binnen de Egyptische veiligheidsdiensten tegen persbureau Reuters.
De getuige zegt dat zo’n 160 trucks in de vroege ochtend vertrokken uit El Arish in Egypte. Daar bevindt zich al langer een grote hoeveelheid hulpgoederen. Die kon niet naar Gaza omdat nog een akkoord moest worden bereikt over het doorlaten van hulpgoederen.
Er waren internationale zorgen dat Hamas zou proberen om hulpgoederen te vernietigen of in beslag te nemen. Ook bestond de vrees dat humanitaire hulp een dekmantel zou worden voor wapenleveringen.
Een Egyptische bron zegt tegen Reuters dat er inmiddels afspraken zijn gemaakt. Hulp mag onder toezicht worden afgeleverd op specifieke locaties in Gaza. Buitenlanders moeten dan ook de mogelijkheid krijgen het gebied te verlaten.
Een ingewijde zei ook dat Egypte inmiddels wegen heeft gerepareerd bij de grensovergang. Die zouden schade hebben opgelopen door Israëlische aanvallen. De Gazastrook grenst alleen aan Egypte en Israël. De ruim twee miljoen inwoners kunnen het gebied niet verlaten.
Israël heeft weer op grote schaal nachtelijke aanvallen uitgevoerd op de Gazastrook. De strijdkrachten zeggen volgens Israëlische media dat meer dan tweehonderd doelen zijn bestookt van Hamas en de groep Islamitische Jihad.
De strijdkrachten melden dat onder meer een hoofdkwartier is aangevallen. Ook zou een bank onder vuur zijn genomen die wordt gebruikt door Hamas, bericht The Times of Israël. Israël meldt dat ook marinevaartuigen zijn ingezet om doelen te beschieten als wapenopslagplaatsen.
Een groep christelijke theologen en mensenrechtenorganisaties heeft politiek leiders in Nederland en Europa deze dinsdag opgeroepen in actie te komen „tegen de genocide in Gaza”.
De AEX-index op het Damrak lijkt dinsdag vrijwel vlak te gaan openen. De aandacht op de beurzen blijft vooral uitgaan naar de ontwikkelingen rond de strijd in Israël en de Gazastrook. Beleggers hopen dat de aanhoudende diplomatieke inspanningen van de Verenigde Staten kunnen voorkomen dat de oorlog tussen Israël en Hamas zich uitbreidt tot een breder conflict.
Zo zal de Amerikaanse president Joe Biden woensdag Israël bezoeken. Het bezoek is een solidariteitsbetuiging aan het land na de grootschalige aanval van de Palestijnse militante beweging Hamas op 7 oktober. Biden zal vervolgens doorreizen naar de Jordaanse hoofdstad Amman, waar hij koning Abdullah, de Egyptische president Abdul Fatah al-Sisi en de Palestijnse leider Mahmoud Abbas ontmoet.
Amerikanen die Israël over zee konden verlaten, arriveerden dinsdag op Cyprus. Plaatselijke media berichten dat ongeveer 160 evacués waren meegenomen aan boord van het cruiseschip Rhapsody of the Seas.
De Amerikaanse autoriteiten hadden de evacuatie vanuit het noordelijke Haifa georganiseerd. De verwachting was volgens media op Cyprus dat veel meer mensen daar gebruik van zouden maken. Het is nog onduidelijk waarom dat aantal lager uitvalt.
Landen gebruiken Cyprus als een tussenstop bij het weghalen van burgers uit Israël. Dagblad Cyprus Mail bericht dat sinds het begin van de vijandigheden tussen Israël en Hamas al honderden evacués op het eiland zijn geweest. Er zijn afspraken gemaakt over meer evacuaties via zee.
De komst van Rhapsody of the Seas ging volgens de krant gepaard met strenge veiligheidsmaatregelen. Er waren gewapende agenten en speurhonden aanwezig toen het vaartuig aanlegde in Limasol. Passagiers kunnen op Cyprus een vliegtuig naar hun thuisland nemen.
De Verenigde Staten hebben niet om garanties gevraagd dat Israël geen grondoffensief lanceert tijdens het bezoek van president Joe Biden. John Kirby van de Amerikaanse Nationale Veiligheidsraad zei dat de Israëliërs geen opdrachten van de VS krijgen over hun operaties.
Biden reist woensdag naar Israël. Dat land treft voorbereidingen voor een grondoffensief tegen de Hamasbeweging in de Gazastrook. Hamas voerde eerder deze maand een bloedige verrassingsaanval uit op Israëlisch grondgebied.
Internationaal bestaan grote zorgen over de humanitaire situatie in de Gazastrook. Het Witte Huis vreest volgens de krant The Washington Post ook dat een groter regionaal conflict kan ontstaan. Het bezoek van Biden zou een signaal richting landen als Iran kunnen afgeven dat ze zich afzijdig moeten houden.
„We willen geen escalatie zien”, zei woordvoerder Kirby. „We willen zorgen dat de humanitaire hulp op gang komt.” De VS kondigden het bezoek van Biden ook pas aan nadat er toezeggingen van Israël over humanitaire kwesties waren ontvangen, schrijft The Washington Post.
Amerikaanse en Israëlische functionarissen onderhandelden daar volgens een bron van de krant meer dan zeven uur over. Ze spraken onder meer over mogelijkheden om hulpgoederen de Gazastrook binnen te krijgen en het creëren van veilige zones voor Palestijnse burgers.
De sjekel, de Israëlische nationale munt, staat onder druk door de oorlog die het land voert tegen de Palestijnse militante beweging Hamas. Voor een dollar moet nu ruim 4 sjekel worden neergeteld. Het is voor het eerst in acht jaar dat de Israëlische munt zo laag staat.
Sinds de aanval van Hamas op Israëlische militairen en burgers van 7 oktober is de sjekel vooral in waarde gedaald. Een ingreep van de Israëlische centrale bank om de waarde van de sjekel te ondersteunen had maar tijdelijk effect. Maandag zakte de munt 0,6 procent ten opzichte van de dollar, de zesde dag op rij waarin de sjekel terrein verloor.
Israël reageerde op de Hamas-aanval met hevige luchtaanvallen op de Gazastrook. De sjekel lijkt onder andere onder druk te staan vanwege de vrees voor verdere escalatie van het conflict. Analisten van zakenbank Goldman Sachs wijzen er tegelijkertijd op dat de sjekel er beter voor staat dan tijdens eerdere conflicten die Israël uitvocht. De centrale bank heeft nog veel buitenlands geld tot zijn beschikking om de eigen munt mee te ondersteunen, zo stellen ze. Ook wijst de betalingsbalans van het land op voldoende inkomsten uit export.
De prominente Amerikaanse generaal Michael Kurilla is naar Israël gereisd voor topoverleg. Hij spreekt volgens plaatselijke media onder meer met stafchef Herzi Halevi van de Israëlische strijdkrachten en minister van Defensie Yoav Gallant.
„Ik ben hier om te zorgen dat Israël over alles beschikt wat het nodig heeft om zichzelf te verdedigen”, aldus Kurilla in een schriftelijke verklaring. „En ben bijzonder gefocust op het voorkomen dat andere partijen het conflict uitbreiden.”
Kurilla staat aan het hoofd van het zogenoemde Central Command. Dat stuurt operaties en activiteiten van de Amerikaanse strijdkrachten aan in delen van de wereld. De Verenigde Staten zijn een belangrijke bondgenoot van Israël. Ze leveren wapens en munitie en versterken ook hun eigen militaire aanwezigheid in de regio.
De Palestijnse beweging Hamas heeft de eerste videobeelden van een gijzelaar vrijgegeven, meldt de BBC. De vrouw stelt zich voor als Mia Schem uit de plaats Shoham in Israël en is 21 jaar. Ze spreekt Hebreeuws. Ze zegt dat ze is weggevoerd van een feestje en dringt aan op vrijlating. Op de beelden is te zien dat ze aan een gewonde arm wordt verzorgd.
De Israëlische strijdkrachten (IDF) hebben bevestigd dat de vrouw is gegijzeld en hebben contact opgenomen met haar familie. Deze is akkoord gegaan met de verspreiding van de beelden door de BBC.
De Amerikaanse president Joe Biden bezoekt Israël woensdag, zo maakte zijn minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken in de nacht van maandag op dinsdag bekend.
Het bezoek is een solidariteitsbetuiging aan Israël na de grootschalige aanval van de Palestijnse militante beweging Hamas op 7 oktober. Biden bezocht Israël tien keer, de eerste keer als senator in 1973.
John Kirby, woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad, liet vanuit Washington weten dat ook de vrijlating van gijzelaars en humanitaire hulp ter sprake zullen komen, „om er zeker van te zijn dat we samen optrekken en zeker te weten dat de hulp niet Hamas toekomt, maar burgers”. „We willen dat humanitaire hulp door de Rafah-grens (tussen Gaza en Egypte) naar binnen gaat en de mensen naar buiten.”
Biden zal vervolgens doorreizen naar de Jordaanse hoofdstad Amman, waar hij koning Abdullah, de Egyptische president Abdul Fatah al-Sisi en de Palestijnse leider Mahmoud Abbas ontmoet.
De zesde Nederlandse repatriëringsvlucht vanuit Tel Aviv is rond 22.30 uur geland in het Duitse Keulen. Dat meldt het ministerie van Buitenlandse Zaken. Aan boord zijn 83 passagiers. Die worden met bussen naar vliegbasis Eindhoven gebracht.
Dinsdag zal er geen toestel van defensie naar Israël vliegen om Nederlanders op te halen. Eerder meldde het ministerie van Buitenlandse Zaken voor de komende dagen mogelijkheden voor een nieuwe vlucht te verkennen. Het aantal aanmeldingen voor repatriëring vanuit Israël neemt af, aldus het ministerie eerder.
Onbekenden hebben maandagavond de Palestijnse vlag geprojecteerd op de Domtoren in Utrecht. Die staat momenteel vanwege restauratiewerkzaamheden in de steigers.
Een woordvoerder laat weten dat dit geen initiatief is van de gemeente Utrecht. „Utrecht heeft vorige week de stadsvlag halfstok gehesen uit solidariteit naar alle slachtoffers en nabestaanden.” Verder voegt de woordvoerder er nog aan toe dat de toren eigendom is van de gemeente en dat die geen toestemming heeft gegeven voor de projectie.
Volgens RTV Utrecht is de projectie het werk van Justice Now! van Extinction Rebellion. Het zou een „blijk van solidariteit met het Palestijnse volk” zijn, zegt de groep tegen de omroep. Daarnaast is het ook een protest, onder meer tegen het hijsen van de Israëlische vlag op het Binnenhof en in verschillende steden, schrijft RTV Utrecht.
Het vorige liveblog van zaterdag 14 oktober is terug te lezen via deze link.
Advertentie
