Met de nodige jaloersheid zal Benjamin Netanyahu naar de Israëlische president Isaac Herzog kijken. Donderdag ontving het staatshoofd een uitnodiging voor een ontmoeting met zijn Amerikaanse ambtgenoot Joe Biden, aanstaande dinsdag. Hij spreekt volgende week ook het voltallige Amerikaanse Congres toe. Netanyahu is echter voorlopig niet welkom in het Witte Huis. En dat zal nog wel even zo blijven ook, maakte Biden onlangs nog eens duidelijk.

De Amerikaanse president liet zich recent ook ontvallen dat het huidige Israëlische kabinet het meest extreme is dat hij ooit heeft gezien. Vooral de uitbreiding van Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever is hem een doorn in het oog. Die druist in tegen de toezeggingen die Israël deed om de bouwactiviteiten tijdelijk op een laag pitje te zetten.

Washington kijkt ook met argusogen naar de omstreden juridische hervormingen in de Joodse staat. Hoewel de VS zich niet openlijk met de interne aangelegenheden van Israël willen bemoeien, riep de Amerikaanse regering Jeruzalem op demonstranten de ruimte te geven en de principes van de democratische rechtsstaat te respecteren. Dat zijn frases die Amerika doorgaans voor repressieve regimes reserveert.

De bekende columnist Thomas Friedman waarschuwde deze week dan ook in The New York Times dat de VS hun banden met Israël aan het heroverwegen zijn. Het beleid van de huidige Israëlische regering ondermijnt volgens hem de gedeelde belangen van Jeruzalem en Washington.

Zo’n vaart zal het niet direct lopen. Ongetwijfeld zal president Herzog dinsdag de standaarduitdrukking te horen krijgen dat het strategische bondgenootschap tussen Israël en de VS „gepantserd” is. Netanyahu haastte zich deze week te verklaren dat het met de onenigheid wel meevalt. Dat is ook wel te hopen. Want Israël heeft Amerika heel hard nodig, zowel financieel als militair. En omgekeerd is de Joodse staat de enige échte bondgenoot die Washington in het Midden-Oosten heeft.

Feit is echter dat de relaties tussen beide regeringen momenteel ronduit koel, zo niet ijzig zijn. Dat is in elk geval een groot verschil met de vorige Amerikaanse president Donald Trump, die Israël feitelijk geen strobreed in de weg legde. Oud-vicepresident Mike Pence schaarde zich deze week op Twitter eveneens nog vierkant achter de Joodse staat.

In de aanloop naar de presidentsverkiezingen zal Biden de Joodse kiezer niet al te veel van zich willen vervreemden door Israël openlijk af te vallen. Tegelijkertijd is dit deel van het electoraat doorgaans ook kritisch op de rechts-religieuze regering die momenteel in Jeruzalem zetelt.

Hoe dan ook zal de deur van het Witte Huis nog wel even dicht blijven voor Netanyahu.