Toch liet minister Yeşilgöz van Veiligheid en Justitie deze week weten dat zo’n extra maatregel er niet komt. Ze ziet voldoende ontwikkelingen die er op gericht zijn slachtoffers beter te beschermen. Zo geldt in de sportsector al een meldplicht voor bestuurders en begeleiders in geval van seksuele intimidatie.

De minister nam daarmee een verstandig besluit. Natuurlijk, iedereen wil misbruik en geweld voorkomen, ook bij particuliere organisaties. Het is echter de vraag of slachtoffers, om wier belangen het in eerste instantie moet gaan, met een extra wetsartikel in het strafrecht geholpen zijn. Aan een meldingsplicht zitten namelijk ook haken en ogen.

Deskundigen waarschuwden in 2018 al dat het verruimen van de aangifteplicht en de bijbehorende strafbaarstelling van het niet doen van aangifte zijn doel voorbijschiet. Betrokkenen zouden bij zo’n verruiming namelijk altijd aangifte moeten doen, ook in situaties waarin bijvoorbeeld hulpverlening aan het slachtoffer meer op zijn plaats zou zijn. Slachtoffers zijn niet altijd gebaat bij direct aangifte doen bij de politie. Dat kan het beste gebeuren als hij of zij daaraan toe is.

Misbruik gaat helaas ook de kerken niet voorbij. Het Meldpunt Misbruik in Kerkelijke Relaties, een initiatief van onder meer de Hersteld Hervormde Kerk en de Christelijke Gereformeerde Kerken, maakte deze week bekend dat het vorig jaar bijna 55 procent meer meldingen en adviesvragen kreeg dan in 2020 en 2021. Dat zijn schokkende cijfers, die nog eens onderstrepen dat kerken te allen tijde seksueel misbruik en geweld uitermate serieus moeten nemen, ook al hebben zij geen meldingsplicht. Het is dan ook goed dat de meeste kerkgenootschappen, soms door schade en schande wijs geworden, een meldpunt voor slachtoffers hebben ingesteld. Niet omdat het juridisch verplicht is, maar omdat ze zelf tot de overtuiging zijn gekomen dat er op grond van de Bijbel geen ruimte voor misbruik in de gemeente mag zijn.

Als er sprake is van misbruik of geweld binnen de kerkelijke gemeente, dan is hulp aan het slachtoffer een eerste vereiste. Bij alle vervolgstappen moet het belang van de slachtoffers centraal staan. Als die zich gehoord en serieus genomen weten, kunnen ze er zelf voor kiezen aangifte te doen. Dat is en blijft een persoonlijke afweging, waarbij de kerk geen sta-in-de-weg mag zijn.

Kerken moeten terughoudend zijn om ernstig misbruik intern te houden en zelf op te lossen. Als er sprake is van een misdrijf waarop het wetboek van strafrecht van toepassing is, is justitie vervolgens de aangewezen instantie om onderzoek te verrichten en vervolgstappen te ondernemen. De kerk is dan geroepen om ook dan het slachtoffer zo nodig te begeleiden.