Zondag. Om 03.30 uur plaatselijke tijd verlaat Biden in alle stilte, via de achterdeur, het Witte Huis. Een kleine colonne voertuigen brengt Biden naar de luchtmachtbasis Andrews. Ongeveer niemand weet dat de president onderweg is naar Oekraïne.

Het Pentagon en de Secret Service, de beveiliging van de Amerikaanse president, zweten peentjes. Het onaangekondigde bezoek brengt grote veiligheidsrisico’s met zich mee. Hun verzet tegen de reis is echter tevergeefs. Biden is onverbiddellijk. Aan de vooravond van een jaar oorlog in Oekraïne wil de Amerikaanse president zijn vriend Volodimir Zelenski een hart onder de riem steken.

De veiligheidsdiensten trekken alles uit de kast om de trip geheim te houden. Het Witte Huis verspreidt een agenda met activiteiten van de president. Als dekmantel. Verslaggevers signaleren Biden eerder op de dag met zijn vrouw in een restaurant. Met voorbedachte rade. Om iedereen op een dwaalspoor te brengen. Vriend en vijand moeten denken dat Biden dinsdag volgens planning in Polen landt.

Op de vliegbasis Andrew staat niet de opzichtige Air Force One, het presidentiële vliegtuig, in de startblokken. Op het platform draaien de motoren warm van een C-32, een militaire variant van de Boeing 757. Washington zet het vliegtuig normaal gesproken alleen in voor binnenlandse vluchten.

Het toestel staat op een donker gedeelte van de vliegbasis geparkeerd. Alle vliegtuigraampjes geblindeerd. Om exact 04.15 uur stijgt de 757 op. Met Biden aan boord. De C-32 krijgt een onopvallend callsign –”SAM060”– om geen argwaan te wekken.

In het vliegtuig bevinden zich twee journalisten, in plaats van de gebruikelijke dertien. Onder strikte geheimhouding mogen zij verslag doen van de bijzondere missie. Ze moeten wel hun smartphones en laptops inleveren.

Om het bezoek niet voortijdig te laten uitlekken, reist slecht een klein gezelschap vertrouwelingen mee. De Nationale Veiligheidsadviseur Jake Sullivan mag mee. En plaatsvervangend stafchef Jen O’Malley Dillon. Een speciale militaire assistent van Biden draagt de nucleaire voetbal, de zwarte leren tas met geheime codes om Amerikaanse kernwapens te lanceren. Je weet maar nooit.

Hotemetoten

Biden koerst richting Europa. Op de Amerikaanse basis Ramstein in Duitsland maakt de 757 een tussenstop om bij te tanken. Biden moet aan boord blijven. De piloot zet z’n transponder uit, stijgt op en zet een uur later zijn wielen aan de grond in Rzeszow in Polen. Via deze luchthaven smokkelt het Westen voor miljarden euro’s aan westerse wapens en munitie Oekraïne binnen. En presidenten, premiers en andere hotemetoten.

Biden pakt in Polen de trein. Een treinreis van tien uur door het nachtelijk duister wacht. Een zware opgave voor de bejaarde baas uit Amerika. Maar Biden hecht sterk aan het bezoek. Om 08.00 uur arriveert hij op het station in Kiev.

Oekraïne sluit maandag massaal wegen en woonwijken in Kiev af. Inwoners krijgen een strikt verbod om tussen 10 en 12 uur hun ramen te openen. Zonder toelichting. Als maandagochtend een colonne door de straten van de hoofdstad trekt, krijgen inwoners een vermoeden dat een erg hoge gast op bezoek is.

Russen ingelicht

De Russen zijn dan allang en breed op de hoogte. Amerika heeft Rusland uren voor de aankomst van Biden geïnformeerd via een speciale hotline tussen Washington en Moskou. Met ongetwijfeld de dreigende boodschap: Haal geen gekke dingen uit.

Amerikaanse bewakingsvliegtuigen, waaronder de E-3 Sentry met luchtradar en een RC-135E Rivet Jointvliegtuig voor elektronische oorlogsvoering, houden vanuit Polen een oogje in het zeil. Jachtvliegtuigen en vliegende tankstations, patrouilleren in de lucht.

Bij het Mariinsky-paleis wachten Volodimir Zelenski en zijn vrouw Olena de Amerikaanse president op. Een hartelijke ontvangst volgt. De twee bevriende regeringsleiders maken een wandeling door de stad. Biden voorzien van zonnebril. De klokken van de Sint-Michielskathedraal slaan 11.30 uur.

Plotseling loeit in Kiev het luchtalarm. Om 11.34 uur. Een Russische MiG-31 stijgt op in Wit-Rusland en schiet een Kh-47 Kinzhal af. De kruisraket kan binnen 20 minuten verwoestend inslaan in Kiev. Biden en Zelenski vertrekken geen spier. Uiterlijk ontspannen zetten ze hun wandeling voort door de gewelfde voorpoort van de kathedraal.

Biden legt een krans bij de herdenkingsmuur ter ere van gesneuvelde Oekraïense militairen die zijn gedood sinds 2014. Foto’s en video’s van het verrassingsbezoek van Biden flitsen de wereld over.

Kromme tenen

Het Kremlin volgt het bezoek met kromme tenen. Westerse analisten, maar ook pro-Russische militaire bloggers, zien de trip als een Amerikaanse opgestoken vinger richting president Vladimir Poetin. Ook een vernedering. Biden had ook zonder problemen Bachmoet kunnen bezoeken, sneren Russische analisten.

Bovendien, zou Rusland Kiev niet in drie dagen veroveren? „Een jaar later staat Kiev”, zei Biden. „En Oekraïne staat. Democratie staat. De Amerikanen staan achter je en de wereld staat achter je.”

Bidens bezoek is historisch. Niet eerder bracht een Amerikaanse president een bezoek aan een oorlogsgebied waar zo zwaar wordt gevochten. George Bush deed in 2003 Irak aan, Barack Obama in 2010 Afghanistan. Maar de kalashnikovs in die landen zijn niet de vergelijken met Russische kruisraketten.

Poetin durft niet

Poetin waagt het niet een dergelijk sterk staaltje uit te halen. De Russische president durft niet eens zijn bezette gebieden in Oekraïne te bezoeken, sneerde Yevgeni Prigozhin van het Wagner-huurlingenleger, nadat hij zelf wel het front bezocht.

Vijf uur na aankomst vertrekt Biden weer uit Kiev. Met dezelfde trein. Op hetzelfde leren bankje. De spoorwegen verontschuldigen zich dat de trein van Biden –„de RailForceOne”– voorrang kreeg. „Maandag heeft maar 90 procent van de treinen op tijd gereden”, zegt Aleksander Kamyshin.

Biden laat 500 miljoen dollar aan militaire steun achter, bovenop de 50 miljard dollar aan eerder verstrekte hulp. Zelenski krijgt weliswaar geen F-16’s of Atacms-raketten voor de lange afstand. De onvoorwaardelijke steun van Biden is echter in geen geld uit te drukken.