De Verenigde Staten voeren voor de kust van South Carolina een grote bergingsoperatie uit. Op 14 kilometer uit de kust zijn delen van de vermeende Chinese spionageballon terechtkomen, nadat een F-22 Raptor van de Amerikaanse luchtmacht de reusachtige ballon zaterdag uit de lucht schoot.

Chinese luchtvaartuigen doorkruisten vaker het Amerikaanse luchtruim, zo verklaarde het Pentagon dinsdag. Bondgenoten van de VS onderzoeken nu ook of hun luchtruim eerder is geschonden met ballonnen. China houdt vol dat het luchtschip uit koers was geraakt tijdens meteorologisch onderzoek.

De VS trekken alles uit de kast om een beeld te krijgen van de ballon. Een vloot oorlogsschepen, onderwaterdrones en rubberen bootjes zoeken in de Atlantische Oceaan naar delen van de ballon. Boven het hermetisch afgesloten zoekgebied voor Myrtle Beach in South Carolina hangen helikopters om brokstukken te traceren.

Marineschepen met speciale sonarapparatuur speuren de zeebodem af, die ter plekke zo’n 15 meter diep is. Brokstukken zijn hoofdzakelijk in een gebied ter grootte van pakweg vijftien bij vijftien voetbalvelden neergekomen, maar kunnen ook kilometers verderop zijn beland.

Experts van de Amerikaanse veiligheidsdienst FBI en het Naval Criminal Investigative Service doen minutieus onderzoek naar de brokstukken, meldt generaal Glen VanHerck, die de bergingsoperatie leidt. De Amerikanen zijn erop gebrand te achterhalen of de ballon inlichtingen verzamelde. Onderzoeksresultaten moeten helpen om een antwoord te geven op deze Chinese dreiging.

Het Amerikaanse leger heeft dinsdag de eerste beelden vrijgegeven van de zoekactie. In het schemerduister hijsen militaire het slappe, witte zeildoek met stalen verbindingsstukken van de Chinese ballon uit het water.

De Amerikanen maken steeds meer gegevens bekend over het verdachte Chinese luchtvaartuig dat ruim een week in het luchtruim van Canada en Noord-Amerika zweefde. De ballon hing daarbij onder andere dagenlang boven drie Amerikaanse velden vol met intercontinentale kernraketten.

De reusachtige ballon heeft een hoogte van 60 meter, vergelijkbaar met een flat van pakweg 22 verdiepingen. Het vaartuig weegt naar schatting 900 kilo. Het laadvermogen van de ballon komt overeen met een regionaal passagiersvliegtuig.

Onder het luchtschip hing een „zeer groot” sensorpakket, verklaarde generaal VanHerk. Zonnepanelen leverden stroom voor de high tech-apparatuur en de voortstuwing van de motoren.

De Chinezen besturen hun ballon, waarschijnlijk gevuld met helium, vanaf grote afstand. Door het onderste deel vol –of leeg– te laten lopen met zwaardere buitenlucht kunnen ze het vaartuig laten stijgen of dalen. Daarbij kunnen ze gebruik maken van luchtstromen om van koers te veranderen. De ballon zweefde dagenlang op een hoogte van pakweg 35 kilometer.

Explosieven

De Amerikanen gaan bij de bergingsoperatie omzichtig te werk. Niet uitgesloten is dat de ballon was voorzien van explosieven om zichzelf op te blazen, mocht het onverhoopt in de problemen komen. De marine zet daarom speciale bomexperts in.

De Amerikaanse luchtmacht is erin geslaagd om gegevens vanuit de ballon te onderscheppen, meldt nieuwssite The War Zone. Speciale U2- spionagevliegtuigen met piloten in een soort ruimtepakken vlogen op grote hoogte over het Chinese luchtvaartuig.

Zaterdag probeerde de Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin telefonisch contact op te nemen met zijn Chinese collega Wei Fenghe, na het neerschieten van de ballon. China is verbolgen en noemt het Amerikaanse optreden een „overtrokken” reactie.

Fenghe weigerde daarom de telefoon op te nemen.