De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft een team onderhandelaars naar Caïro gestuurd om verder te praten over het bestand met de Palestijnse beweging Hamas. Egypte is een van de bemiddelaars, samen met Qatar en de VS. Volgens The Times of Israel is niet duidelijk waar de Israëli’s het in Caïro over willen hebben.

De bestandsakkoorden over Gaza zijn half januari gesloten en op 19 januari van kracht geworden. Zaterdag loopt de eerste fase van het bestand af. Er moet nog steeds onderhandeld worden over wat er in de tweede fase van het bestand precies moet gebeuren. Alle gijzelaars die in de eerste fase zouden worden vrijgelaten zijn inmiddels vrijgekomen. Maar Hamas houdt nog steeds gijzelaars vast in de Gazastrook. Netanyahu zou die allemaal in één keer vrijgelaten willen zien, in plaats van telkens een groepje zoals in de eerste fase, aldus Israëlische media.

Israël is niet van plan om zijn troepen terug te trekken uit de zogenoemde Philadelphi-corridor, het smalle gebied in de Gazastrook aan de grens met Egypte. Dat schrijven Israëlische media zoals The Times of Israel en The Jerusalem Post op basis van een regeringsfunctionaris. De afspraak was dat Israëlische militairen daar voor het einde van volgende week zouden zijn vertrokken, maar premier Benjamin Netanyahu ziet daar nu van af.

De Philadelphi-corridor is al langer onderwerp van discussie. Volgens Israël gebruikt Hamas dat grensgebied om wapens naar de Gazastrook te smokkelen en daarom zou het nodig zijn om daar toezicht te houden. Netanyahu heeft maanden geleden gezegd dat hij een bufferzone wil creëren aan de grens, met Israëlische militaire aanwezigheid.

Vorige zomer spraken Israël en Egypte nog over de mogelijkheid om met een elektronisch surveillancesysteem toezicht te houden op het gebied. De grens met Egypte is zeer belangrijk voor Gaza, omdat daar normaal gesproken vrijwel alle humanitaire hulp vandaan komt.

De Israëlische president Isaac Herzog heeft de identiteit bevestigd van de vier overgedragen overleden gijzelaars uit de Gazastrook. Hun namen zijn Tsachi Idan, Itzhak Elgarat, Ohad Yahalomi en Shlomo Mantzur. De Palestijnse beweging Hamas had die al bekendgemaakt. De Franse president Emmanuel Macron heeft naar aanleiding van de dood van de Israëlisch-Franse Yahalomi gezegd dat aan de barbarij van Hamas een einde moet komen.

Israël heeft donderdag honderden Palestijnen vrijgelaten als onderdeel van deze overeenkomst. Het is de laatste uitwisseling van de eerste fase van het bestand tussen Israël en Hamas dat op 19 januari is ingegaan. De tweede fase begint op 1 maart. Over de invulling van die fase en de vrijlating van meer Israëliërs en Palestijnen moeten de partijen nog onderhandelen.

Bussen met vrijgelaten Palestijnse gevangenen zijn donderdagochtend in Gaza aangekomen. Eerder in de ochtend kwam een bus met vrijgelaten gevangenen in Ramallah op de Westelijke Jordaanoever aan. Een groep van circa honderd gevangenen werd naar Egypte gebracht.

Het is niet bekend hoeveel mensen er in de bussen naar Gaza en de Westoever zaten. De vrijlating is onderdeel van een ruil met Hamas, dat donderdagochtend vier lichamen van Israëlische gijzelaars aan Israël overdroeg.

Israël laat in totaal ruim zeshonderd gevangenen vrij bij deze laatste ruil van de eerste fase van het vredesakkoord met Hamas. Over de tweede fase moet nog worden onderhandeld.

In Ramallah op de Westelijke Jordaanoever is de eerste bus aangekomen met door Israël vrijgelaten Palestijnse gevangenen. Ze werden opgewacht door een juichende menigte.

Naar verwachting laat Israël ruim zeshonderd gevangenen vrij. Circa honderd mensen zijn naar Egypte gebracht en daar wordt bekeken naar welk ander land ze gaan, zo zei een bron van Hamas tegen persbureau Reuters. Volgens zender Al Jazeera gaat het om Palestijnen die door Israël worden verbannen.

Hamas heeft een uur eerder vier lichamen van Israëlische gijzelaars overgedragen aan het Rode Kruis. Ze zijn onderweg naar het Israëlische leger.

Experts zijn met de identificatie van de vier lichamen begonnen, aldus de Israëlische autoriteiten. De gijzelaars die zijn overgedragen zijn Itzik Elgarat, Tsachi Idan, Shlomo Mantzur en Ohad Yahalomi, aldus Hamas.

Het gaat om de laatste gevangenenruil in de eerste fase van de wapenstilstand tussen Israël en Hamas. In totaal moeten er in de eerste fase 33 Israëlische gijzelaars worden vrijgelaten en circa tweeduizend Palestijnse gevangenen. De eerste fase van de wapenstilstand loopt zaterdag af. Over een nieuwe fase moeten Israël en Hamas nog onderhandelen. Er zijn nog 59 gijzelaars in handen van Hamas. In de eerste fase werden voor elke Israëlische gijzelaar dertig Palestijnse gevangenen vrijgelaten en in het geval dat het een militair was, meer. Hoe dat in de tweede fase zal zijn, is waarschijnlijk onderdeel van de onderhandelingen.

Hamas zegt woensdagavond de lichamen van vier omgekomen gijzelaars over te dragen aan Israël. Ook wordt de overdracht van een aantal Palestijnse gevangenen vanuit Israëlische gevangenschap voorbereid.

De gijzelaars die worden overgedragen zijn Itzik Elgarat, Tsachi Idan, Shlomo Mantzur en Ohad Yahalomi, aldus Hamas. Zij werden gegijzeld op 7 oktober 2023. Israël heeft bevestigd dat er vier doden worden overgedragen rond 23.00 uur (22.00 uur Nederlandse tijd). Volgens het kantoor van premier Benjamin Netanyahu zal die overdracht plaatsvinden „zonder Hamasceremonies”.

De overdracht van de Palestijnse gevangenen zou plaatsvinden tussen 22.00 en middernacht lokale tijd, vanaf 21.00 uur in Nederland. Volgens een Hamasfunctionaris worden momenteel voorbereidingen getroffen in het Europese ziekenhuis in Khan Younis.

Hamas geeft donderdag de lichamen van vier overleden gijzelaars vrij, maar in tegenstelling tot de vorige overdracht van lichamen vindt er ditmaal geen openbare ceremonie plaats. Een functionaris van de Palestijnse groepering heeft gezegd dat publiek zal ontbreken.

„De overdracht zal plaatsvinden zonder publiek om te voorkomen dat de bezetter een excuus vindt voor uitstel of belemmering”, zei de functionaris op voorwaarde van anonimiteit tegen persbureau AFP. De vorige overdracht van lichamen ging gepaard met veel machtsvertoon. Israël besloot dagen later, nadat ook levende gijzelaars waren vrijgelaten, de vrijlating van ongeveer zeshonderd Palestijnse gevangenen uit te stellen wegens „vernederende ceremonies”. Deze Palestijnen moeten donderdag alsnog vrijkomen.

Hamas droeg vorige week donderdag voor het eerst lichamen over sinds het ingaan van het bestand in Gaza. De stoffelijke resten lagen in doodskisten op een podium. Bij dat podium hing een doek waarop de Israëlische premier Benjamin Netanyahu als vampier was afgebeeld en Israël werd met een begeleidende tekst beschuldigd van het doden van de gijzelaars door Israëlische luchtaanvallen.

De Amerikaanse president Donald Trump heeft een opvallende video gedeeld met zijn visie voor de naoorlogse Gazastrook. Op de met kunstmatige intelligentie (AI) gemaakte beelden zijn onder meer wolkenkrabbers, gouden beelden van Trump en feestende mensen te zien.

Trump plaatste de 33 seconden durende video op zijn platform Truth Social. Deze toont eerst de verwoestingen in Gaza, maar gaat al snel over op wat Trump eerder omschreef als de „Rivièra van het Midden-Oosten”. Er worden onder meer stranden en straten met palmbomen getoond. Ook zijn er mannelijke buikdansers met baarden.

Trump is meermaals in de video te zien, onder meer met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu. In een van de scènes drinken de leiders bij een zwembad in hun zwembroeken cocktails op ligbedden. Elon Musk komt in meerdere scènes voor, etend of omgeven door geldbiljetten. Het begeleidende liedje bevat teksten zoals „Donald komt eraan om je te bevrijden”, „Trump Gaza is eindelijk hier” en „Trump Gaza is nummer één”.

De president liet eerder al weten de controle over de Gazastrook te willen overnemen en dit gebied te willen ontwikkelen. Ook zei hij dat de bevolking daar weg moet, waar internationaal veel kritiek op is gekomen.

Kijk de begrafenis van Shiri Bibas en haar zonen Ariel en Kfir terug:

De vrijgelaten gijzelaar, weduwnaar en vader Yarden Bibas sprak tijdens de begrafenis over zijn vrouw: „Ik herinner me de eerste keer dat ik 'mi amor' tegen je zei. Dat was helemaal aan het begin van onze relatie".

„Ik denk aan alles wat we samen hebben meegemaakt – zoveel mooie herinneringen", zei hij. „Ik herinner me de geboortes van Ariel en Kfir. Ik herinner me de dagen dat we thuis of in een café zaten, alleen wij tweeën, en urenlang over van alles en nog wat praatten. Het was geweldig. Ik mis die tijden zo ontzettend."

Ook sprak Yarden Bibas over Ariel en Kfir. Over Ariel zei hij: „Jij maakte mij vader. Jij maakte van ons een gezin. Jij leerde me wat echt belangrijk is in het leven en wat verantwoordelijkheid betekent".

Over Kfir sprak Bibas: „Kfir, het spijt me dat ik je niet beter heb kunnen beschermen, maar ik wil dat je weet dat ik zielsveel van je hou en je vreselijk mis. Ik mis het om zachtjes in je te bijten en je lach te horen. Ik mis onze ochtendspelletjes, wanneer mama me vroeg om op je te letten voordat ik naar mijn werk ging. Ik koesterde die kleine momenten zo, en ik mis ze nu meer dan ooit".

Vandaag worden Shiri Bibas en haar zoontjes, Ariel en Kfir, begraven in Rishon Lezion, vlakbij Tel Aviv. Duizenden mensen met vlaggen en oranje ballonnen sluiten zich aan bij de rouwstoet.

De begrafenis zelf zal op verzoek van de familie in besloten kring plaatsvinden.

Nieuws in beeld

beeld EPA, Abir Sultan

beeld AFP, Ahmad Gharabli

beeld AFP, Ahmad Gharabli

beeld EPA, Abir Sultan

Hamas overhandigt woensdagavond de lichamen van vier vermoorde gijzelaars in ruil voor de vrijlating van 602 Palestijnse gevangenen. Dat meldt krant Haaretz op basis van Israëlische bronnen.

De families van de gedode Israëlische gijzelaars zijn op de hoogte gebracht, aldus een Israëlische bron tegenover Haaretz.

Hamas meldde dinsdagavond op X dat de Palestijnse gevangenen gelijktijdig worden vrijgelaten met de lichamen van de Israëlische gijzelaars. De Israëlische regering heeft nog niet officieel gereageerd.

Israël had zaterdag conform een bestand met Hamas de Palestijnen moeten vrijlaten, maar stelde dit tot nader order uit vanwege „de vernederende ceremonies” die rond het uitleveren van Israëlische gijzelaars plaatsvinden. Die vormen schendingen van de afspraken binnen het staakt-het-vuren dat van kracht is, aldus het kantoor van premier Benjamin Netanyahu.

De overeenstemming tussen Israël en Hamas ontstond in Caïro. Egyptische bemiddelaars hebben het door Hamas gemelde akkoord bevestigd, melden Egyptische staatsmedia.

Sigrid Kaag, VN-gezant voor het vredesproces in het Midden-Oosten, waarschuwt dat de wereld nu mogelijk de laatste kans heeft op het bereiken van een tweestatenoplossing. Deze oplossing voor het Israëlisch-Palestijnse conflict houdt in dat er zowel een Israëlische als Palestijnse staat bestaat.

„Het Midden-Oosten ondergaat momenteel een snelle transformatie. De omvang en impact daarvan blijven onzeker, maar het biedt ook een historische kans”, zei Kaag tegen de VN-Veiligheidsraad. „De mensen in de regio kunnen uit deze periode komen met vrede, veiligheid en waardigheid. Dit is echter mogelijk onze laatste kans om een tweestatenoplossing te bereiken.” Veel landen, waaronder Nederland, zijn voorstander van de tweestatenoplossing.

Kaag had het ook over de bouw van Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever, de Israëlische militaire operaties in dit bezette gebied „en de aanhoudende oproepen tot annexatie”. Die vormen volgens haar een „existentiële bedreiging voor het vooruitzicht op een levensvatbare en onafhankelijke Palestijnse staat en daarmee voor de tweestatenoplossing”.

De gezant roept Israël en de Palestijnse groepering Hamas op een overeenstemming te bereiken over de tweede fase van het bestand in de Gazastrook. De eerste fase van zes weken duurt tot en met zaterdag. De partijen zijn nog geen onderhandelingen begonnen over de tweede fase, zeggen ingewijden tegen persbureau Reuters. Volgens Kaag moet „koste wat het kost worden vermeden” dat de gevechten in Gaza worden hervat.

De voormalige vicepremier van Nederland stelt dat aan beide kanten de aanwezigheid van trauma niet te ontkennen is. Ze veroordeelde onder meer de aanval van Hamas en andere Palestijnse groeperingen op Israël op 7 oktober 2023 en het „openbaar paraderen” van gijzelaars door Hamas. De gezant riep ook op Palestijnse burgers de kans te geven om hun levens te hervatten en te werken aan hun toekomst in de Gazastrook.