Ondernemers geven Nederland een mager zesje
Eigenaars van bedrijven maken zich zorgen over de krappe arbeidsmarkt en het instabiele politieke klimaat, maar ook over de problemen met het stroomnetwerk. Een aantal ondernemingen overweegt uit ons land te vertrekken.
Elk jaar wordt gevraagd hoe ondernemers aankijken tegen moeilijkheden en mogelijkheden om hun activiteiten uit te voeren. Dat gebeurt door de Universiteit van Amsterdam (UvA), in opdracht van het ministerie van Economische Zaken.
De uitkomsten van dat onderzoek werden deze week bekendgemaakt en wat blijkt: bij bedrijven heerst steeds vaker ontevredenheid. Jaarlijks komt er een cijfer uit het onderzoek van de Amsterdamse universiteit en dat is sinds 2018 flink gedaald. Die daling zette met name de laatste paar jaren door. In 2022 gaven de Nederlandse ondernemers nog een 6,7 en in 2023 een 6,4. Dit jaar komt het uit op een 6, nog maar net een voldoende.
Personeelstekort
Een van de belangrijkste oorzaken voor dit dalende vertrouwen is de krapte op de arbeidsmarkt. Volgens een enquête die werkgeversorganisatie MKB-Nederland in november liet uitvoeren, zien met name kleinere bedrijven het tekort aan geschikte werknemers als hun grootste belemmering. Bijna 40 procent van de bij de organisatie aangesloten werkgevers loopt daar tegenaan.
Henk Volberda, hoogleraar Strategie en Innovatie in Amsterdam: „De arbeidsmarkt is nog steeds historisch krap. Dat heeft grote gevolgen.”
Maar er zijn meer knelpunten, Zo daalt bij ondernemers het vertrouwen in het openbaar bestuur. Nogal wat ondernemers vinden de overheid weinig stabiel en voorspelbaar. En dat terwijl het voor het bedrijfsleven heel belangrijk is om te weten waar het aan toe is. Bijvoorbeeld als het gaat om regels of belastingen. Volberda: „De kosten van de regeldruk in ons land nemen elk jaar aantoonbaar toe.”
„De kosten van de regeldruk in ons land nemen elk jaar aantoonbaar toe” - Henk Volberda, hoogleraar Strategie en Innovatie
Stroomnetwerk
Betrekkelijk nieuw zijn de problemen met het Nederlandse energienetwerk. Steeds meer bedrijven ervaren problemen als ze een nieuw pand willen betrekken of hun activiteiten willen uitbreiden. Ondernemers moeten soms lang wachten voordat hun zaak een stroomaansluiting kan krijgen, en dat kan een grote belemmering zijn. Investeringen worden daarom uitgesteld en soms verplaatsen bedrijven activiteiten naar het buitenland.
VNO-NCW, de ondernemersorganisatie waarbij vooral de grotere bedrijven zijn aangesloten, geeft aan dat er inmiddels bijna 10.000 bedrijven op een wachtlijst voor aansluiting op het elektriciteitsnet staan. Een probleem dat niet op korte termijn kan worden opgelost. De energiebedrijven investeren inmiddels miljarden in het verbeteren van hun netwerken, maar het kost tijd om de situatie te verbeteren.
Volberda: „Er staat veel op het spel. We hebben het over economische groei en daarmee over onze welvaart.” Uit het onderzoek van de Amsterdamse Universiteit blijkt dat 20 procent van ondernemers overweegt om Nederland te verlaten, bij internationale bedrijven gaat het om een derde. Volberda:. „Veel bedrijven vragen zich af of ze nog wel in Nederland moeten investeren of dat elders moeten doen. Van de ondervraagde ondernemingen overweegt ruim 40 procent om te investeren in het buitenland en niet meer in Nederland te gaan groeien.”
Maakindustrie
Vooral in de maakindustrie zijn bedrijven somber als het gaat om hun toekomstmogelijkheden in Nederland. Volberda ziet dan ook een verslechtering van de concurrentiepositie van deze ondernemingen. Volgens hem moet de overheid beter nadenken over het beleid dat ze voert. „Als we bijvoorbeeld de staalindustrie voor ons land willen behouden, zal de regering ook geld voor de verduurzaming van die bedrijfstak moeten uittrekken.”
