De classis Fryslân van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) vergaderde dinsdagavond over de preekvoorziening. De gegroeide praktijk is dat preekvoorzieners steeds eerder gastpredikanten benaderen voor vacante zondagen. Opgeteld gaat het om duizenden openstaande preekbeurten in de 217 Friese PKN-gemeenten, waarvoor ze volgens de landelijke richtlijnen 162 euro per dienst betalen. Het is overigens niet alleen een Fries probleem; het speelt in veel meer provincies.

Tijdens de classisvergadering in Burgum deelden de aanwezigen in groepjes hun ervaringen, onder wie Froukje Kuiken van de protestantse gemeente in Minnertsga. Deze gemeente was vacant en daarom moest ze „48 preekbeurten regelen”. „Heel veel bellen, en heel veel nee”, kreeg ze te horen. Met „kunst- en vliegwerk” kwam het rooster rond, door bijvoorbeeld „een zangdienst of een dienst te laten invullen door gemeenteleden”.

Klaas Stelma, preekvoorziener van de protestantse gemeente van Grou-Jirnsum, noemde zichzelf „een uitzondering”. Hij heeft 150 adressen op een lijst en begon in augustus predikanten te benaderen voor 2025. „Negenenzestig zeiden: „Ik zit al vol.” Veertig vonden dat ik best wel laat belde.” Op 11 september had hij alle 35 preekbeurten ingevuld. Wat volgens hem een voordeel is: Grou ligt centraal in Friesland. Daardoor kan hij predikanten van „Holwerd tot Wolvega” benaderen.

Els Theel (Langweer) vertelde hoe haar gemeente van de nood een deugd maakte. „Ik denk dat we meer met elkaar moeten samenwerken als gemeenten.” Dat doet haar gemeente nu ook met een buurgemeente. „Als we dan een keer écht geen predikant kunnen vinden, dan kerken we gewoon op zondagochtend bij de ander.”

Discipline

Een belangrijke vraag is vanaf wanneer predikanten benaderd mogen worden. Het classisbestuur had 1 mei óf 1 oktober op de brief gezet die de aanwezigen konden invullen. Uit de inventarisatie bleek dat de meesten een voorkeur hebben voor 1 mei. De classis Fryslân komt daar nog op terug in een schrijven naar alle Friese gemeenten. „We kunnen uiteindelijk alleen maar een advies geven”, aldus classisvoorzitter ds. G. Keijzer. „Het zou eigenlijk het beste zijn dat dit landelijk geregeld wordt.”

Een opmerking uit de zaal: „Hoe zorgen we dat de dominees zich eraan houden als er één datum komt?” „Ik heb eerlijk gezegd geen antwoord op die vraag…”, stelde classispredikant ds. R. Praamsma vast. Want de discipline ontbreekt ook aan die zijde. Sommige predikanten zijn er zelf enigszins trots op om aan vroege bellers te kunnen melden dat ze „voor het hele jaar al vol zitten”.

Tot slot werd nog opgemerkt dat kerkenraden de preekvoorziening meer moeten zien als hun probleem en niet alleen „iets wat de preekvoorziener maar moet oplossen”. Ds. Praamsma: „Kerkenraden, draag uw preekvoorzieners op handen. Houd met hen het contact, niet alleen als het rooster klaar is, maar ook voor die tijd.”