Ik ben hier op uitnodiging van Johan Luijmes uit Amsterdam. Hij is organist van de Eusebiuskerk in Arnhem en artistiek leider van het Orgelpark, een concertzaal vol orgels nabij het Vondelpark.

Wat doet Luijmes in de verre Poolse provincie? Een van de orgels uit zijn Orgelpark is geschonken aan de muziekschool in Nowy Targ. En vanavond wordt het officieel in gebruik genomen. Zo’n 250 mensen, onder wie een groep kinderen, zitten in de concertzaal, op hun paasbest gekleed.

Het Van Leeuwenorgel uit 1954 heeft een front in de vorm van een reusachtige vlinderdas. In het Orgelpark was het boventallig. Het conservatorium in Krakau wilde het orgel graag hebben, maar op het laatste moment bleek het een paar centimeter te groot. In Nowy Targ, zo’n 150 kilometer verderop, was juist een nieuwe concertzaal geopend.

Luijmes is opgelucht. „Het klinkt heel goed. Afgelopen zomer laadden vier stevige Poolse kerels de pijpen in een vrachtwagen. Ik dacht: Zouden ze het weer in elkaar weten te zetten?”

De directeur bedankt de Nederlanders uitvoerig voor hun geschenk. Daarna loopt Luijmes richting de orgelbank om een stuk ten beste te geven – maar hij wordt subiet teruggeroepen: eerst moet een priester het orgel zegenen en besprenkelen met wijwater. Het publiek prevelt het Onze Vader mee.

Vervolgens speelt Luijmes ”De Poolsche Dans” van de zestiende-eeuwse Amsterdamse componist Jan Pieterszoon Sweelinck. „Mooier kan ik Amsterdam en Nowy Targ niet verbinden”, zegt hij. Het stuk bestaat uit veel verschillende klanken en is dus geschikt om te laten horen wat het orgel allemaal kan. De Polen applaudisseren hard en lang.

De begaafde jonge lokale orgeldocent Marcin Augustyn laat diverse Bachwerken horen, zijn specialiteit. Daarna begeleidt hij het ”Ave Maria” van een tenor met een ringbaardje en een pronte soprane.

„We kunnen nu uitvoeringen geven van een orgel met orkest”, glundert Augustyn na afloop. „Dat is bijzonder in Polen.”

Ook de kinderen –die tot voor kort aangewezen waren op een elektronisch orgeltje– kunnen hun geluk niet op. „Het is zo reusachtig en het heeft zo veel mogelijkheden”, zegt de 13-jarige Mariola. Ze heeft al geoefend op het instrument. „Mijn vader is organist en ik wil het ook worden”, zegt de 12-jarige Matteusz.

Augustyn verwacht dat Nowy Targ door het orgel zal uitgroeien tot een trekpleister voor muziektalent. Johan Luijmes is lovend over de discipline in het Poolse onderwijs. „Als ik in Nederland een kind op z’n kop gaf omdat het drie weken niet geoefend had, kwamen ouders bij mij klagen. In Polen worden kinderen met talent echt gedrild. Ik denk dat we een heel goede zet gedaan hebben.”