De hele varkenssector (varkenshouders van NVV en LTO, het ministerie van Economische Zaken, de wetenschap, voerfabrikanten, dierenartsen, slachterijen, fokkerijen én de Dierenbescherming) heeft in 2013 zijn handtekening gezet onder de Verklaring van Dalfsen. Daarin staat dat de varkenshouderij werkt aan het stapsgewijs steeds minder kort knippen en uiteindelijk stoppen met het knippen van varkensstaarten, mits dit op verantwoorde wijze kan gebeuren.

Voor een aantal dierenorganisaties, zoals Varkens in Nood en Wakker Dier, en de Partij voor de Dieren gaat dit niet snel genoeg. Zorgvuldigheid gaat in de varkenshouderij echter boven snelheid, zeker als het om het welzijn van de dieren gaat.

Voordat de varkenshouders kunnen stoppen met knippen, moet er eerst zekerheid zijn dat de dieren niet in elkaars staarten gaan bijten. Om het dierenwelzijn te waarborgen, wordt daarom uiterst zorgvuldig onderzocht hoe het staart bijten bij varkens kan worden voorkomen.

Van groot belang in dit traject is dat eerst met 100 procent zekerheid moet worden vastgesteld wat de precieze oorzaken zijn van staart bijten. Die zijn niet een-twee-drie te achterhalen. Vandaar dat hier zorgvuldig onderzoek naar wordt gedaan.

Geen oplossing

De optie die de Partij voor de Dieren tijdens het Gelders Debat in Barneveld noemde, „maak de stallen groter”, klinkt sympathiek maar zal niet dé oplossing brengen. Nog los van het feit dat een varkensboer niet zomaar even zijn stallen kan gaan verbouwen.

Grotere stallen, of de varkens naar buiten doen, blijken ook in de biologische varkenshouderij niet de oplossing. Hoewel biologische varkens meer ruimte en afleiding hebben, worden staarten ook daar aangevreten. De biologische varkenshouders zijn daarom ook betrokken bij onze onderzoeken.

Natuurlijk zijn er al boerderijen en landen waar varkensstaarten niet geknipt worden. Dit wil echter niet zeggen dat de staarten dan niet worden aangevreten.

Demonstratieproject

Wij waarderen alle betrokkenheid bij het welzijn van onze varkens. Toch vragen wij iedereen om de emotie niet boven de ratio te laten gaan. Laat de varkenssector samen met alle partijen die te maken hebben met dit traject, het onderzoek afmaken. Zodat, vóórdat we stoppen met het knippen van staarten, eerst de volledige zekerheid kan worden gegeven dat varkens met een intacte staart elkaar niet meer bijten. Iedereen mag erop vertrouwen dat de varkenshouders met alle genoemde partijen zorgvuldig de uitgestippelde weg volgen.

De eerste stappen zijn al genomen. Die waren gericht op onderzoek én een demonstratieproject op onderzoeksboerderij Varkens Innovatie Centrum (VIC) Sterksel. Ook is de varkenssector de netwerken van varkenshouders aan het uitbreiden. Daarin hebben de erfbetreders (bijvoorbeeld dierenartsen en voervoorlichters) een grotere verantwoordelijkheid in de begeleiding van de varkenshouders.

Dit is de voorbereiding voor de volgende stap van de Verklaring van Dalfsen: de uitrol in de praktijk. De resultaten van het demonstratieproject, de praktijknetwerken én de internationale samenwerking zijn bemoedigend genoeg om op de ingeslagen weg verder te gaan. Met andere woorden: het niet-knippen van varkensstaarten is wel degelijk bespreekbaar. De hele varkenssector praat mee én werkt eraan mee.

Ingrid Jansen is voorzitter van de Nederlandse Vakbond Varkenshouders, Eric Douma is voorzitter van LTO Varkenshouderij.