Schandelijk! Is dat de man die wereldleider wil worden? Donald Trump is niet langer het voorbeeld waar je je kind graag naar verwijst. Een man die over vrouwen praat als een gebruiksvoorwerp? Op zo’n president kun je moeilijk trots zijn.
Trump mag nu geschrapt worden uit het rijtje helden en idolen. Tegelijkertijd illustreert het nieuws van afgelopen week welke macht media hebben. De positieve kant daarvan is dat vrijwel iedereen publiek afstand neemt van deze uitspraken. Zo praat je niet over vrouwen.
Maar de macht van media gaat veel verder dan het tackelen van Trump. Jongeren spiegelen zich tegenwoordig meer aan vloggers als Enzoknol dan aan politici of popsterren. En onderschat ook niet welke invloed er uitgaat van alledaagse figuren die een ‘gewone’ rol spelen in de media.
Goede voorbeelden daarvan zijn populaire jongerenprogramma’s als Brugklas en Spangas. De hoofdpersonen in deze series zijn heel gewone leerlingen. Ze zijn niet bijzonder knap of stoer, ze blunderen, krijgen onvoldoendes en halen streken uit met hun docent. Juist daardoor identificeren kinderen zich gemakkelijk met Emma, Mats en Safa. De acteurs komen niet over als filmsterren maar als gewone jongens en meiden die over hun dagelijks leven vertellen.
Die alledaagse verhaaltjes over spieken en verliefdheid worden echter afgewisseld met stevige thema’s. Hoe voelt het voor je als tiener wanneer je gescheiden moeder gaat daten met je gymleraar? Hoe help je een klasgenoot die concentratieproblemen heeft vanwege haar chemokuur? Bestaan er geesten die antwoord geven als je een ouijabord gebruikt?
Het is niet zo moeilijk om in te schatten welke invloed dat heeft op kinderen. Kinderen, want de serie is vooral populair op de basisschool, ook in christelijke kring. Dat confronteert hen niet alleen met andere keuzes rond kleding, uiterlijk, muziek en vrije tijd, maar ook rond relaties en seksualiteit. Niemand kijkt er hier vreemd van op als je ouders gescheiden zijn. De lesbische moeder van Femke komt een gastles geven. Mats en Timon komen tijdens een les ervoor uit dat ze homo’s zijn. Twee jongens knuffelen met elkaar. Ariane, een meisje uit een ‘strenggelovig’ gezin met een truttige moeder, mag niet mee naar de les over seksuele voorlichting.
Seculiere moraal
Wie als volwassene een aantal afleveringen bekijkt, doorziet snel welke agenda achter deze thema’s zit. Bij al die gevoelige onderwerpen is de boodschap dezelfde: wen er maar aan, dit is het nieuwe normaal. Collega Enny de Bruijn legde vorig jaar al de vinger bij dit soort prekerige programma’s dat een seculiere moraal uitdraagt en dat past bij de opdracht die staatssecretaris Dekker aan de publieke omroep heeft gegeven. Een vorm van staatsopvoeding dus, betaald met belastinggeld.
Dan is het des te opmerkelijker dat deze programma’s ook aandacht krijgen in de gereformeerde gezindte. Op reformatorische basisscholen is het niet ongewoon als een kwart van groep 7 en pakweg de helft van groep 8 Brugklas kijkt. Veel ouders weten niet eens dat hun kind deze vorm van inburgering in de seculiere staat ondergaat.
Vorige week kwam in deze rubriek de EO-serie over transgenders aan de orde. Een enkele lezer reageerde bezorgd dat het RD daar niet over moet schrijven. Toch is het wijs als ouders zelf deze gevoelige onderwerpen met hun kinderen bespreken en de voorlichting erover niet over te laten aan de EO. Maar ook niet aan Brugklas, want ook daar komt transseksualiteit in voor, bij het meisje Elke: „Ik voel me niet echt als een meisje, ik voel me als een jongen. Het lijkt wel of ik in een verkeerd lichaam zit of zo.” Haar klasgenoten vertellen ons wat wij ervan moeten vinden. Safa: „Het is heus niet zo dat elk meisje dat er anders uit ziet, meteen lesbisch of transgender is. En al is het wel zo, dat is toch ook gewoon prima?” Emma: „Iedereen moet doen wat ie wil.”
Tja. Je hebt geen Trump nodig om jongeren te misvormen, Brugklas is al voldoende.
Reageren? welbeschouwd@refdag.nl
