Column: Klimaatverandering onzin?
Sinds enkele weken zendt de EO een programma uit getiteld ”Als de dijken breken”. In deze dramaserie stromen de kuststreken van België en Nederland vol water. De ramp is niet te overzien. De watersnoodramp in 1953 is er kinderspel bij. Door een massale ongecoördineerde vlucht komen tienduizenden mensen om.
Het is opvallend dat de Evangelische Omroep een dergelijke televisieserie maakt en uitzendt. Er spreekt een zekere zorg voor het milieu uit. Want de kans op zo’n uitzonderlijke storm neemt toe door de zeespiegelstijging en de opwarming van de aarde, die volgens klimaatwetenschappers te maken heeft met onze onduurzame economie. Als al het ijs op Groenland smelt, stijgt de zeespiegel op termijn met maar liefst 7 meter. Nu al verliest Groenland jaarlijks 300 miljoen kubieke meter ijs. Het grootste risico is dat er een kantelpunt wordt bereikt, waarna het ecologisch systeem zo uit balans raakt dat de natuur zelf voor verdere opwarming zorgt zonder dat wij mensen daar nog veel aan kunnen doen.
Toch wordt deze zorg door veel mensen niet gedeeld. Trump gelooft niet in klimaatverandering en de helft van de Amerikanen evenmin. Alles wat de wetenschap daarover beweert, wordt afgedaan als doemdenken. Bekend is de Republikeinse senator James Inhofe uit Oklahoma, die in 2015 een sneeuwbal in een plastic zakje had meegenomen om ”global warming” te ontkrachten. Hij noemde ”global warming” de grootste leugen die ooit de Amerikaanse bevolking is voorgehouden. Met de verkiezing van Trump tot president van de Verenigde Staten is de kans groot dat dit soort simpele retoriek uitgangspunt wordt van het beleid van de machtigste regering op aarde.
Voor Nederland is dat geen goed nieuws. Een scenario zoals de EO ons dat voorschotelt, wint aan realiteitswaarde als de duurzaamheidsagenda de spreekwoordelijke ijskast ingaat. Maar de kiezers uit de staten waar Trump zijn overwinning haalde, in het midden van de VS ver weg van de Atlantische kust, zal dat een zorg zijn. Het gaat hen erom dat Amerika weer ”Great Again” wordt, dat de kolenmijnen weer opengaan zodat zij hun baan terugkrijgen. De wereld kan de pot op met het milieu!
Een wrang aspect is dat Trump zich gesteund wist door veel evangelische christenen die zich grote zorgen maakten over de liberale agenda van Clinton. Heel begrijpelijk. Maar om Clinton de pas af te snijden, hebben zij wel op een presidentskandidaat gestemd die veelvuldig gebruikmaakte van haattoespraken, geen respect toonde voor minderheden en mensen die er een andere mening op nahouden, maar intussen zelf vaak de boel bedroog (belastingzaken). En wie weet hoeveel er vrouwen misbruikt zijn door Trump (en nog misbruikt gaan worden nu hij de machtigste man ter wereld is). Allemaal zaken waar christenen van gruwen, en ik vind dat een zeer hoge prijs. Met vergelijkbare populistische trends in andere delen van de wereld ((Groot!-)Rusland, (Groot!-)Turkije, Polen, en wie weet Nederland als Wilders doorbreekt) is de wereld een stuk onveiliger geworden.
Dat veel conservatieve evangelische christenen de weg voor Trump geplaveid hebben, roept bij mij vervreemding op. Hoe kan het dat christenen zich zo laten meeslepen door een populistisch verhaal, waarbij de (terechte) christelijke agenda voor het behoud van christelijke waarden onderdeel is van een aanpak die zo in strijd is met andere christelijke waarden? Hoe kan het dat in een toch nog door het christendom gestempeld land er twee kandidaten komen bovendrijven, Trump en Clinton, waar je als christen maar moeilijk uit kunt kiezen omdat beiden zaken voorstaan die op gespannen voet staan met Bijbelse waarden? Waar is in dit alles de Geest van God?
Tot slot: hoe groot is eigenlijk de kans dat de dijken in Nederland breken? Ik durf het niet te zeggen. Maar ik heb voor de zekerheid toch maar eens op de website onswater.nl gekeken. Als je daar je postcode invult, kun je zien tot hoe hoog het water komt bij een grote overstroming in Nederland. Bij mijn huis is dat 2,5 meter. Met de EO-serie in het achterhoofd weet ik wat mij te doen staat: niet de weg opgaan, maar gewoon boven gaan zitten en bidden dat mijn huis het houdt. Ik vrees alleen wel dat mijn konijn het loodje legt. De tweede verdieping van het konijnenhok reikt niet zo hoog.
Johan Graafland, hoogleraar economie, onderneming en ethiek aan Tilburg University. Reageren? rubriekforum@refdag.nl