Wat is de Gereformeerde Theologische Universiteit?

Een nieuwe orthodox-protestantse instelling waarin de Theologische Universiteit Apeldoorn (TUA) van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK), de Nederlands Gereformeerde Predikantsopleiding in Apeldoorn en de Theologische Universiteit Kampen (TUK) van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt samenwerken. De Gereformeerde Bond (GB) in de Protestantse Kerk in Nederland maakt deel uit van de regiegroep die de komst van de GTU voorbereidt. Het is nog niet duidelijk wat de inbreng van de Bond zal zijn als de GTU er is.

Waarom is samenwerking nodig?

Het wordt voor kleine theologische opleidingen als de TUA en de TUK –met 100 à 150 studenten– steeds moeilijker om het hoofd boven water te houden. De problemen stapelden zich de afgelopen jaren op: het bekostigingssysteem van de overheid, hoge werkdruk van de hoogleraren en de steeds hogere eisen die worden gesteld op onder meer het gebied van wetenschappelijke publicaties. Een nieuwe brede orthodox-protestantse instelling biedt de mogelijkheid om de krachten te bundelen en de eigen identiteit te behouden.

Waarom doet de Gereformeerde Bond mee?

De generale synode van de CGK stelde vorig jaar een aantal eisen aan de vorming van de Gereformeerde Theologische Universiteit. De landelijke kerkvergadering vindt het een „noodzakelijke voorwaarde” dat de Gereformeerde Bond „en/of” het Hersteld Hervormd Seminarie in Amsterdam „een substantiële bijdrage” levert aan de GTU. Deze voorwaarde heeft te maken met de breedte van de CGK: heel de kerk moet zich in de nieuwe universiteit kunnen herkennen.

Het Hersteld Hervormd Seminarie haakte vroegtijdig af. De kerkelijke opleiding van de Hersteld Hervormde Kerk koos in 2004 voor een relatie met de Vrije Universiteit in Amsterdam en ze ziet op korte termijn geen mogelijkheden om aan te haken bij een brede orthodox-protestantse universiteit.

De Gereformeerde Bond maakt deel uit van de GTU-regiegroep omdat hij veel waarde hecht aan gereformeerde theologiebeoefening in Nederland. De Bond zal echter geen bestuurlijke verantwoordelijkheid dragen. Zijn eerste loyaliteit ligt bij de Protestantse Theologische Universiteit (PThU) in Amsterdam en Groningen, de steden waar bijzonder hoogleraren namens de GB werken. Daar leidt de Protestantse Kerk haar predikanten op.

Wat vindt de Protestantse Theologische Universiteit er dan van dat de Gereformeerde Bond bij de GTU betrokken is?

De PThU staat positief tegenover de komst van de Gereformeerde Theologische Universiteit, maar ze vraagt de volledige loyaliteit van de Gereformeerde Bond. En dat maakt het allemaal ingewikkeld: voor de christelijke gereformeerden is deelname van de Bond een voorwaarde voor de komst van de GTU. De GB heeft steeds aangegeven dat zijn eerste loyaliteit bij de PThU ligt, maar hij vindt gereformeerde theologiebeoefening ook belangrijk. En de Bond stelt als voorwaarde voor deelname aan de GTU dat die met de PThU gaat samenwerken. Dat lijkt een knoop die maar moeilijk te ontwarren is.

Wat is de eerstvolgende stap?

De kerkelijke vergaderingen van de beoogde partners zijn nu aan zet en moeten de plannen goedkeuren. De generale synode van de CGK buigt zich dit najaar over het GTU-rapport, de synode van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt en de landelijke vergadering van de Nederlands Gereformeerde Kerken doen dat komend voorjaar. Ook het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond moet zich nog uitspreken over de plannen.

En als de kerkelijke vergaderingen akkoord zijn?

Dan staan alle lichten op groen voor de komst van de GTU. Maar die zal niet meteen van start gaan, want er moet nog heel wat op elkaar worden afgestemd: de gezamenlijke bacheloropleiding theologie, een eenjarige master theologie, de zelfstandige predikantsmasters. De TUA en de TUK werken al een aantal jaren samen in het wetenschappelijk onderzoek.

Waar opent de GTU straks haar deuren?

Dat is nog de vraag. De regiegroep die de komst van de GTU voorbereidt, adviseert Utrecht als vestigingsplaats. Mooi centraal, met een goed academisch klimaat en een breed christelijk studentennetwerk.

Maar er gaan ook stemmen op voor Kampen. Amsterdam of Groningen zouden goede vestigingsplaatsen zijn vanwege samenwerking met andere theologische instellingen op universitair niveau, zoals de PThU en de faculteiten godgeleerdheid van de Vrije Universiteit in Amsterdam en de Rijksuniversiteit Groningen. Maar die steden liggen weer minder voor de hand als de GTU eerst wil werken aan een eigen theologisch gezicht.

Zie ook:

PThU positief over komst GTU (Reformatorisch Dagblad, 02-07-2016)

Vorming Gereformeerde Theologische Universiteit gaat beslissende fase in (RD.nl, 01-07-2016)

Kampen wil GTU naar IJsselstad halen (Reformatorisch Dagblad, 16-06-2016)

Rapport over vorming GTU verschijnt pas in september (RD.nl, 11-05-2016)

Geen vervroegde synode GKV over GTU (RD.nl, 10-05-2016)

TUA Connect: GTU trekt veel buitenlandse studenten (RD.nl, 29-04-2016)

„Aanloopkosten GTU 2,6 miljoen euro” (Reformatorisch Dagblad, 11-04-2016)

Een aanloop van tien jaar (Reformatorisch Dagblad, 25-03-2016)

„GTU haalbaar en realistisch”: Regiegroep vindt Utrecht goede vestigingsplaats nieuwe universiteit (Reformatorisch Dagblad, 25-03-2016)

Theologie voor de toekomst (Reformatorisch Dagblad, 02-06-2015)