Predikant in Zuid-Limburg, gastvrij volgens het gebod
„De eerste Bijbel die mensen lezen, ben jij.” Met dat motto spoort ds. J. Bosch christenen in zijn omgeving aan om te getuigen van de hoop die in hen is. De predikant staat inmiddels een halfjaar in de christelijke gemeente Bunde/Meerssen ”Stem van de Goede Herder”. Hij vindt het veel te vroeg voor een interview. „Ik zit nog in de opstartfase en ben druk bezig een netwerk op te bouwen.” Na wat aandringen gaat hij toch overstag.
Het huis van ds. Bosch en zijn vrouw staat op de hoek van een drukke straat in het noordoosten van Maastricht. De twee kochten het pand drie maanden geleden. Hun huis in Groningen was sneller verkocht dan ze vooraf dachten, waardoor het echtpaar een paar maanden moesten overbruggen op andere locaties. „We hebben voordat we hier introkken in een zomerhuisje gebivakkeerd en bij mijn tante in Heerlen gelogeerd.”
Vroeger had het vrijstaande huis aan de Beukenhoven een kapsalon onder zijn dak. En nog steeds zit er een winkelbestemming op het pand. Tot grote vreugde van ds. Bosch, die de kapsalon wil omtoveren tot een zaaltje met eventueel een winkeltje erbij. Hier moet de Alpha-cursus in januari van start gaan. „We hopen op zo’n tien tot vijftien deelnemers.” En hier wil de voorganger ’s zomers een picknicktafel voor de deur zetten, waaraan voorbijgangers even van een kopje koffie of thee kunnen genieten.
Gastvrijheid is een sleutelwoord in het werk van de predikant. Tijdens het gesprek vertelt hij dat er een vluchteling in huis is. Hij wil er niet veel over kwijt. „Ik denk dat dit nog wel vaker zal gebeuren.”
De gemeente –op papier bestaande uit 45 leden, maar met wekelijks 60 tot 90 kerkgangers– bestaat voor een derde uit Limburgers, voor een derde uit Hollanders, „zoals ze hier mensen van buiten Limburg noemen”, en voor een derde uit mensen van buitenlandse komaf, meest Iraniërs, Afghanen en Pakistanen. Ooit begon de gemeente als evangelisatiepost. Kees van den Boogaart gaf jarenlang leiding aan deze post. Sinds twee jaar is de gemeente onderdeel van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK).
Ds. Bosch: „De CGK sloten goed aan bij de identiteit van de gemeente. Gemeenten van de Protestantse Kerk in Nederland hier in de omgeving zijn echt anders. Dat zal meegespeeld hebben bij de overwegingen om als zendingsgemeente in de CGK verder te gaan.”
Vanaf de toetreding tot de CGK in 2014 zocht de gemeente naar een voorganger. Verschillende mensen in zijn omgeving wezen ds. Bosch –tot juni predikant in de cgk Groningen– op de vacature. Pas toen de gemeente hem zelf benaderde, ging hij met zijn vrouw een kijkje nemen „om te zoeken naar Gods leiding. Die zondag in januari dit jaar zagen wij het verlangen van deze groep mensen om de liefde van Christus aan hun omgeving kenbaar te maken. Limburg is een provincie met een enorme bevolkingsdichtheid in het zuiden. Er wonen 1,2 miljoen mensen en in het zuiden heb je drie grote steden: Maastricht, Heerlen en Sittard. Ter vergelijking: in Groningen wonen 600.000 mensen.”
Een andere reden om naar Zuid-Limburg te vertrekken, was de afwezigheid van protestantse kerken in de regio. „Verder zijn er in deze hoek van Maastricht amper missionaire activiteiten. Ik wil de lezers van de krant er daarom toe oproepen om eens onder de grote rivieren te komen helpen. Het zout moet niet klonteren, het moet de aardappels in.”
U verhuisde van Groningen naar Maastricht. Was dat wennen?
„We hebben onze vier zoons nu allemaal ver bij ons vandaan wonen in Groningen, Rotterdam, Delft en Nijmegen. Desondanks komen zij, net als andere familie en vrienden, vaker bij ons langs dan in Groningen. Maastricht is een mooie stad en heeft veel te bieden, zeker in deze kersttijd.
Verder zijn de mensen hier erg gastvrij. Bij elk kennismakingsbezoek in de gemeente zijn we onthaald met Limburgse vlaai.” Lachend: „Die gewoonte hebben we maar overgenomen.”
De gemeente heet ”christelijke gemeente”. Is dat een bewuste keuze?
„Eerlijk gezegd houden de gemeenteleden zich niet zo bezig met hun naam. Als christelijke gemeente ben je goed te vinden en onderscheid je je van de rooms-katholieke parochies die hier zijn. Het onderscheid tussen alle protestantse kerkverbanden ontgaat de mensen hier. Zelf ben ik niet zo blij met de lange naam ”Christelijke gemeente Bunde/Meerssen ”Stem van de Goede Herder””. Vooral de plaatsnamen roepen verwarring op, want we komen samen in De Koel in Rothem, terwijl de meeste gemeenteleden afkomstig zijn uit Maastricht.”
Stel dat iemand tegen u zegt: „Zending bedrijven onder rooms-katholieken is overbodig.”
„Ik kan me goed voorstellen dat mensen dat zeggen. Daarom proberen wij ons ook bescheiden op te stellen. Er zijn hier ook rooms-katholieke kerken die Bijbelstudies organiseren, naastenliefde tonen, Bijbels uitdelen. Tegelijk nemen wij als kerk onze eigenheid en traditie mee. We willen Bijbelgetrouw zijn en de redding verkondigen die er is in de Heere Jezus.
Ik ga geen discussie beginnen over verschillen in leer. Als ik met een rooms-katholiek in gesprek raak, probeer ik te weten te komen of diegene Jezus kent als zijn Verlosser.
Limburg is sterk geseculariseerd, kennis van de Bijbel hebben mensen hier nauwelijks. Op eerste kerstdag preek ik over Maria, een grote vrouw in het geloof, maar ook iemand die van genade moest leven. Iedere preek komt samengevat op onze website te staan. En op Facebook probeer ik voorafgaand aan de preek te prikkelen met een aansprekend voorbeeld of een mooie uitspraak.”
Er zitten veel mensen met een moslimachtergrond in de gemeente.
„De verrassing dat de redding van Gods kant komt is voor een moslim net zo groot als voor een rooms-katholiek of voor iemand anders die van genade leert te leven. Wij denken ons geluk in eigen hand te hebben, maar als je daadwerkelijk gaat zien dat het Gods werk is, dan ben je verwonderd over Gods grote genade. Onlangs gebeurde dat nog bij een ex-moslim. Zoiets maakt diepe indruk op mij. Afgelopen zondag zong hij een eigengemaakt lied: jouw volk is mijn volk, jouw God is mijn God. Dat raakt me diep. Je ziet die Bijbeltekst uit Ruth opnieuw tot leven komen. Dit zegt iemand die alles achter zich heeft moeten laten.”
Hoe gaat u om met de verschillende achtergronden van uw gemeenteleden?
„Waar Gods Heilige Geest in harten en levens werkt, gaan mensen ook omzien naar elkaar.
Als ik tegen een vluchteling die hier geen familieleden in de buurt heeft, zeg: „Jij bent mijn familie”, wordt dat duidelijk. Zoiets raakt mensen. En de taalbarrière? Een omarming en een vinger die naar boven wijst, zeggen genoeg. Dan ben je dankbaar dat God je aan elkaar gegeven heeft.”
Hoe ziet uw werkweek eruit?
„In een kleine gemeente als de onze komen veel taken op het bordje van de predikant te liggen. Ik ben dus met heel veel verschillende dingen bezig. Mijn hoofdtaak is de Woordverkondiging. Ik maak veel werk van mijn preken, van de samenvattingen en van de stukjes op Facebook. In Limburg ben ik ook anders gaan preken, in die zin dat ik meer Bijbelse geschiedenissen behandel. De Bijbelse verhalen spreken mensen met een oosterse achtergrond erg aan, heb ik gemerkt. Zij komen uit een verhalencultuur.
Ik besteed veel tijd aan de samenvattingen, omdat ik merk dat mensen deze doorgeven aan vrienden of familieleden die nieuwsgierig zijn geworden naar het christelijk geloof. Hopelijk zijn deze teksten een middel om hen tot God te brengen.
Verder gaat er nogal wat tijd zitten in de voorbereiding van de belijdeniscatechisatie. We begonnen de bijeenkomsten dit seizoen met een Limburgse en een Koerdische jongen en een vertaler. Inmiddels zitten we met acht mensen hier in de huiskamer. Waarschijnlijk worden er binnenkort twee of drie van hen gedoopt.
Ook wil ik veel tijd steken in de Alpha-cursus die binnenkort start. En verder is de onderlinge gemeenschap belangrijk. Zo vierden wij onlangs met een maaltijd na de dienst op zondagochtend dat twee gemeenteleden een verblijfsvergunning hebben gekregen. Dat is een mooie gelegenheid om, ook met gasten, in contact treden.”
Uw eerste Kerst in Limburg nadert.
„Onlangs kwamen er gemeenteleden van de cgk Noordeloos om ons te helpen met de verspreiding van de zogeheten Limburgbijbel en van de folder ”Vier Kerst in De Koel!” Deze folder is gemaakt door iemand uit mijn oude gemeente Hoofddorp. Zo worden we van alle kanten geholpen, niet in de laatste plaats ook door het gebed van velen om ons heen. We verspreidden 5000 folders in Maastricht, Meerssen en in Rothem, in de omgeving van De Koel. Daarin staat een uitnodiging voor de kerstnachtdienst die we voor het eerst willen houden, voor de kerstochtenddienst en een kerstmaaltijd.”
Wat verwacht u daarvan?
„Ik zie dit niet als hét middel, maar ik reken er wel op dat mensen ons hierdoor weten te vinden. Het is niet of, of, maar en, en. Ik zeg altijd: „De eerste Bijbel die mensen lezen, ben jij.” Daarom is gastvrijheid zo belangrijk. Sterker nog: het is een gebod. Je moet er toch niet aan denken dat een belangstellende voor het eerst naar de dienst komt zonder dat iemand hem ziet en aanspreekt?”
Ds. J. (Jan) Bosch
Jan Bosch werd op 28 april 1959 geboren te Veenendaal. Na zijn studie theologie aan de Theologische Universiteit Apeldoorn (TUA) begon hij in 1985 als predikant van de christelijke gereformeerde kerk te Surhuisterveen.
Vervolgens diende hij de gemeenten te Deventer (1991), Hoofddorp (1996) en Groningen (2009). Op 12 juni dit jaar werd ds. Bosch bevestigd in de christelijke gemeente Bunde/Meerssen ”Stem van de Goede Herder”. Dit is sinds 2014 een zendingsgemeente binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken.
Ds. Bosch ging per 1 augustus met zijn vrouw Titia in Maastricht wonen. Ze hebben vier kinderen.