Opkomen voor kruisen China nekt advocaat Zhang Kai
PEKING. De Chinese mensenrechtenadvocaat Zhang Kai, die de afgelopen jaren talrijke kerken in rechtszaken vertegenwoordigde, heeft deze week ‘bekend’ dat hij de wet overtreden heeft. Onduidelijk is welke waarde er gehecht moet worden aan de verklaring van Kai. Televisiebekentenissen komen in China vaker voor en dienen een politiek doel.
Op de Chinese televisie vertelde Zhang Kai, die sinds 25 augustus in de gevangenis zit, schuldig te zijn aan het „verstoren van de sociale orde”, „in gevaar brengen van de staatsveiligheid” en onprofessioneel gedrag. Hij riep collega-advocaten op om „niet samen te werken met vreemde machten.”
Zhang Kai (36) is christen en werkte als mensenrechtenadvocaat in de provincie Zhejiang. Protestantse en rooms-katholieke kerken zagen zich daar de afgelopen twee jaar geconfronteerd met overheidsinstanties die kruisen van hun gebouwen sloopten of kerken zelfs vernielden. Dat zou in meer dan 1200 gevallen gebeurd zijn. Zhang Kai stelde daarom een team van meer dan dertig juristen samen om kerken te helpen.
De dag voor zijn geplande ontmoeting met de Amerikaanse ambassadeur voor de vrijheid van religie, David Saperstein, werd Kai gearresteerd op beschuldiging van het verstoren van de sociale orde, diefstal en spioneren. Sindsdien heeft hij geen contact met zijn familie of zijn advocaat. Vorige maand kreeg zijn familie het bericht dat Kai zijn advocaat zou hebben ontslagen.
Zhang Kai is niet de eerste die een televisiebekentenis aflegt. Gui Minhai (boekhandelaar in Hongkong), Peter Dahlin (Zweeds mensenrechtenactivist) en Gao Yu (journalist) gingen hem dit jaar voor. Waarnemers gaan ervan uit dat dergelijke bekentenissen onder dwang worden afgelegd, als onderdeel van president Xi Jinpings harde aanpak van afwijkende meningen.
Volgens William Nee, Chinadeskundige van Amnesty International, wil de Chinese overheid laten zien dat iedereen die zich verzet tegen de „systematische schending van de mensenrechten” op de nationale televisie vernederd zal worden, en gedwongen om spijt te betuigen over zijn veronderstelde overtredingen. „Maar wat de reputatie van de Chinese regering beschadigt, is niet Zhang Kais verdediging van mensenrechten, of zijn bekendmaking aan de wereld wat er in China gebeurt. Het is de schending van de vrijheid van religie door de overheid zelf –kruisen verwijderen, kerken vernielen, voorgangers in de gevangenis gooien–, waardoor China’s imago beschadigd wordt.”
Ook Mervyn Thomas van Christian Solitarity Worldwide vindt de ‘bekentenis’ van Zhang Kai „een zorgwekkend signaal van de harde aanpak van iedereen die op een vreedzame manier probeert op te komen voor de wet en de mensenrechten in China.” Volgens hem heeft de advocaat nog geen proces gehad, „maar wordt hij op televisie al als schuldig gepresenteerd.” Vandaar zijn oproep aan de Chinese overheid om Zhang Kai niet het recht te ontzeggen op een eerlijk en publiek proces, met een zelfgekozen juridische vertegenwoordiger.
Zhang Kai is een van de ruim 300 advocaten, activisten en voorgangers en hun familieleden, die sinds juli 2015 werden opgepakt. De meesten van hen zijn weer op vrije voeten. Begin deze maand nog werd een voorganger vrijgelaten. Toch zitten er nog altijd acht mensen van deze groep vast.
