Maakt de Wereldraad van Kerken zich schuldig aan anti-Israëllobbyisme en antisemitisme? De Wereldraad verwerpt alle kritiek van NGO Monitor in deze richting. „Antisemitisme is zonde.”
Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) meldde vorige week op zijn website dat de Wereldraad van Kerken vrijwilligers traint om de boycot van Israël te promoten. De afgelopen jaren zouden in totaal 1800 mensen zijn opgeleid om na hun bezoek aan de Palestijnse gebieden anti-Israëlgeluiden te verspreiden.
Sinds 2002 brengt de Wereldraad in het kader van het Ecumenical Accompaniment Programme in Palestine and Israel (Eappi) waarnemers naar Israël en de Palestijnse gebieden. Voor een periode van drie maanden worden de vrijwilligers gestationeerd op de Westelijke Jordaanoever, in Oost-Jeruzalem en bij Israëlische checkpoints. Daar monitoren en rapporteren ze over vermeende mensenrechtenschendingen. Ook in Nederland worden deelnemers geworven voor het programma, dat onder leiding staat van de Nederlandse predikant Owe Boersma.
Voorafgaand aan en na afloop van hun verblijf in Israël en de Palestijnse gebieden krijgen de deelnemers echter ook een uitgebreide lobbytraining, aldus NGO Monitor. Zo krijgen ze les in ”storytelling”, worden de deelnemers voorbereid op terugkeer naar hun eigen kerkgenootschappen en krijgen ze tips om te lobbyen en in het openbaar te spreken.
Uit het onderzoek van NGO Monitor zou blijken dat uitlatingen van Eappi-waarnemers tijdens en na deze trainingen niet alleen feitelijk onjuist zijn, maar ook regelmatig antisemitische trekken vertonen. Er werden vergelijkingen getrokken tussen de gaskamers in nazi-Duitsland en de situatie op de Westelijke Jordaanoever. Op een door een Eappi-medewerker verspreide afbeelding is een bloedende Davidsster te zien, in combinatie met dode Palestijnse kinderen: een moderne variant op het klassieke „bloedsprookje.”
Zonde
De Wereldraad zegt in een reactie dat het Eappi is opgericht om „grenzen tussen mensen te doorbreken, recht en vrede te zoeken en de integriteit van de schepping te handhaven. Omdat God de verdrukte en gemarginaliseerde mensen bijstaat, wil de Wereldraad zulke mensen bijstaan, waar zij zich ook bevinden en wat hun geloofstraditie ook is.”
Het Eappi-programma is volgens de Wereldraad een antwoord op vragen van kerken in het Midden-Oosten. „Het Eappi is bedoeld om antwoord te geven aan zorgen die specifiek in die regio spelen. Eenzelfde methode wordt toegepast in de context van conflicten en wijdverbreide schending van mensenrechten in Colombia.”
De Wereldraad is ook actief in regio’s als Syrië, Irak, het Koreaans schiereiland, Zuid-Soedan, de Democratische Republiek Congo, Oekraïne, Nigeria en Nicaragua.
Over de beschuldiging van antisemitisme zegt de Wereldraad dat de organisatie als sinds haar oprichting in 1948 antisemitisme „een zonde tegen God en de mensheid” noemt. Die positie wil de Wereldraad „met klem” blijven vasthouden. De Wereldraad verwacht naar eigen zeggen van alle landen dat zij de internationale mensenrechten en principes respecteren en toepassen.
De Wereldraad zegt zich verder toe te leggen op het bevorderen van vrede en mensenrechten. Daarbij wil de raad oorzaken aanpakken, niet alleen symptomen. „De Wereldraad is daarom kritisch tegenover onrechtvaardige vormen van beleid en praktijken, geweld en aantasting van de menselijke waardigheid en mensenrechten in veel verschillende contexten.”
De Wereldraad bevordert naar eigen zeggen verder geen enkele boycot. Ook benadrukt de Wereldraad dat hij geen economische maatregelen tegen Israël promoot. „De Wereldraad voert echter wel al lange tijd een beleid dat hij goederen en diensten boycot die uit nederzettingen in de bezette Palestijnse gebieden afkomstig zijn. Deze worden internationaal beschouwd als illegaal.”
Kerk in Actie
Eappi ontvangt financiering van verschillende westerse overheden, de Wereldraad en lokale christelijke organisaties. Vanuit Nederland wordt onder meer Kerk in Actie, de hulpverleningsorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland, genoemd. Woordvoerder Rob van Ooijen zegt desgevraagd dat Kerk in Actie de afgelopen twee jaar het Eappi niet meer heeft gesteund.
Hij wijst erop dat binnen de hulpsector en in de politiek er discussie bestaat over de betrouwbaarheid van de NGO Monitor. Volgens een kritisch rapport uit 2018 zou NGO Monitor er vooral op uit zijn om Palestijnse niet-gouvernementele organisaties in een kwaad daglicht te zetten.